Η παγκόσμια οικονομία βιώνει ένα ξαφνικό πάγωμα, το οποίο δεν έχει επαναληφθεί σε καιρό ειρήνης. Οι επενδυτές έχουν πλέον αποδεχτεί το γεγονός αυτός και έχουν ξεκινήσει να κατασκευάζουν σενάρια για το επόμενο στάδιο μετά την έξοδο από το πάγωμα των αγορών. Φυσικά όλο αυτό εξαρτάται από μία βασική προϋπόθεση, πόσο γρήγορα μπορεί να γίνει αντιστροφή της απαγόρευσης κυκλοφορίας.
Οι μεγαλύτερες οικονομίες έχουν εισέλθει σε κλείδωμα σε διαφορετικές χρονικές στιγμές – πρώτα στην Κίνα, τότε στην Ευρώπη και τελευταία στις ΗΠΑ – αλλά οι περισσότερες προβλέψεις δείχνουν ότι ο ετήσιος ρυθμός μείωσης του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος το πρώτο τρίμηνο του 2020 θα μπορούσε να προσεγγίσει μείωση κατά 20% που καταγράφηκε στο χειρότερο τρίμηνο της μεγάλης ύφεσης το 2009.
Την ίδια ώρα αξιωματούχοι του Federal Reserve έχουν αποδεχτεί ότι η αμερικανική οικονομία πιθανόν να βρίσκεται ήδη σε ύφεση, ενώ οι νέες εβδομαδιαίες εκτιμήσεις δραστηριότητας της FED δείχνουν μία πτώση του ΑΕΠ που είναι περισσότερο βαθιά και ταχύτερη από εκείνη του 2008-2009.
Οι τελευταίες αμερικανικές προβλέψεις της Goldman Sachs δείχνουν ότι η ύφεση θα έχει φθάσει το δεύτερο τρίμηνο του 2020, με το ΑΕΠ να είναι κατά 11-12% χαμηλότερο από την ανάγνωση πριν από τον ιό. Αυτό θα συνεπαγόταν δραματική πτώση με ετήσιο ρυθμό 34% σε αυτό το τρίμηνο.
Το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί σταδιακά, χωρίς όμως να φτάσει στα επίπεδα που βρισκόταν πριν την κρίση του κορωνοϊού πριν από το τέλος του 2021. Αυτό το πρότυπο, που υποδηλώνει σχεδόν δύο «χαμένα» χρόνια στις ΗΠΑ, ήταν σύνηθες στις πρόσφατες οικονομικές προβλέψεις. Παρόμοια εικόνα αναμένεται και στην ευρωζώνη, η οποία αντιμετωπίζει μια κατάρρευση της παραγωγής πιο έντονη από την κρίση του ευρώ το 2012.
Παρόλα αυτά υπάρχει ένα κλίμα αισιοδοξίας μετά από τη μερική ανάκαμψη που καταγράφηκε στην Κίνα τον Μάρτιο. Το Fulcrum Chinesecaster δείχνει ότι ο μηνιαίος ετήσιος ρυθμός αύξησης ανέκαμψε στο 4,6% το Μάρτιο, έναντι μείον 2,0% το Φεβρουάριο.
Ωστόσο, οι εξαγωγικές παραγγελίες της Κίνας εξασθενούν καθώς οι ξένες αγορές μειώνονται απότομα. Η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής εξακολουθεί να είναι αξιοσημείωτα αρνητική σε σχέση με το προηγούμενο έτος και το κρατικό συμβούλιο αναγκάστηκε να ανακοινώσει νέα μέτρα για την αποκατάσταση της οικονομικής ανάπτυξης το δεύτερο τρίμηνο. Το Πεκίνο επανέφερε σε αρκετές μεγάλες πόλεις την απαγόρευση κυκλοφορίας την περασμένη εβδομάδα.
