Σε πρόσφατες μελέτες τους σχετικά με την ελληνική οικονομία και οι δύο οίκοι αξιολόγησης διατήρησαν σταθερή την βαθμίδα που είχαν τοποθετήσει την Ελλάδα, ωστόσο άφησαν το ενδεχόμενο υποβάθμισης σε περίπτωση δημιουργίας και άλλων καθυστερήσεων στο ζήτημα της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης.
Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Σε ότι αφορά τον οίκο αξιολόγησης Moody’s η οικονομία της χώρας παραμένει στο Caa3, καθώς ο οίκος δεν προέβη σήμερα, όπως ήταν προγραμματισμένο, σε επικαιροποίηση του rating, ενώ στην μελέτη που εκδόθηκε κάνει αναλυτική παρουσίαση των λόγων για τους οποίους αποτελεί κίνδυνο η περαιτέρω καθυστέρηση στο κλείσιμο της αξιολόγησης.
Από την άλλη πλευρά ο οίκος αξιολόγησης Fitch προχώρησε σε επιβεβαίωση της αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας στη βαθμίδα ‘CCC’, ωστόσο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την καθυστέρηση που σημειώνεται στην ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης, καθώς όπως αναφέρει, θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την πρόσφατη οικονομική ανάκαμψη της χώρας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την ανακοίνωση του οίκου αξιολόγησης, η ελληνική κυβέρνηση σε γενικές γραμμές συμμορφώνεται με τους όρους του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). Ωστόσο η δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος παραμένει ανολοκλήρωτη και υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ του ευρωπαϊκού σκέλους των πιστωτών της Ελλάδας και του ΔΝΤ αναφορικά με τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του ελληνικού κρατικού χρέους. Όπως προειδοποιεί η Fitch, η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης, αυξάνει τον κίνδυνο η πρόσφατη οικονομική ανάκαμψη να υπονομευθεί, είτε από ένα πλήγμα στην εμπιστοσύνη είτε από την συσσώρευση οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες προκειμένου η κυβέρνηση να διατηρήσει ρευστότητα.
Η ελληνική κυβέρνηση συμφωνεί με το ΔΝΤ ότι χρειάζεται περαιτέρω ελάφρυνση χρέους, αλλά φέρνει αντιρρήσεις στη θέση του Ταμείου που ζητά την προ-νομοθέτηση συγκεκριμένων μέτρων για αυτόματη δημοσιονομική διόρθωση σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν πετύχει τους στόχους για τα μελλοντικά πρωτογενή πλεονάσματα. Παρόλα αυτά, η τρέχουσα καθυστέρηση, αναφέρει η Fitch, φαίνεται να προκαλείται κυρίως λόγω των διαφωνιών μεταξύ των πιστωτών. Ακόμη σημειώνει, ότι οι σχέσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους επίσημους πιστωτές της χώρας παραμένουν σε καλό δρόμο από τότε που συμφωνήθηκε το τρέχον πρόγραμμα.
Η συμμόρφωση της κυβέρνησης με τους όρους του προγράμματος του ESM είναι ένας από τους λόγους που κάνουν την Fitch να πιστεύει ότι οι Ευρωπαίοι πιστωτές της Ελλάδας θα προχωρήσουν στην εκταμίευση της δόσης χωρίς την ανάμειξη του ΔΝΤ. Ένας άλλος λόγος για αυτή την πεποίθηση του οίκου αξιολόγησης είναι η επιθυμία αποφυγής μίας ελληνικής πολιτικής κρίσης κατά τη διάρκεια ενός ήδη γεμάτου με εκλογές έτους στην Ευρώπη. Ωστόσο, οι καθοδικοί κίνδυνοι παραμένουν και ένα αρνητικό σοκ σε σχέση με την ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης και την καταβολή της επόμενης δόσης δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Όπως σημειώνει η Fitch, το βασικό της σενάριο παραμένει ότι θα επιτευχθεί συμφωνία. Αυτό σημαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να αναγκαστεί να υιοθετήσει πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο για πρόωρες εκλογές, καθώς η οριακή κυβερνητική πλειοψηφία στο κοινοβούλιο καθιστά πιο δύσκολο για την κυβέρνηση να διατηρήσει επαρκή στήριξη σε αντιλαϊκά μέτρα. Ο βαθμός στον οποίο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα συνεχίσει να μπορεί να βασίζεται στις ψήφους από τα κεντρώα κόμματα παραμένει ασαφής, σημειώνει η Fitch συμπληρώνοντας ωστόσο ότι οι πρόωρες εκλογές δεν περιλαμβάνονται στο βασικό της σενάριο, καθώς κατά την άποψή της ο Α. Τσίπρας θα προσπαθήσει να τις αποφύγει, αφού με βάση πρόσφατες δημοσκοπήσεις η Νέα Δημοκρατία προηγείται.
Παράλληλα η Fitch σημειώνει ότι αναθεώρησε προς τα πάνω την πραγματική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στο 2,5% και 3% για το 2017 και το 2018 αντίστοιχα, από το 1,8% και 2,2% που εκτιμούσε προηγουμένως. Επίσης τοποθετεί στο 2,5% του ΑΕΠ το πρωτογενές πλεόνασμα που επιτεύχθηκε το 2016, αρκετά υψηλότερα από τον στόχο του προγράμματος του ESM (0,5%), κάτι που οφείλεται στα υψηλότερα από τα προϋπολογισθέντα φορολογικά έσοδα. Η αύξηση των φορολογικών εσόδων οφείλεται κυρίως στις εισπράξεις από τους έμμεσους φόρους και την φορολόγηση επιχειρήσεων. Η εκτέλεση του προϋπολογισμού το 2016, αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης, αναμένεται να καταστήσει πιο εύκολη την επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% φέτος, ωστόσο ο στόχος του 3,5% που έχει τεθεί για το 2018 παραμένει πρόκληση.
Τέλος, η Fitch σημειώνει ότι η εμπιστοσύνη στον ελληνικό τραπεζικό τομέα παραμένει εύθραυστη και πως η βασική πρόκληση είναι η αντιμετώπιση της έκθεσης σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια η οποία παραμένει υψηλή.
