Μετά από έξι μήνες κοινοβουλευτικών συζητήσεων, εσωτερικών συζητήσεων και δικαστικών διαδικασιών, και οι 27 χώρες της ΕΕ έχουν επικυρώσει το νομικό μέσο που υποστηρίζει το ταμείο ανάκαμψης 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, άνοιξαν το δρόμο για να φτάσουν τα χρήματα στις εθνικές κυβερνήσεις έως τον Ιούλιο.
Τα τελευταία δύο εκκρεμή «πράσινα φώτα» ήταν εκείνα της Αυστρίας και της Πολωνίας, τα οποία ολοκληρώθηκαν την Πέμπτη μετά από θετική ψηφοφορία στα αντίστοιχα κοινοβούλιά τους.
«Με τις θετικές ψήφους των κοινοβουλίων της Αυστρίας και της Πολωνίας τα 27 κράτη μέλη ολοκλήρωσαν τη διαδικασία έγκρισης από τα εθνικά κοινοβούλια», ανέφερε με ικανοποίηση μέσω Twitter ο ευρωπαίος επίτροπος Προϋπολογισμού και Διοίκησης, ο Γιοχάνες Χαν.
Το πρόγραμμα στήριξης, μεγέθους χωρίς προηγούμενο, με 672 δισ. ευρώ ενισχύσεων και δανείων που θα χορηγηθούν στα κράτη μέλη της ΕΕ, θα σημάνει εξάλλου την πρώτη φορά που η Ευρώπη θα προχωρήσει στην έκδοση κοινού χρέους, που χαρακτηρίζεται η ενσάρκωση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία.
Η εφαρμογή του σχεδίου, που συμφωνήθηκε τον Ιούλιο του 2020 έπειτα από δύσκολες διαπραγματεύσεις, επικρίνεται για τη βραδύτητά της. Οι πρώτες εκταμιεύσεις, που αναμένεται να χρηματοδοτήσουν προγράμματα επενδύσεων των κρατών μελών στους τομείς του ψηφιακού μετασχηματισμού και της πράσινης μετάβασης, προβλέπεται να γίνουν στην καλύτερη περίπτωση στα τέλη του Ιουλίου.
Η επικύρωση των 27 ήταν εκ των ων ουκ άνευ για να προχωρήσει η έκδοση κοινού χρέους: αν έλειπε ακόμη και μία υπογραφή, το σχέδιο θα εκτροχιαζόταν.
Κάθε κράτος μέλος της ΕΕ είχε τη δυνατότητα να υποβάλει στις Βρυξέλλες σχέδιο επενδύσεων συνδεδεμένο με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Τα δεκαεννέα από τα 27 κράτη μέλη έχουν ήδη υποβάλει τα προγράμματά τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία στη θεωρία έχει προθεσμία δύο μηνών για να τα εξετάσει και να τα εγκρίνει. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έχει κατόπιν έναν μήνα για να δώσει το δικό του πράσινο φως.
«Ο στόχος είναι τα κεφάλαια να αρχίσουν να διατίθενται μέσα στα καλοκαίρι», εξηγούσε το Σάββατο ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, στη διάρκεια εκδήλωσης στη Λισαβόνα. Πρόσθεσε ότι οι υπηρεσίες του θα «προσπαθήσουν να επιταχύνουν λιγάκι» τη διαδικασία εκτίμησης των σχεδίων επενδύσεων. «Εργαζόμαστε όσο πιο γρήγορα είναι δυνατόν, όμως πρόκειται για περίπλοκες εκτιμήσεις», προειδοποίησε πάντως.
Η Ισπανία και η Ιταλία αναμένεται να είναι οι χώρες που θα ωφεληθούν περισσότερο, με χορηγήσεις περίπου 70 δισεκ. ευρώ για την καθεμιά, μεγαλύτερες από αυτές της Γαλλίας (περίπου 40 δισ. ευρώ).
Μεταξύ άλλων, τα κεφάλαια αυτά θα επιτρέψουν να προχωρήσουν προγράμματα όπως η ανακαίνιση κτιρίων προκειμένου να γίνουν ενεργειακά πιο αποδοτικά, η δημιουργία δικτύων ταχυφορτιστών και φορτιστών για ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, η ανάπτυξη τηλεπικοινωνιακών δικτύων υψηλής ταχύτητας, υποδομών αποθήκευσης δεδομένων, κ.ο.κ..