Η κεντρική προσδοκία των κύριων οικονομικών προβλέψεων είναι μια ισχυρή παγκόσμια ανάκαμψη το τρίτο τρίμηνο. Αυτό θα ακολουθήσει το πρότυπο της ηπειρωτικής Κίνας και του Χονγκ Κονγκ μετά την κρίση της Sars το 2003.
Έκτοτε, οι οικονομολόγοι θεωρούν γενικά τις επιδημίες ως εγγενώς προσωρινά γεγονότα που δεν πρέπει να προκαλέσουν μακροπρόθεσμη διαρθρωτική ζημία στην παραγωγική ικανότητα, υπό την προϋπόθεση ότι αποφεύγονται εκτεταμένες επιχειρηματικές αποτυχίες και μακροχρόνια ανεργία. Αυτή είναι η βάση για τις σημερινές συναινετικές προβλέψεις για ανάκαμψη φέτος.
Ωστόσο, ο κοροναϊός έχει σαφώς ισχυρότερες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα από άλλες επιδημίες, όπως η Μερς, η Έμπολα ή η γρίπη των χοίρων.
Εάν υπάρχει μια παρατεταμένη πορεία προς την οικονομική εξομάλυνση, που διαρκεί περισσότερο από μερικά τρίμηνα, η δημοσιονομική και νομισματική στήριξη της ιδιωτικής εταιρικής δραστηριότητας ενδέχεται να αντιμετωπίσει πολιτική αντίσταση.
Οι βαθιές δυνάμεις ύφεσης θα μπορούσαν τότε να συγκρατηθούν. Η ευρεία αδυναμία των μετοχών την περασμένη εβδομάδα υποδηλώνει ότι οι αγορές πιστεύουν ότι οι κίνδυνοι αυτοί αυξάνονται.
Υπάρχει άραγε πιο γρήγορος δρόμος ανάκαμψης;
Ένας έξυπνος οδικός χάρτης για την επανέναρξη της οικονομίας, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Επιχειρήσεων, δείχνει ότι υπάρχει πράγματι ένας τρόπος αποφυγής μιας παρατεταμένης ύφεσης, βασισμένης σε δοκιμές ιού και αντισωμάτων με μερική καραντίνα των πληγέντων πολιτών και τοπικών περιοχών.
Μία εντοπισμένη ανάκαμψη στάσης-εκκίνησης συνεπώς είναι το καλύτερο που μπορούμε να περιμένουμε. Ωστόσο, το ινστιτούτο δεν έχει δώσει χρονοδιάγραμμα για τα στάδια του σχεδίου του και είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι θα μπορούσε να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους.
Η επιτυχής διαχείριση της εξόδου από την απαγόρευση κυκλοφορίας θα απαιτήσει δεξιότητες και επίλυση σε πολλούς τομείς της κυβερνητικής πολιτικής.
Δυστυχώς, η αποδιοργανωμένη αντίδραση στον ιό μέχρι σήμερα στα περισσότερα από τα μεγάλα έθνη δεν εμπνέει μεγάλη εμπιστοσύνη για την πιθανή ταχύτητα της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης.
Ξαφνικό πάγωμα χωρίς ύφεση
Ένας νέος εργαλείο ιχνηλάτησης της ύφεσης που κυκλοφόρησε η Fed της Νέας Υόρκης δείχνει ότι η αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ υποχώρησε στο -4,5%, σε ετήσια βάση, την εβδομάδα της 21ης Μαρτίου.
Οι τελευταίες «αντιπροσωπευτικές» προβλέψεις κορυφαίων οικονομολόγων της αγοράς, που συλλέχθηκαν από τη Fulcrum, δείχνουν τον τριμηνιαίο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης στις οικονομίες εκ των προτέρων κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020, οπότε ανέκαμψαν σημαντικά το τρίτο τρίμηνο.
Financial Times: Do not count on a fast global economy bounceback
Απόδοση: Γιάννης Κουτρουμπής
