Μόνο οι ξένοι εργαζόμενοι μπορούν να ανακουφίσουν τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού στις ΗΠΑ
Οι τιμές καταναλωτή στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 7,7% τον Οκτώβριο, για ένατο συνεχόμενο μήνα πάνω από το 7%, χάρη στην ακόμα αυξανόμενη ζήτηση και την παραπαίουσα προσφορά. Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) για να μειώσει την ζήτηση με την αύξηση των επιτοκίων. Όμως η νομισματική πολιτική λειτουργούσε πάντα με μεγάλες και μεταβλητές υστερήσεις, γεγονός που καθιστά το έργο της προσπάθειας της Fed να διαμορφώσει τις αποφάσεις των 122,4 εκατομμυρίων νοικοκυριών, των 164,5 εκατομμυρίων εργαζομένων, και των 35,1 εκατομμυρίων επιχειρήσεων της χώρας ακόμη πιο αποθαρρυντικό.
Ωστόσο, υπάρχει κάτι άλλο που οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ θα μπορούσαν να κάνουν για να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό. Θα μπορούσαν να επεκτείνουν τη μετανάστευση τόσο για ειδικευμένους όσο και για λιγότερο ειδικευμένους εργαζόμενους για να ενισχύσουν την ικανότητα προσφοράς της αμερικανικής οικονομίας. Η μεγαλύτερη μετανάστευση θα βοηθούσε στην κάλυψη της σημερινής υπερβάλλουσας ζήτησης εργασίας, η οποία με την πάροδο του χρόνου θα περιόριζε την αύξηση των μισθών και των τιμών. Τον Οκτώβριο, υπήρχε ένας εκπληκτικός αριθμός 10,3 εκατομμυρίων κενών θέσεων εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, 4,3 εκατομμύρια περισσότερες από τον συνολικό αριθμό των άνεργων Αμερικανών. Βραχυπρόθεσμα, η επέκταση του αριθμού των βίζα H-1B για ειδικευμένους επαγγελματίες και των [θεωρήσεων εισόδου] βίζα H-2B για εποχικούς μη γεωργικούς εργάτες θα βοηθούσε τους εργοδότες να ξεπεράσουν αυτήν την οξεία έλλειψη εργατικού δυναμικού. Μακροπρόθεσμα, κάτι τέτοιο θα βοηθούσε επίσης στην αναχαίτιση του πληθωρισμού.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
Παρά τα εντυπωσιακά πρωτοσέλιδα σχετικά με το χάος κατά μήκος των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικού, η μετανάστευση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητη την τελευταία δεκαετία. Μεταξύ του 2011 και του 2021, το ποσοστό του πληθυσμού των ΗΠΑ που γεννήθηκε στο εξωτερικό αυξήθηκε μόνο ελαφρώς, από 13,0% σε 13,6%, αντανακλώντας μια δραματική πτώση στις εισροές ξένου εργατικού δυναμικού. Ενώ η καθαρή μετανάστευση στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν 890.000 αφίξεις ετησίως κατά την πρώτη δεκαετία της χιλιετίας, ο αριθμός αυτός μειώθηκε σχεδόν κατά το ήμισυ σε 480.000 ετησίως κατά την επόμενη δεκαετία.
Η επιβράδυνση της μετανάστευσης προκλήθηκε εν μέρει από τη Μεγάλη Ύφεση που ξεκίνησε το 2007 και την υποτονική ανάκαμψη που ακολούθησε, η οποία απέτρεψε ορισμένους ξένους εργάτες να έρθουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά και η μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ δυσκόλεψε την είσοδο στην χώρα για τους επίδοξους μετανάστες. Πριν από την πανδημία COVID-19, οι Ηνωμένες Πολιτείες καταπολεμούσαν την μετανάστευση χωρίς χαρτιά αλλά διατήρησαν σταθερή την προσφορά προσωρινών βίζα εργασίας. Επειδή κάθε νέα ομάδα κατόχων προσωρινών βίζα αντικαθιστά μια προηγούμενη ομάδα, και επειδή η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύσσεται κάθε χρόνο, η σταθερή προσφορά βίζα είναι μια συνταγή για ένα ολοένα και περισσότερο εγχώριο εργατικό δυναμικό.
