Γράφει ο Ceteris Paribus
Τα συγχαρητήρια του Φαήλου Κρανιδιώτη στον υπουργό Εξωτερικών της κυβέρνησης Τσίπρα, κ. Νίκο Κοτζιά, ήταν από τα αναπάντεχα της άμεσης μετεκλογικής περιόδου. Ο “υπερπατριώτης” Φαήλος αναγνώρισε στο πρόσωπο του Νίκου Κοτζιά έναν “συνεπή πατριώτη”. Ο Νίκος Κοτζιάς από την πλευρά του γέμισε την πρώτη σελίδα του πολιτικού του βιογραφικού ως υπουργού Εξωτερικών με την ελληνική μάχη για να μετριαστεί η νέα ευρωπαϊκή απόφαση για τις κυρώσεις στη Ρωσία. Γι’ αυτή του την πρώτη πολιτική πράξη, ο κ. Κοτζιάς πήρε τα αναμενόμενα εύσημα από τη Ρωσία, καθώς και μια προσκληση για επίσκεψη στη Μόσχα από τον Ρώσο ομόλογό του κ. Λαβρόφ, αλλά στον αντίποδα εισέπραξε την έντονη δυσαρέσκεια του κ. Σουλτς. Και όχι μόνο: η Ρωσία ανακοίνωσε ότι αν η Ελλάδα ζητήσει οικονομική βοήθεια, θα την έχει…
Κάποιοι σημειώνουν ήδη ότι ο κ. Τσίπρας κινείται εντυπωσιακά γρήγορα, τόσο στη συγκρότηση της κυβέρνησής του σε συμμαχία με τους ΑΝΕΛ του κ. Καμένου όσο και στην εξαγγελία των πρώτων μέτρων, αλλά και στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από το χώρο της κεντροδεξιάς – “δείχνει σαν να έχει σχέδιο θωράκισης των πλευρών του ώστε να πάει σε αποφασιστική διαπραγμάτευση με τους δανειστές”, λένε…
Εντάσσουν λοιπόν το “μποϊκοτάρισμα” των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας στο πλαίσιο ειλημμένης απόφασης που σηματοδοτεί ενδεχομένως κάποια συμφωνία με τον Πούτιν.
Υπάρχουν περιθώρια για μια τέτοια συμφωνία και με ποιο τρόπο θα μπορούσε να είναι αμοιβαία επωφελής, δηλαδή τι θα κέρδιζε κάθε πλευρά από μια τέτοια συμφωνία;
Για τον Αλέξη Τσίπρα, υπάρχουν δύο σημαντικά ωφελήματα από μια τέτοια πιθανή συμφωνία: Πρώτο, το οικονομικό. Πηγαίνοντας σε μια δύσκολη και σκληρή διαπραγμάτευση με τους δανειστές, ο Έλληνας πρωθυπουργός θα χρειαστεί πιθανότατα οικονομική στήριξη στο μεταβατικό διάστημα των ολίγων μηνών που θα διαρκέσει η διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Αν ο κ. Ντράγκι αποφασίσει να βάλει απαγορευτικό στην έκδοση εντόκων γραμματίων πάνω από το όριο των 15 δισ. ευρώ που έχει ήδη καλυφθεί, ώστε να χρηματοδοτήσει την αποπληρωμή των τοκοχρεολυσίων των επόμενων λίγων μηνών, τότε η δυνατότητα ενός δανείου από τη Ρωσία θα ήταν κάτι πολύ σημαντικό…
