Πώς ερμηνεύεται το χάπι των οδοφραγμάτων. Τι σημαίνει η είσοδος της ΝτιΚάρλο
Του Ανδρέα Πιμπίσιη
Οι συναντήσεις με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών αφήνουν πάντοτε μεγάλο περιθώριο για εκ των υστέρων αναλύσεις και συζητήσεις. Το δείπνο της 15ης Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη έχει αρκετό «τρίτο ημίχρονο» ως προς το τι τελικά επιτεύχθηκε και πώς η άτυπη αυτή συνάντηση καθορίζει την μετέπειτα πορεία του Κυπριακού.
Ίσες αποστάσεις
Η ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση στον 38ο όροφο των Ηνωμένων Εθνών κινείται στην πάγια τακτική των Ηνωμένων Εθνών για τήρηση ίσων αποστάσεων (τουλάχιστον στο δημόσιο λόγο και ανεξαρτήτως τι μπορεί να έχει λεχθεί πίσω από κλειστές πόρτες). Εκφράστηκε λύπη γιατί δεν απέδωσαν οι προσπάθειες της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ, αποφεύγοντας να πει ποια πλευρά ευθύνεται γι’ αυτό.
Από την Ολγκίν στη ΝτιΚάρλο
Εάν είναι κάτι που μπορεί να λεχθεί ότι κατάφερε, μερικώς, η τουρκική πλευρά είναι η μη ανανέωση του συμβολαίου της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ. Αφήνει όμως ως παρακαταθήκη της την έκθεσή της η οποία θα είναι εκεί ως σημείο αναφοράς. Η τουρκική πλευρά μπορεί να έχει να λέει για την απομάκρυνση Ολγκίν, αλλά της προέκυψε ΝτιΚάρλο. Αυτό αφαιρεί το όποιο αφήγημα της τουρκικής πλευράς ως προς την μορφή με την οποία εμπλέκονται τα Ηνωμένα Έθνη καθώς πρόκειται για αξιωματούχο του διεθνούς οργανισμού. Η Λευκωσία μιλά για αναβαθμισμένη εμπλοκή του ΟΗΕ στην όλη διαδικασία καθώς η ΝτιΚάρλο είναι αξιωματούχος του διεθνούς οργανισμού.
Το χάπι των οδοφραγμάτων
Η ανακοίνωση ότι θα ξεκινήσουν συζητήσεις για άνοιγμα νέων οδοφραγμάτων μπορεί να θεωρηθεί ως μια θετική εξέλιξη, πλην όμως, εδώ και καιρό έχει μετατραπεί σε «χάπι κινητικότητας». Χρησιμοποιείται για να φαίνεται πως κάτι κινείται χωρίς στην πραγματικότητα να υπάρχει εξέλιξη. Αυτό φάνηκε πριν ακόμα γίνει ανακοίνωση λόγω και της άρνησης του Ερσίν Τατάρ να δεχθεί σύνδεση του ανοίγματος του οδοφράγματος της Μιας Μηλιάς είτε με τα Κόκκινα είτε με το Πυρόι.
Από άτυπη σε άτυπες
Οι άτυπες συναντήσεις φαίνεται ότι θα είναι η πρακτική που θα εφαρμόσουν τα Ηνωμένα Έθνη ως μέρος της διαδικασίας για το Κυπριακό. Αυτό απέχει κατά πολύ από την πραγματοποίηση ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, πλην όμως, φαίνεται πως είναι ο μόνος τρόπος για να ξεκλειδώσει μια προσπάθεια που έχει σκαλώσει για πάνω από τρία χρόνια. Οι άτυπες θα είναι χρήσιμες και παραγωγικές εάν λειτουργήσουν ως προπαρασκευαστικό στάδιο για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Χωρίς χρονικό ορίζοντα
Από τα όσα έχουν ανακοινωθεί δεν προκύπτει κάποιο χρονικό πλαίσιο εντός του οποίου θα κινηθούν οι δύο πλευρές και τα Ηνωμένα Έθνη. Στην ανακοίνωση των Ηνωμένων Εθνών αναφέρεται ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να έχουν άτυπη συνάντηση στο «εγγύς μέλλον». Το πότε θα γίνουν αυτές οι συναντήσεις και σε ποια ένταση είναι κάτι που πρέπει να ξεκαθαρίσει το συντομότερο δυνατό, καθώς φαίνεται πως και οι άτυπες συναντήσεις με την συμμετοχή και των εγγυητριών δυνάμεων θα εξαρτηθούν από τις διαβουλεύσεις που θα γίνουν στην Κύπρο.
Τι πέτυχε ο Χριστοδουλίδης
Στην ελληνοκυπριακή πλευρά υπάρχει η ικανοποίηση ότι μετά από 18 μήνες προσπαθειών έγινε κατορθωτή η άτυπη συνάντηση της Τρίτης. Η τουρκική πλευρά ως γνωστό ήταν κάθετα αντίθετη στην πραγματοποίηση συναντήσεων απαιτώντας εκ των προτέρων αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας. Επίσης, κατάφερε να συντηρήσει το ενδιαφέρον του ΓΓ ΟΗΕ ο οποίος θέλησε να συναντήσει τους δύο ηγέτες εν μέσω δύο σημαντικών πολέμων. Παράλληλα, κατάφερε να κρατήσει την όποια συζήτηση, έστω και άτυπη, εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών.
Οι κινήσεις Τατάρ
Ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων ήταν μέχρι και πρόσφατα αρνητικός στην όποια συζήτηση ή συνάντηση για το Κυπριακό. Υπενθυμίζεται η άρνησή του να συναντήσει την Ολγκίν, αναγκάζοντάς την να μην πραγματοποιήσει το τελευταίο της ταξίδι στο νησί, αλλά και η μη πραγματοποίηση συνάντησης με το ΓΓ ΟΗΕ τον Αύγουστο. Σε κάθε περίπτωση απαιτούσε να αναγνωριστεί η κυριαρχική ισότητα και το ίσο διεθνές καθεστώς των Τουρκοκυπρίων για να δεχθεί να συζητήσει κάτι περαιτέρω. Εν τέλει, όταν προσκλήθηκε, πήγε στη Νέα Υόρκη και παρακάθισε σε δείπνο με το Νίκο Χριστοδουλίδη, έστω και ατύπως. Εξερχόμενος της συνάντησης προσπάθησε μεν να κρατήσει τα προσχήματα ως προς τους όρους που έθετε, πλην όμως, με διαφοροποίηση από την αρχική του στάση. Διαμήνυσε πως εάν δεν επιβεβαιωθεί η κυριαρχική ισότητα δεν πάει σε επίσημες συνομιλίες. Τουλάχιστον στο αμέσως επόμενο διάστημα και τους επόμενους μήνες οι όποιες συνομιλίες θα είναι άτυπες και έτσι από τη μια δεν θα ικανοποιείται ο όρος Τατάρ και από την άλλη ο ίδιος θα έχει άλλοθι για να παρίσταται καθώς δεν θα είναι επίσημες.
Ο ρόλος των εγγυητριών δυνάμεων
Στο κάδρο του Κυπριακού επιστρέφουν και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις. Αυτό κλείνει την όποια προσπάθεια καταβλήθηκε έστω και παρασκηνιακά για να περιοριστεί ο διάλογος σε επίπεδο κοινοτήτων και «μητέρων πατρίδων». Θα φανεί στο αμέσως επόμενο διάστημα πώς θα κινηθούν οι εγγυήτριες δυνάμεις σε σχέση με το Κυπριακό και για τα ζητήματα της ασφάλειας, των εγγυήσεων και των στρατευμάτων.
