Γράφει ο Γιώργος Ευγενίδης
Follow @g_evgenidis
Ας ξεκινήσουμε από κάτι που για τη μεγάλη πλειοψηφία είναι κάτι θετικό: επιτέλους, με μεγάλη καθυστέρηση, ολοκληρώνεται αυτή η πολύπαθη δευτερη αξιολόγηση, η οποία κρατά από τον Οκτώβριο. Δεν ξέρω, αν δεν καταλάβαμε τον χρόνο, επειδή περνούσαμε πολύ καλά, αλλά μας πήρε περίπου 9 μήνες για να βρούμε κοινό τόπο με τους δανειστές – και εδώ θέλω να προσθέσω οτι το Rizopoulos Post δικαιώθηκε πανηγυρικά όταν γράφαμε οτι κάποιοι διαβάζουν λάθος τον Αλέξη Τσίπρα και τη στρατηγική του.
Δεν λέω σε καμία περίπτωση πως το να κλείσουμε θα ήταν μια εύκολη υπόθεση. Υπήρχαν ζητήματα που άγγιζαν τον ιδεολογικό πυρήνα της κυβέρνησης, υπήρχαν ζητήματα που ξέφευγαν από το πλαίσιο των δεσμεύσεων της χώρας έως το 2018. Και, ομολογουμένως, για καμία κυβέρνηση δεν είναι εύκολο να αποδεχθεί ένα πλαίσιο δεσμεύσεων, το οποίο υπερβαίνει τη θητεία της και σημαίνει την πρόσδεση της χώρας στο μνημονιακό άρμα για πολλά χρόνια ακόμα, όσο και αν επικοινωνιακά ο πρωθυπουργός μιλά για το τέλος της επιτροπείας το 2018. Φυσικά, για τους νοήμονες, κάτι τέτοιο επ’ ουδενί δεν υφίσταται.
Πάμε τώρα στην ουσία: με τα σημερινά δεδομένα, η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να έχει πάρει κάτι άλλο. Δεν ξέρω ποιος έπεισε το Μέγαρο Μαξίμου ότι, τρεις μήνες πριν από τις γερμανικές εκλογές, τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και το QEήταν στο τσεπάκι μας. Όποιος και να ήταν, όμως, παρέχει διαχρονικά πολύ κακές συμβουλές στον πρωθυπουργό και στο επιτελείο του, με αποτέλεσμα να την πατάμε ξανά και ξανά. Έτσι, το χρέος προεξοφλήθηκε, χωρίς όμως κανείς στην Ευρώπη να είναι σε απόλυτη θέση να μας δώσει σαφήνεια για τους αριθμούς.
Ομολογουμένως, το πλαίσιο της συμφωνίας είναι δύσκολο για τη χώρα, αλλά παρέχει και μια ευκαιρία: επειδή το πλαίσιο των δεσμεύσεων, αλλά και οι δυνατότητες του τι έχουμε λαμβάνειν, έχουν περιγραφεί με απόλυτη σαφήνεια, είναι επιτέλους στο χέρι μας να κάτσουμε κάτω και να κάνουμε τη δουλειά μας, χωρίς άλλους αλαλαγμούς.
Βέβαια, μέχρι να φτάσουμε στο σημείο να πάρουμε αρκετά χρήματα, να περιγραφεί ο οδικός χάρτης για το χρέος (με τη σαφήνεια που μπορούσαν αυτή τη στιγμή οι Ευρωπαίοι) και να πούμε το «ουφ», διανύσαμε πολύ μεγάλο δρόμο. Και αυτός είχε κόστος. Κόστος για την πραγματική οικονομία, η οποία και πάλι βυθίστηκε σε τέλμα στασιμότητας. Θα έχει και μελλοντικό κόστος, γιατί, όσο χρόνο χάσαμε, τον χάσαμε και εις βάρος μας, λόγω του ότι το QE σταματά στο τέλος του χρόνου (;) και ούτως ή άλλως αποτελεί δυσάρεστο βάρος για το Βερολίνο.
Για να είμαστε, δίκαιοι, πάντως αποκαλύφθηκε και το ότι οι εταίροι μας δεν είναι άγιοι: επειδή έχουν πάψει να πιστεύουν στο ελληνικό μεταρρυθμιστικό θαύμα, αντιμετωπίζουν τη χώρα μας αποκλειστικά με όρους εσωτερικού πολιτικού τακτικισμού. Για να δώσουν αυτή τη «μεγαλύτερη σαφήνεια» για το χρέος, μας βγήκε κυριολεκτικά η πίστη, μιας και το power game έφτασε στα άκρα. Και, όπως και σε πολλά άλλα πράγματα στην Ευρώπη, εφαρμόστηκε μια μεσοβέζικη λύση, η οποία καλύπτει τις εθνικές κυβερνήσεις και δεν φέρνει σε δύσκολη θέση το ΔΝΤ, το οποίο ούτως ή άλλως είναι σε τροχιά αποχώρησης.
Το ερώτημα είναι, από εδώ και πέρα τι κάνουμε. Τώρα, ίσως για πρώτη φορά από τη στιγμή που ανέλαβε, η κυβέρνηση θα δοκιμαστεί στο πεδίο. Έως την άνοιξη, όταν και θα αρχίσει να γίνεται συζήτηση για το θα γίνει μετά το τέλος του προγράμματος, έχει καθαρό πολιτικό χρόνο για να κυβερνήσει. Μπορεί; Πολλοί είναι πεπεισμένοι ότι το στοίχημα έχει χαθεί. Ο Αλέξης Τσίπρας, εκ του ρεπορτάζ, δεν το πιστεύει και εκτιμά ότι μπορεί να επανακαθορίσει τους όρους του παιχνιδιού. Βέβαια, η φθορά του είναι μεγάλη, ίσως και δυσανάλογη των αντοχών του. Αλλά θα ρίξει μια τελευταία ζαριά και αναλόγως θα πράξει.
Ο κίνδυνος είναι ο εξής: όσο ο πρωθυπουργός θα ρίχνει τη ζαριά του, η χώρα ίσως εξακολουθεί να είναι σε limbo. Αν δεν εκτιναχθεί γρήγορα το ελατήριο, τα δεδομένα του πολιτικού παιχνιδιού θα διαφοροποιηθούν άρδην. Και, τότε, θα ήθελα να δώ, αν ο κ. Τσίπρας θα ξαναδηλώνει ότι «στο τέλος κερδίζουν πάντα οι καλοί». Γιατί, δεν πρέπει να αυταπατάται ο πρωθυπουργός. Το τέλος δεν ήταν η απόφαση του Eurogroup. Το τέλος είναι ακόμα μπροστά μας.