Πάντως την Ευρώπη δεν την ευνοεί οποιαδήποτε σύγκριση με τις ΗΠΑ, όπου εγκρίθηκαν και διατέθηκαν πολύ μεγαλύτερες κρατικές ενισχύσεις πολύ πιο γρήγορα, ενώ η ταχύτερη εκστρατεία μαζικής ανοσοποίησης επίσης επέτρεψε στην αμερικανική οικονομία να αποκτήσει τουλάχιστον χρονικό πλεονέκτημα σε ό,τι αφορά τη διαδικασία της ανάκαμψής της.
ΕΕ: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει λάβει συνολικά 19 σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από τα κράτη-μέλη
Η Φινλανδία είναι η 19η χώρα που κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το εθνικό της σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, στο πλαίσιο του NextGenerationEU, για την ανάκαμψη από την πανδημία.
Η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι έχει λάβει μέχρι σήμερα συνολικά 19 σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από το Βέλγιο, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Κροατία, την Ιταλία, την Κύπρο, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, την Ουγγαρία, την Αυστρία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία, τη Σλοβακία και τη Φινλανδία. Τονίζει, μάλιστα, ότι θα συνεχίσει να συνεργάζεται εντατικά με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη για να τα βοηθήσει να εκπονήσουν σχέδια υψηλής ποιότητας.
Τα σχέδια αυτά καθορίζουν τις μεταρρυθμίσεις και τις δημόσιες επενδύσεις που σκοπεύουν να εφαρμόσουν τα κράτη-μέλη, με την υποστήριξη του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) που είναι το βασικό μέσο του Ταμείου Ανάκαμψης (NextGenerationEU). Το RRF θα παρέχει έως 672,5 δισεκ. ευρώ για τη στήριξη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων, εκ των οποίων τα 312,5 δισεκ ευρώ είναι επιχορηγήσεις και τα 360 δισεκ ευρώ είναι δάνεια.
Η Επιτροπή έχει ήδη ξεκινήσει να αξιολογεί τα εθνικά σχέδια που έχουν κατατεθεί (30 Απριλίου ήταν η πρώτη προθεσμία). Χρειάζονται δύο μήνες για να αξιολογηθούν τα σχέδια βάσει έντεκα κριτηρίων που ορίζονται στον κανονισμό, ενώ παράλληλα θα πρέπει να εξεταστεί αν προβλέπουν τουλάχιστον 37% των δαπανών σε επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που υποστηρίζουν τους στόχους για το κλίμα και 20% στην ψηφιακή μετάβαση. Στη συνέχεια, το Συμβούλιο έχει κατά κανόνα τέσσερις εβδομάδες για να εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής. Η έγκριση των σχεδίων από το Συμβούλιο θα ανοίξει το δρόμο για την εκταμίευση προχρηματοδότησης 13% το ποσού που αναλογεί σε κάθε χώρα. Η προχρηματοδότηση αντιστοιχεί σε περίπου 45 δισεκ. ευρώ για όλες τις χώρες της ΕΕ.
Η εκταμίευση προχρηματοδότησης υπόκειται στην έναρξη ισχύος της απόφασης περί ιδίων πόρων, η οποία έλαβε πλέον την έγκριση από όλα τα κράτη-μέλη, μετά το πράσινο φως που άναψαν χθες, Πέμπτη, τα Κοινοβούλια της Αυστρίας και της Πολωνίας. Με αφορμή την έγκριση των ιδίων πόρων από όλα τα κράτη-μέλη, ο Επίτροπος για τον προϋπολογισμό Γιοχάνες Χαν, με μήνυμά του στο twitter, εμφανίζεται αισιόδοξος ότι όλα τα εναπομείναντα βήματα θα ολοκληρωθούν, επιτρέποντας στην Επιτροπή να δανειστεί στις αγορές ήδη μέσα στον Ιόυνιο και να ξεκινήσουν στη συνέχεια οι εκταμιεύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. Τόσο ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Βλάντις Ντομπρόβσκις, όσο και ο Επίτροπος Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι, έχουν δηλώσει ότι η Επιτροπή εργάζεται με ταχύτητα, ώστε οι πρώτες εκταμιεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης να μπορέσουν να γίνουν τέλη Ιουλίου.
