Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Σε μία πρόσφατη συνεδρίαση της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την έγκριση της μεταρρύθμισης του συστήματος Σένγκεν, το Κοινοβούλιο έδωσε την έγκριση του προκειμένου να περάσει και από το Συμβούλιο με την διαδικασία της συναπόφασης. Στο παρόν άρθρο θα αναλυθεί το πλαίσιο των νέων ρυθμίσεων του συστήματος Σένγκεν.
Το νομοθετικό πακέτο περιλαμβάνει δύο κανονισμούς. Ο ένας θεσπίζει ένα νέο ευρωπαϊκό μηχανισμό αξιολόγησης του Σένγκεν για την αντιμετώπιση κρίσιμων καταστάσεων, ενώ ο δεύτερος τροποποιεί τον κώδικα συνόρων του Σένγκεν θεσπίζοντας κοινούς κανόνες για την προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Οι μεταρρυθμίσεις που ενέκρινε το Κοινοβούλιο έτσι όπως αναφέρονται στο νομοθετικό ψήφισμα είναι οι ακόλουθες:
Επιθεώρηση των εσωτερικών συνόρων
Στο νομοθετικό πακέτο περιλαμβάνεταιη δυνατότητα σε ομάδες επιθεώρησης να πραγματοποιούν αιφνιδιαστικές επισκέψεις προκειμένου να παρακολουθούν την οποιαδήποτε προσπάθεια εισαγωγής παράνομων ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα.
Οι ομάδες αυτές επισκέπτονται τα εξωτερικά σύνορα μετά από ενημέρωση του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους τουλάχιστον 24 ώρες νωρίτερα. Τέλος, οι ομάδες επιθεώρησης θα αποτελούνται από ειδικούς εμπειρογνώμονες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών.
Επαναφορά των ελέγχων στα σύνορα μόνο σε έσχατη περίπτωση
Στον τροποποιημένο κώδικα αναφέρεται, ότι οποιαδήποτε επαναφορά των συνοριακών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορααποτελεί εξαίρεση και πραγματοποιείται μόνο ως έσχατο μέτρο, σε ένα αυστηρά καθορισμένο πλαίσιο και χρονικό διάστημα, με βάση συγκεκριμένα αντικειμενικά κριτήρια και ειδική αξιολόγηση της αναγκαιότητάς τους, η οποία θα παρακολουθείται σε επίπεδο ΕΕ.
Παρόλα αυτά σε περίπτωση σοβαρής απειλής για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια, η επαναφορά των ελέγχων θα μπορεί να γίνεται για 30 ημέρες, ενώ θα δύναται να δοθεί παράταση για διάστημα έως έξι μηνών.
Σε περιπτώσεις απρόβλεπτων γεγονότων που απαιτούν άμεση δράση (π.χ. τρομοκρατικές επιθέσεις), τα κράτη μέλη θα μπορούν να επαναφέρουν τους ελέγχους στα σύνορα μονομερώς για διάστημα μέχρι 10 ημερών. Η οποιαδήποτε παράταση πέρα των 10 ημερών θα πρέπει να ελέγχεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Αποφυγή της αίσθησης της απειλής απο την μετανάστευση
Τέλος, στο νέο νομοθετικό κείμενο αναφέρεται ξεκάθαρα, ότι η μετανάστευση και η διέλευση των εξωτερικών συνόρων από μεγάλο αριθμό υπηκόων τρίτων χωρών δεν θα πρέπει σε καμμία περίπτωση να θεωρείται απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια.
Τέλος, σύμφωνα με μία έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, η ελεύθερη μετακίνηση είναι το πιο θετικό αποτέλεσμα στα 50 χρόνια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, σύμφωνα με το 62% των ερωτηθέντων. Έπειτα από την έγκριση του νομοθετικού πλαισίου από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ακολουθεί η επίσημη έγκριση από το Συμβούλιο, η οποία αναμένεται να γίνει μέσα στο φθινόπωρο.
Εν κατακλείδι, στο κείμενο αυτό αναλύθηκε συντόμως το νέο νομοθετικό πλαίσιο με το οποίο επιχειρείται να μεταρρυθμιστεί το σύστημα που έχει εισαχθεί μέσω της συνθήκης Σενγκεν.
Με τις νέες ρυθμίσεις εισάγονται νέες αλλαγές, οι οποίες ισχυροποιούν το υφιστάμενο σύστημα ως προς την επαναφορά των εσωτερικών ελέγχων μόνο ως έσχατη λύση. Επίσης μέσω των ομάδων επιθεωρητών γίνεται δυνατή η προσπάθεια για στηλίτευση της προσπάθειας εισαγωγής παράνομων ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα.