Το 2019, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέδωσαν περίπου τον ίδιο αριθμό βίζες H-1B και H-2B όπως και μια δεκαετία νωρίτερα. Το ίδιο ισχύει και για τις βίζες J-1 για χορηγούμενους ξένους επισκέπτες, πολλοί από τους οποίους καταλήγουν να εργάζονται σε αμερικανικά πανεπιστήμια ή ερευνητικές εγκαταστάσεις. Η μόνη κατηγορία βίζας που έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2010 είναι η H-2A, η οποία χορηγεί προσωρινή άδεια εισόδου σε γεωργικούς εργάτες. Μετά το ξέσπασμα της COVID-19, όλα αυτά τα προγράμματα σταμάτησαν προσωρινά, καθώς οι πρεσβείες των ΗΠΑ σε όλον τον κόσμο διέκοψαν τις περισσότερες προξενικές υπηρεσίες. Σήμερα, οι περισσότερες πρεσβείες των ΗΠΑ αποκαθιστούν σιγά-σιγά τις προσπάθειες διεκπεραίωσης για βίζες, αλλά το προξενικό προσωπικό δεν έχει ακόμη φθάσει στα προ της πανδημίας επίπεδα.
Η ραγδαία μείωση της μετανάστευσης έχει καταστήσει δυσκολότερη την σωστή λειτουργία των αμερικανικών αγορών εργασίας. Εκτός από την αντιστάθμιση της μακροχρόνιας μείωσης των γεννήσεων στις ΗΠΑ, οι εργαζόμενοι που γεννήθηκαν στο εξωτερικό έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι πολύ πιο κινητικοί από τους εργαζόμενους που γεννήθηκαν στην χώρα τους. Όταν η αύξηση της απασχόλησης αυξάνεται σε μια περιοχή ή μειώνεται σε μια άλλη, οι εργαζόμενοι που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό είναι οι πρώτοι που ανταποκρίνονται, συμβάλλοντας στη μείωση των περιφερειακών λανθασμένων κατανομών στην προσφορά εργασίας στις ΗΠΑ. Χωρίς αυτούς τους εργαζόμενους, η οικονομία των ΗΠΑ μπορεί να βρεθεί δεμένη κόμπο, όπως συνέβη κατά την διάρκεια της πανδημίας.
Η βιομηχανία φιλοξενίας των ΗΠΑ είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το 2019, το 22,0% των κατόχων θέσεων εργασίας στον τομέα της ψυχαγωγίας, της διαμονής, και των υπηρεσιών εστίασης ήταν αλλοδαποί. Η πανδημία έπληξε ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις αυτών των τομέων, δυσκολεύοντάς τες να βρουν εργαζόμενους. Και επειδή η προσφορά αμερικανικών βίζα έχει παραμείνει στάσιμη, οι επιχειρήσεις αυτές δεν μπόρεσαν να βασιστούν σε μετανάστες για να καλύψουν τις κενές θέσεις εργασίας τους. Μέχρι το τέλος του 2021, το ποσοστό των εργαζομένων στον τομέα της ψυχαγωγίας, της διαμονής, και της εστίασης που ήταν γεννημένοι στο εξωτερικό είχε υποχωρήσει στο 18,4% -μια πτώση άνω των 3,5 ποσοστιαίων μονάδων. Εν τω μεταξύ, το ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας στον κλάδο της φιλοξενίας έχει αυξηθεί αισθητά˙ τον Οκτώβριο του 2022, το 9,2% των θέσεων εργασίας στον τομέα των υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης ήταν κενές, πολύ πάνω από το ποσοστό 6,3% σε ολόκληρη την οικονομία.
ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ;
Η επέκταση του προγράμματος βίζα H-2B, το οποίο επιτρέπει την προσωρινή απασχόληση αλλοδαπών εργαζομένων μη γεωργικής κατεύθυνσης για διάστημα έως εννέα μηνών, θα ήταν μια προφανής λύση στο πρόβλημα αυτό. Οι συνήθεις θέσεις εργασίας για τους κατόχους βίζας H-2B περιλαμβάνουν εργαζόμενους σε εστιατόρια, επεξεργαστές κρέατος, και εργάτες σε οικοδομές -ακριβώς οι θέσεις εργασίας για τις οποίες οι αμερικανικές εταιρείες ψάχνουν απεγνωσμένα να προσλάβουν και για τις οποίες οι Αμερικανοί εργαζόμενοι φαίνεται να είναι χρονίως σπανίζοντες.
Ωστόσο, το Κογκρέσο έχει θέσει όριο μόλις 66.000 βίζες H-2B ετησίως -ένα μικρό κλάσμα των 1,8 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας που ανοίγουν σήμερα μόνο στον τομέα των κατασκευών και των υπηρεσιών τροφίμων. Για το οικονομικό έτος 2021, επιπλέον 22.000 βίζες διατέθηκαν σε Αμερικανούς εργοδότες που ήταν πρόθυμοι να βεβαιώσουν ότι δεν υπήρχαν Αμερικανοί εργαζόμενοι «πρόθυμοι, καταρτισμένοι, ή ικανοί» να εκτελέσουν τις θέσεις εργασίας που επιθυμούσαν να καλύψουν. Αλλά με εκατομμύρια περισσότερες θέσεις εργασίας να παραμένουν κενές από όσοι Αμερικανοί είναι άνεργοι, αυτό το εφάπαξ συμπλήρωμα ήταν σταγόνα στον ωκεανό. Ένα πολύ υψηλότερο ανώτατο όριο, έως και δεκαπλάσιο του σημερινού, θα πρέπει να εγκριθεί για το 2023.
Η αύξηση του αριθμού των βίζα H-2B δεν θα εκτοπίσει τους εργαζομένους που γεννήθηκαν στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με έρευνα των οικονομολόγων Michael Clemens και Ethan Lewis, οι επιχειρήσεις που κερδίζουν την λοταρία για την βίζα H-2B και προσλαμβάνουν αλλοδαπούς εργάτες, τείνουν επίσης να αυξάνουν ελαφρώς τον αριθμό των Αμερικανών εργαζομένων που απασχολούν -και να αυξάνουν τα έσοδά τους. Με άλλα λόγια, οι αλλοδαποί εργαζόμενοι με βίζα H-2B συμπληρώνουν, αντί να αντικαθιστούν, τους γεννημένους στις ΗΠΑ εργαζόμενους σε λιγότερο εξειδικευμένες θέσεις εργασίας. Το εύρημα αυτό συμφωνεί με ένα ευρύτερο σύνολο ερευνών που δείχνουν ότι οι μετανάστες εργαζόμενοι έχουν μέτρια επίδραση στους μισθούς των ιθαγενών εργαζομένων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να επεκτείνουν δραστικά το πρόγραμμα βίζα H-1B, το οποίο επιτρέπει στις αμερικανικές εταιρείες να δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας για αλλοδαπούς με υψηλό μορφωτικό επίπεδο για τρία έως έξι χρόνια. Αυτή την στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες περιορίζουν τον αριθμό των νέων θεωρήσεων του ιδιωτικού τομέα σε 85.000 -65.000 για εργαζόμενους που διαθέτουν πτυχίο Bachelor ή ανώτερο και 20.000 για εργαζόμενους με τουλάχιστον μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών. Εδώ και δεκαετίες, η ζήτηση για βίζες H-1B υπερβαίνει κατά πολύ την προσφορά. Κατά το οικονομικό έτος 2022, 308.613 άτομα ζήτησαν βίζα H-1B πριν η κυβέρνηση των ΗΠΑ σταματήσει να δέχεται αιτήσεις.