Πέρα από το οικονομικό, όμως, διαμορφώνεται μια συγκυρία όπου υπάρχει δυνατότητα μια συμμαχία με τη Ρωσία να έχει και γεωπολιτικά επωφελή αποτελέσματα. Η Τουρκία έχει βρεθεί σε συγκρουσιακή τροχιά με το δυτικό μπλοκ (ΗΠΑ και Ευρώπη), και αυτό την οδηγεί σε προσέγγιση με τη Ρωσία για το ζήτημα των αγωγών – ίσως όχι μόνο. Από την άλλη, αν η Ελλάδα κινδυνεύει με “θερμές” εξελίξεις στα εθνικά θέματα, ο αποσταθεροποιητικός παράγοντας είναι η απόλυτη ταύτισή της με το δυτικό μπλοκ, αλλά και με το Ισραήλ, το μεγάλο -και “ορκισμένο” πλέον- αντίπαλο της Τουρκίας στη νοτιαονατολική Μεσόγειο. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει τώρα την ευκαιρία να συνδυάσει μια συμμαχία με τη Ρωσία με την εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία και έτσι να θωρακιστεί και γεωπολιτικά στο ενδεχόμενο “τζαρτζάρισμα” με την Ευρωζώνη χωρίς να φοβάται ένα τουρκικό “πλευροκόπημα”…
Η Ρωσία του Πούτιν, όμως, τι έχει να κερδίσει από μια τέτοια πιθανή συμμαχία; Γεωπολιτικά, η στήριξη από την ελληνική κυβέρνηση της τριμερούς συνεργασίας Ρωσίας – Τουρκίας – Ελλάδας (όπου περιλαμβάνεται και ο αγωγός) είναι πολύ σημαντική, αλλά δεν αρκεί. Η Ρωσία είναι βέβαιο ότι θα ζητήσει (ίσως το έχει ήδη κάνει…) πιο συγκεκριμένα ανταλλάγματα. Η ελληνική διαφοροποίηση στο ζήτημα των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ουκρανίας είναι ένα απ’ αυτά – πολλοί ψιθυρίζουν ότι αποτελεί εφαρμογή προϋπάρχουσας συμφωνίας… Ένα αγκυροβόλιο του ρωσικού στόλου στο Αιγαίο είναι επίσης κάτι που θα μπορούσε να δώσει η νέα ελληνική κυβέρνηση. Πολύ πιο δύσκολο είναι να συμφωνήσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στην πώληση “βαριών” ελληνικών assets όπως τα ΕΛ.ΠΕ ή οι σιδηρόδρομοι – τουλάχιστον για το προβλεπτό επόμενο διάστημα.
Υπάρχει λοιπόν περιθώριο για μια ελληνο-ρωσική συμμαχία; Σίγουρα ναι. Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορεί να είναι κανείς κατηγορηματικός αν θα υλοποιηθεί ή όχι… Γιατί η διαφοροποίηση του πάγιου στρατηγικού άξονα “ανήκομεν εις την Δύσιν” δεν είναι εύκολη υπόθεση. Και γιατί ούτε η Ευρώπη, ούτε η Ρωσία θα συμφιλιωθούν με “παρασπονδίες” της Ελλάδας: θα ζητήσουν από την ελληνική κυβέρνηση ξεκάθαρη στάση. Το “δίπορτο” θέλει τεράστια δεξιοτεχνία και πολύ τύχη (δηλαδή ευνοϊκές συγκυρίες) για να ευδοκιμήσει…
Θα καταφέρει ο κ. Τσίπρας να σχετικοποιήσει το “ανήκομεν εις την Δύσιν” και να προσθέσει την παράμετρο μιας αξιόπιστης συμμαχίας με τη Ρωσία και ταυτόχρονα να πετύχει έναν “έντιμο συμβιβασμό” με τους δανειστές; Δεν είναι αδιανόητο, αλλά σίγουρα θα πρόκειται για άθλο…
Υ.Γ. Υπενθυμίζουμε ότι στο ταξίδι του κ. Τσίπρα στη Μόσχα την άνοιξη, πριν από τις ευρωεκλογές, τον συνόδευσαν τόσο ο κ. Κοτζιάς όσο και ο κ. Δραγασάκης – και ο νοών νοείτω…
