Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκανε δεκτό με ψήφισμα του το νέο ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, το οποίο δημιουργεί ένα βασικό πακέτο δικαιωμάτων για όσους καταφθάνουν στην ΕΕ ζητώντας άσυλο. Στο παρόν άρθρο θα αναλυθεί το νέο ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου και όλες οι ρυθμίσεις που αυτό περιλαμβάνει.
Το κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου θα βάλει ένα τέλος σε όλες τις μεταφορές ατόμων που ζητούν άσυλο σε κράτη μέλη που αδυνατούν να εξασφαλίσουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για αυτούς. Το σύστημα αυτό περιλαμβάνει τις ακόλουθες ρυθμίσεις:[1]
Ελάχιστοι όροι υποδοχής
Μια από τις ρυθμίσεις που έκανε δεκτές το Κοινοβούλιο στο ψήφισμα αυτό είναι η κατάρτιση ενός καταλόγου με τις πιθανές αιτίες κράτησης των αιτούντων άσυλο, τη εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών κράτησης και διαβίωσης, την έγκαιρη αξιολόγηση των ιατρικών και ψυχολογικών αναγκών όσων αναζητούν άσυλο και την ταχύτερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, η οποία υπολογίζεται σε εννέα μήνες μετά την υποβολή της αίτησης ασύλου. Σύμφωνα με το νέο σύστημα ασύλου, οι αιτούντες άσυλο που τίθενται υπό κράτηση θα πρέπει να μεταφέρονται σε ειδικές εγκαταστάσεις κράτησης.
Κοινές διαδικασίες ασύλου
Μέχρι σήμερα το τρέχον ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου δεν περιλαμβάνει προθεσμίες για την έκδοση απόφασης σχετικά με τις αιτήσεις για παροχή ασύλου. Προκειμένου να υπάρξει εξομάλυνση των διαφορών, ως προς τις προθεσμίες, μεταξύ των εθνικών διαδικασιών ασύλου, το νέο σύστημα ασύλου θέτει κοινές προθεσμίες για τη διαχείριση των αιτήσεων ασύλου. Η προθεσμία αυτή έχει οριστεί στους έξι μήνες με ελάχιστες εξαιρέσεις. Θέτει επίσης αυστηρότερους κανόνες για την εκπαίδευση του προσωπικού που διαχειρίζεται όσους αναζητούν άσυλο και νέες διατάξεις για τις ειδικές ανάγκες των ασυνόδευτων ανηλίκων και άλλων ευάλωτων ομάδων πληθυσμού.
Πρόσβαση της αστυνομίας στις βάσεις δεδομένων για τους αιτούντες άσυλο
Μία άλλη ρύθμιση είναι ότι μέσω του νέου συστήματος οι αστυνομικές δυνάμεις των κρατών μελών και η Europol θα αποκτήσουν πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων με τα αποτυπώματα των αιτούντων άσυλο της Eurodac, ώστε να βοηθηθούν στη μάχη ενάντια στην τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα. Παρόλα αυτά οι ευρωβουλευτές με αίτημα τους ζήτησαν να εφαρμοστούν αυστηρότεροι κανόνες προστασίας των προσωπικών δεδομένων και να δοθούν νέες εγγυήσεις προκειμένου να διασφαλίζεται, ότι τα δεδομένα που αντλούν οι αρχές από τις βάσεις δεδομένων δεν θα χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς.
Τέλος στις μεταφορές σε χώρες που δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις αιτήσεις
Με το νέο σύστημα ασύλου θεσπίζονται νέοι κανόνες, στους οποίους εκτός των όσων αναφέρθηκαν παραπάνω, περιλαμβάνεται ο κανόνας, ο οποίος αναφέρει, ότι όσοι αναζητούν άσυλο δε θα μεταφέρονται σε χώρες τις ΕΕ όπου ενέχει ο κίνδυνος να τύχουν απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης. Επίσης καθιερώνεται μέσω αυτών των κανόνων ένας μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης που θα συμβάλλει, ώστε τα προβλήματα στα εθνικά συστήματα ασύλου να αντιμετωπίζονται εγκαίρως προτού πάρουν τη μορφή κρίσης.
Σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατόπιν της ψηφοφορίας που διεξήχθη για το νέο ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, το 2012 καταγράφηκαν περίπου 330.000 αιτήσεις για άσυλο στις χώρες της ΕΕ. Οι νέοι κανόνες για το άσυλο, αναμένεται να τεθούν σε ισχύ στο δεύτερο μισό του 2015.[2]
Εν κατακλείδι σε αυτό το άρθρο παρουσιάστηκαν όλες οι νέες ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο νέο ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, το οποίο εγκρίθηκε και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από το Συμβούλιο με την διαδικασία της συναπόφασης. Το νέο σύστημα βάζει ένα τέλος στο πρόβλημα της εισροής των μεταναστών που ζητούν άσυλο, σε κράτη μέλη που δεν μπορούν ή δεν διαθέτουν τις κατάλληλες συνθήκες για να παρέχουν άσυλο. Επίσης με την πρόσβαση που αποκτούν οι αρχές, μέσω του νέου συστήματος, στις λίστες των αιτούντων άσυλο όλων των κρατών μελών τους δίνεται η δυνατότητα να καταπολεμούν με καλύτερο τρόπο το οργανωμένο έγκλημα και την τρομοκρατία.
[1] Ψήφισμα κατόπιν διαδικασίας συναπόφασης: 20130607IPR11389
[2] Δελτίο Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