Το χαμηλό ανώτατο όριο για τις βίζες H-1B περιορίζει όχι μόνο την προσφορά εργασίας στις ΗΠΑ αλλά και την αύξηση της παραγωγικότητας στις ΗΠΑ. Οι μετανάστες υψηλής ειδίκευσης ενισχύουν την καινοτομία με διάφορους τρόπους. Παράγουν περισσότερες ιδέες και τεχνολογίες που μπορούν να κατοχυρωθούν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από όσες οι εργαζόμενοι που γεννήθηκαν στις ΗΠΑ, και είναι πιο πιθανό να ιδρύσουν εταιρείες. Οι εταιρείες που αυξάνουν τις προσλήψεις εξειδικευμένων μεταναστών τείνουν επίσης να αυξάνουν τις προσλήψεις εργαζομένων που έχουν γεννηθεί στις ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας για άλλη μια φορά ότι οι δύο κατηγορίες εργαζομένων αλληλοσυμπληρώνονται. Επιπλέον, οι ειδικευμένοι μετανάστες τείνουν να αυξάνουν τους μισθούς όχι μόνο των ειδικευμένων ιθαγενών εργαζομένων αλλά και των λιγότερο ειδικευμένων εργαζομένων που είναι ιθαγενείς.
Η διεύρυνση του αριθμού των βίζα H-1B που εκδίδονται κάθε χρόνο θα αύξανε την ικανότητα των ΗΠΑ [από την πλευρά της] προσφοράς καθώς θα αντιμετώπιζε τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού και θα ενίσχυε την αύξηση της παραγωγικότητας. Ίσως ένας από τους απλούστερους τρόπους για να γίνει αυτό θα ήταν να χορηγηθούν περισσότερες βίζες H-1B σε άτομα που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό και τα οποία έχουν ήδη αυτοπροσδιοριστεί ως άτομα με υψηλή εξειδίκευση και πρόθυμα να ζήσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες: οι αλλοδαποί φοιτητές που είναι εγγεγραμμένοι σε αμερικανικά κολέγια και πανεπιστήμια. Το περασμένο ακαδημαϊκό έτος, υπήρχαν 914.095 τέτοιοι διεθνείς φοιτητές στις Ηνωμένες Πολιτείες. Την ερχόμενη άνοιξη, γιατί να μην συγχαρούμε κάθε έναν από αυτούς τους αλλοδαπής καταγωγής φοιτητές που αποφοιτά με το δώρο μιας νέας βίζας H-1B;
ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΙΚΗΤΗΣ
Δεδομένου του πόσο διχαστική είναι πολιτικά η μετανάστευση στις Ηνωμένες Πολιτείες, οποιοδήποτε σχέδιο για την επέκταση των προγραμμάτων θεωρήσεων μπορεί να φαίνεται μη ρεαλιστικό. Οι επικριτές θα αναρωτηθούν αναπόφευκτα πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να εξετάζουν το ενδεχόμενο να δέχονται περισσότερους ξένους όταν φαίνεται να έχουν χάσει τον έλεγχο των συνόρων τους.
