Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος δημοσίευσαν σήμερα κοινή ανακοίνωση για μία Ευρωπαϊκή Στρατηγική Οικονομικής Ασφάλειας. Η παρούσα κοινή ανακοίνωση εστιάζει στην ελαχιστοποίηση των κινδύνων που προκύπτουν από ορισμένες οικονομικές ροές στο πλαίσιο αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων και επιταχυνόμενων τεχνολογικών αλλαγών, διατηρώντας παράλληλα τα μέγιστα επίπεδα οικονομικού ανοίγματος και δυναμισμού.
Η προτεινόμενη στρατηγική καθορίζει ένα κοινό πλαίσιο για την επίτευξη οικονομικής ασφάλειας μέσω της προώθησης της οικονομικής βάσης και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, για την προστασία από κινδύνους και τη συνεργασία με το ευρύτερο δυνατό φάσμα χωρών για την αντιμετώπιση κοινών ανησυχιών και συμφερόντων. Οι θεμελιώδες αρχές της αναλογικότητας και της ακρίβειας θα καθοδηγούν τα μέτρα για την οικονομική ασφάλεια.
Μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση στη διαχείριση κινδύνων
Οι κίνδυνοι που παρουσιάζουν ορισμένοι οικονομικοί δεσμοί εξελίσσονται γρήγορα στο τρέχον γεωπολιτικό και τεχνολογικό περιβάλλον και συγκλίνουν όλο και περισσότερο με ανησυχίες για την ασφάλεια. Αυτός είναι ο λόγος που η ΕΕ πρέπει να αναπτύξει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για τον από κοινού εντοπισμό, την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων για την οικονομική της ασφάλεια.
Η στρατηγική προτείνει τη διεξαγωγή ενδελεχούς αξιολόγησης των κινδύνων για την οικονομική ασφάλεια σε τέσσερις περιοχές:
– κινδύνους για την ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής ασφάλειας·
– κινδύνους για την ασφάλεια και την κυβερνοασφάλεια των υποδομών ζωτικής σημασίας·
– κινδύνους που σχετίζονται με την ασφάλεια της τεχνολογίας και τη διαρροή τεχνολογίας·
– κινδύνους χρήσης οικονομικών εξαρτήσεων ή οικονομικού καταναγκασμού ως όπλου.
Η στρατηγική προτείνει μια μεθοδολογία για αυτήν την εκτίμηση κινδύνου. Αυτή θα πρέπει να πραγματοποιείται από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη σε συνεργασία με τον Ύπατο Εκπρόσωπο, όπου χρειάζεται, και με τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα. Οφείλει να είναι μια δυναμική και συνεχής διαδικασία.
Η Στρατηγική καθορίζει επίσης τον τρόπο μετριασμού των εντοπισμένων κινδύνων μέσω μιας τριμερούς προσέγγισης, συγκεκριμένα μέσω:
– της προώθησης της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, ενισχύοντας την ενιαία αγορά, υποστηρίζοντας μια ισχυρή και ανθεκτική οικονομία, επενδύοντας σε δεξιότητες και ενισχύοντας την έρευνα, την τεχνολογία και τη βιομηχανική βάση της ΕΕ
– της προστασίας της οικονομικής ασφάλειας της ΕΕ μέσω μιας σειράς υφιστάμενων πολιτικών και εργαλείων, και την εξέταση νέων για την αντιμετώπιση πιθανών κενών. Αυτό πρέπει να γίνεται με αναλογικό και ακριβή τρόπο που περιορίζει τυχόν αρνητικές ανεπιθύμητες δευτερογενείς επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία
– της συνεργασίας με το ευρύτερο δυνατό φάσμα εταίρων για την ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης και της οριστικοποίησης των εμπορικών συμφωνιών, της ενίσχυσης άλλων εταιρικών σχέσεων, της ενίσχυσης που βασίζεται σε διεθνείς κανόνες οικονομικής τάξης και πολυμερών θεσμών, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, και επενδύοντας στη βιώσιμη ανάπτυξη μέσω του Global Gateway
Επόμενα βήματα
Η ανακοίνωση θέτει τη βάση για μια στρατηγική συζήτηση με τα κράτη μέλη της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την ανάπτυξη μίας συνολικής προσέγγισης για την προστασία της οικονομικής ασφάλειας της Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα εξετάσει τη στρατηγική κατά τη σύνοδό του στις 29-30 Ιουνίου 2023.
Η ανακοίνωση καθορίζει τις ακόλουθες νέες δράσεις:
– ανάπτυξη με τα κράτη μέλη ενός πλαισίου για την αξιολόγηση των κινδύνων που επηρεάζουν την οικονομική ασφάλεια της ΕΕ. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός καταλόγου τεχνολογιών που είναι κρίσιμες για την οικονομική ασφάλεια και αξιολόγηση των κινδύνων τους με σκοπό την εύρεση κατάλληλων μέτρων μετριασμού.
– συμμετοχή σε δομημένο διάλογο με τον ιδιωτικό τομέα για την ανάπτυξη μιας συλλογικής κατανόησης της οικονομικής ασφάλειας και την ενθάρρυνση του να ασκεί δέουσα επιμέλεια και αξιολόγηση κινδύνου υπό το φως ανησυχιών για την οικονομική ασφάλεια
– περαιτέρω υποστήριξη της τεχνολογικής κυριαρχίας της ΕΕ και της ανθεκτικότητας των αξιακών αλυσίδων της ΕΕ, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη κρίσιμων τεχνολογιών μέσω του STEP.
– επανεξέταση του κανονισμού για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων
– διερεύνηση επιλογών για να εξασφαλισθεί επαρκής στοχευμένη υποστήριξη για την έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογιών διπλής χρήσης
– πλήρης εφαρμογή του κανονισμού της ΕΕ για τον έλεγχο των εξαγωγών για τη διπλή χρήση και υποβολή πρότασης για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητάς του
– εξέταση μαζί με τα κράτη μέλη των κινδύνων για την ασφάλεια μπορεί να προκύψουν από τις εξερχόμενες επενδύσεις και στη βάση αυτή πρόταση μιας πρωτοβουλίας έως το τέλος του έτους
– πρόταση μέτρων για τη βελτίωση της ασφάλειας της έρευνας διασφαλίζοντας μια συστηματική και αυστηρή επιβολή των υφιστάμενων εργαλείων και εντοπισμό και αντιμετώπιση τυχόν εναπομενόντων κενών
– διερεύνηση της στοχευμένης χρήσης των μέσων της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) για την ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των εργαλειοθηκών Hybrid και Cyber Diplomacy και της εργαλειοθήκης “Χειραγώγηση των πληροφοριών και παρεμβάσεις από το εξωτερικό (FIMI)”.
– εντολή στην Ενιαία Ικανότητα Ανάλυσης Πληροφοριών της ΕΕ (SIAC) να εργαστεί ειδικά για τον εντοπισμό πιθανών απειλών για την οικονομική ασφάλεια της ΕΕ
– διασφάλιση ότι η προστασία και η προώθηση της οικονομικής ασφάλειας της ΕΕ είναι πλήρως ενσωματωμένη στην εξωτερική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εντατικοποίηση της συνεργασίας με τρίτες χώρες για ζητήματα οικονομικής ασφάλειας.
