Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύθηκε στην Τουρκία από την κ. Aν. Müge Önal Başer, LL.M., LL.B., δικηγόρο εταιρειών και επιχειρήσεων.
Η εξόρυξη χρυσού και οι προκύπτουσες συζητήσεις είναι διεθνώς αμφιλεγόμενα θέματα, με την Ελλάδα να μην αποτελεί εξαίρεση. Η παρουσία της εταιρείας “Ελληνικός Χρυσός” στη χώρα μας ενισχύει τη σημασία της συζήτησης. Ως ιστότοπος ενημέρωσης και παρακολούθησης επιχειρηματικών θεμάτων, είναι σημαντικό να παρουσιάζουμε τις εξελίξεις αυτές ιδίως όταν λαμβάνουν χώρα στην περιοχή μας.
Στις 13.02.2024, συνέβη μια καταστροφή κατά τη διάρκεια εξόρυξης στο χωριό Çöpler, İliç, Erzincan, που βρίσκεται περιφέρεια της Ανατολικής Ανατολίας, της Τουρκίας. Τόνοι κυανιούχων αποβλήτων στο ορυχείο χρυσού του χωριού Çöpler κατέρρευσαν και τουλάχιστον εννέα άνθρωποι παγιδεύτηκαν κάτω από αυτούς.
Το ορυχείο χρυσού εκμεταλλεύεται η τουρκική εταιρεία Anagold, μια αμερικανοτουρκική σύμπραξη, στην οποία ο Αμερικανός εταίρος είναι ο κύριος μέτοχος με ποσοστό 80% και ο Τούρκος εταίρος είναι ο άλλος μέτοχος με ποσοστό 20%. Ο Αμερικανός εταίρος είναι η SSR Mining, μια δημόσια εταιρεία που είναι εισηγμένη στα χρηματιστήρια NASDAQ/Νέα Υόρκη, ΗΠΑ, TSX/Τορόντο, Καναδάς, και ASX/Αυστραλία, και έχει επενδύσεις στις ΗΠΑ, την Τουρκία, τον Καναδά και την Αργεντινή. Ο Τούρκος εταίρος είναι η Lidya Madencilik, θυγατρική της Turkish Çalık Holding.
Η θυγατρική της SSR Mining, Anagold, άρχισε την εξόρυξη χρυσού στο χρυσωρυχείο του χωριού Çöpler στα τέλη του 2010, αποκομίζοντας έσοδα περίπου 1,5 δισεκατομμυρίου αμερικανικών δολαρίων μόνο τα τελευταία τρία χρόνια. Η Anagold φαίνεται να διαθέτει όλες τις άδειες και τις εγκρίσεις για τη λειτουργία του ορυχείου- οι δημόσιες αρχές έχουν επιθεωρήσει το ορυχείο πολλές φορές και έχουν αναστείλει τις δραστηριότητές του μόνο μία φορά από την έναρξη της λειτουργίας του.
Ωστόσο, υπάρχουν ισχυρισμοί ότι η Anagold συνήψε πρωτόκολλο με τους ντόπιους κατοίκους το 2016 και τους κατέβαλε χρήματα για να αποτρέψει πιθανές καταγγελίες και αγωγές. Επιπροσθέτως υπάρχουν ισχυρισμοί ότι οι εργασίες, οι διαδικασίες διαχείρισης αποβλήτων, τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας δεν πληρούν τα διεθνή πρότυπα, ενώ διεξάγει βίαιη εξόρυξη, μολύνοντας το περιβάλλον και βλάπτοντας όλα τα έμβια όντα της περιοχής.
Σε σχέση με αυτούς τους ισχυρισμούς:
– Στις 01.11.2023 και 25.01.2024, το τουρκικό Συνταγματικό Δικαστήριο εκδίκασε τις προσφυγές δύο κατοίκων της περιοχής και έκρινε ότι παραβιάστηκε το θεμελιώδες δικαίωμά τους για σεβασμό της ιδιωτικής ζωής,
– Στις 15.02.2024, ο Δικηγορικός Σύλλογος της Κωνσταντινούπολης κατέθεσε ποινική μήνυση κατά της Anagold, των υπαλλήλων της Anagold και των αρμόδιων δημόσιων λειτουργών, με τις κατηγορίες της πιθανής ανθρωποκτονίας από πρόθεση, της ρύπανσης του περιβάλλοντος από πρόθεση, της δηλητηρίασης πραγμάτων, της οικολογικής καταστροφής και της κατάχρησης εξουσίας,
– Μεταξύ 14.02.2024 και 01.03.2024, διάφορα πολιτικά κόμματα και βουλευτές υπέβαλαν οκτώ προτάσεις κοινοβουλευτικής έρευνας και 26 γραπτές κοινοβουλευτικές ερωτήσεις στο τουρκικό κοινοβούλιο,
– Στις 14.02.2024, το τουρκικό κοινοβούλιο ξεκίνησε κοινοβουλευτική έρευνα για να εξετάσει το περιστατικό,
– Στις 04.03.2024, τα τουρκικά διοικητικά δικαστήρια ανέστειλαν την εκτέλεση δύο αποφάσεων εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που χορηγήθηκαν στο ορυχείο χρυσού.
Όσον αφορά την SSR Mining, λίγο μετά το περιστατικό στο ορυχείο χρυσού του χωριού Çöpler, οι μετοχές της μειώθηκαν κατά περίπου 60% και στις 08.03.2024 τροποποίησε τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες της ομάδας ανώτερων στελεχών της.
Τι άλλο μπορούμε να περιμένουμε; Οι ισχυρισμοί ενδέχεται να προκαλέσουν έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες βάσει του νόμου περί πρακτικών διαφθοράς στο εξωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών και παρόμοιες έρευνες στον Καναδά ή την Αυστραλία.