Αλλά η ροή των μεταναστών στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικό δεν είναι καθόλου ανεξέλεγκτη. Παρόλο που η Συνοριοφυλακή των ΗΠΑ συνέλαβε ή απέλασε έναν αριθμό ρεκόρ μεταναστών το 2021 και το 2022, οι αριθμοί αυτοί δίνουν μια άκρως παραπλανητική εντύπωση για το πόσοι άνθρωποι εισέρχονται πραγματικά στην χώρα. Το οικονομικό έτος 2022, για παράδειγμα, η Συνοριοφυλακή κατέγραψε 2,4 εκατομμύρια «συναντήσεις» στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικό. Αλλά από αυτές, το 1,1 εκατομμύριο οδήγησε στην απέλαση των μεταναστών στο Μεξικό βάσει του Τίτλου 42, μιας διάταξης που οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν για να απελάσουν με συνοπτικές διαδικασίες τους μετανάστες κατά την διάρκεια της πανδημίας. Κατά ειρωνικό τρόπο, επειδή οι απελάσεις βάσει του Τίτλου 42 δεν αφήνουν κανένα αρχείο για την απόπειρα εισόδου -και επομένως καμία νομική επίπτωση που θα μπορούσε να εμποδίσει έναν μετανάστη να προσπαθήσει να διασχίσει ξανά τα σύνορα ή ακόμη και να υποβάλει αίτηση για βίζα στις ΗΠΑ- η χρήση του μπορεί να ενθάρρυνε τους μετανάστες να σπεύσουν στα σύνορα. Συνεπώς, ο αριθμός των συναντήσεων είναι πιθανό να υπερβαίνει σημαντικά τον αριθμό των μεμονωμένων μεταναστών που επιχείρησαν να περάσουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και, με ακόμη μεγαλύτερη διαφορά, τον αριθμό όσων τα κατάφεραν. Η επέκταση των βίζα H-2B θα δημιουργούσε μια εναλλακτική νόμιμη διαδρομή εισόδου.
Οι συναντήσεις με την Συνοριοφυλακή που δεν οδήγησαν σε απέλαση (1,3 εκατομμύρια από αυτές κατά το οικονομικό έτος 2022) αφορούσαν σε μεγάλο βαθμό μετανάστες που ζητούσαν άσυλο, το οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες χορηγούν σε όσους έχουν βάσιμο φόβο δίωξης στην πατρίδα τους. Ορισμένοι αιτούντες βρίσκονται τώρα στις Ηνωμένες Πολιτείες αναμένοντας ακροάσεις για μετανάστευση, οι οποίες είναι πιθανότατα χρόνια μακριά˙ σε πολλούς άλλους έχει ήδη απαγορευθεί η είσοδος και παραμένουν στο εξωτερικό. Σε μια άλλη ειρωνεία, η επιτυχία των Ηνωμένων Πολιτειών στην παρεμπόδιση της παράνομης εισόδου έχει αφήσει το άσυλο ως τη μόνη βιώσιμη επιλογή για πολλούς επίδοξους μετανάστες, συμβάλλοντας πιθανώς στην πρόσφατη αύξηση των αιτήσεων ασύλου. Για τον λόγο αυτόν, η αύξηση του αριθμού των βίζα H-1B και H-2B θα μπορούσε να έχει το πρόσθετο όφελος της αποσυμφόρησης του συστήματος ασύλου.
Ίσως παραδόξως, η επέκταση της μετανάστευσης θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει μια πολιτική νίκη. Οι περισσότεροι Αμερικανοί υποστηρίζουν σε γενικές γραμμές τη μετανάστευση, αν και οι Δημοκρατικοί την υποστηρίζουν περισσότερο από τους Ρεπουμπλικανούς. Σε μια εθνική δημοσκόπηση τον Ιούλιο του 2022, η Gallup ρώτησε: «Σε γενικές γραμμές, πιστεύετε ότι η μετανάστευση είναι καλό ή κακό πράγμα για την χώρα σήμερα;». Το 70% απάντησε «καλό πράγμα». Αυτό το θετικό συναίσθημα συμμερίζονταν ευρέως οι άνδρες (71%) και οι γυναίκες (68%) -σε όλες τις μεγάλες ηλικιακές ομάδες (ιδίως οι νέο, το 83% των ατόμων ηλικίας 18 έως 34 ετών)- και σε όλες τις εκπαιδευτικές ομάδες, ακόμη και μεταξύ εκείνων που δεν είχαν καμία πανεπιστημιακή εκπαίδευση (64%). Οι Ρεπουμπλικανοί ήταν σχεδόν ισομερώς διχασμένοι στην ερώτηση (46% δήλωσε ότι η μετανάστευση είναι καλό πράγμα και 45% δήλωσε ότι είναι κακό πράγμα), ενώ οι μεγάλες πλειοψηφίες των Ανεξάρτητων (75%) και των Δημοκρατικών (86%) είχαν θετική άποψη. Αλλά μεγάλο μέρος αυτής της κομματικής διαφοράς φαίνεται να προέρχεται από τις ανησυχίες των Ρεπουμπλικάνων για την παράνομη μετανάστευση και όχι για τη νόμιμη μετανάστευση μέσω διαύλων όπως τα προγράμματα βίζα H-1B και H-2B.
Η υποστήριξη υπέρ της δυνατότητας εισόδου στις Ηνωμένες Πολιτείες μεταναστών υψηλής ειδίκευσης είναι ακόμη μεγαλύτερη και πιο διακομματική. Μια δημοσκόπηση τον Αύγουστο του 2022 από το Economic Innovation Group διαπίστωσε ότι το 71% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων των ΗΠΑ υποστήριξε την είσοδο στην χώρα περισσότερων εξειδικευμένων μεταναστών -συμπεριλαμβανομένου του 83% των Δημοκρατικών, του 60% των Ρεπουμπλικάνων, και του 72% των Ανεξάρτητων. Και η πλειοψηφία των Αμερικανών και από τα δύο κόμματα -το 82% των Ρεπουμπλικάνων και το 78% των Δημοκρατικών- δήλωσαν ότι η μεταρρύθμιση της μετανάστευσης θα πρέπει να αποτελέσει κορυφαία προτεραιότητα για τους επόμενους 12 μήνες. Η επέκταση των προγραμμάτων βίζα H-1B και H-2B θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο οποιασδήποτε τέτοιας μεταρρύθμισης.
ΚΑΘΕ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΛΕΙΟΘΗΚΗ
Η απότομη άνοδος του πληθωρισμού και η πεισματική επιμονή του έχουν τραβήξει την προσοχή των φορέων χάραξης οικονομικής πολιτικής παγκοσμίως. Αν και δεν υπάρχει μεγάλη συμφωνία σχετικά με το ποιος ευθύνεται, υπάρχει ευρεία αποδοχή ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες θα είναι εκείνοι που θα επιβραδύνουν την αύξηση των τιμών τώρα. Ωστόσο, όπως ακριβώς η πανδημία αποκάλυψε νέα τρωτά σημεία στην αγορά εργασίας, ανέδειξε την ανάγκη για πιο επεκτατικές λύσεις πολιτικής για την επίλυση των σημείων στένωσης της προσφοράς και των ελλείψεων εργατικού δυναμικού.
Η μεταναστευτική πολιτική θα πρέπει να αποτελεί μέρος της εργαλειοθήκης κατά του πληθωρισμού. Η επέκταση των προγραμμάτων βίζα H-1B και H-2B θα διευκόλυνε άμεσα τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού στις ΗΠΑ, οι οποίες καθιστούν πιο δαπανηρή την παραγωγή αγαθών και την παροχή υπηρεσιών -αυξήσεις κόστους που οι εταιρείες μεταφέρουν στους καταναλωτές με τη μορφή υψηλότερων τιμών. Ο ακριβής βαθμός στον οποίο αυτή η δυναμική οδηγεί την τρέχουσα πληθωριστική τάση είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι παίζει σημαντικό ρόλο και ότι η αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού θα βοηθούσε. Η αμερικανική κυβέρνηση πρέπει να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό με ό,τι διαθέτει. Η αύξηση της μετανάστευσης μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης -αν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής το επιτρέψουν.
