Η Αλ Κάιντα άλλαξε τον κόσμο, αλλά όχι με τον τρόπο που περίμενε.
Απόδοση από άρθρο της Νέλι Λαχούντ για το Foreign Affairs
Την 11η Σεπτεμβρίου του 2001, η Αλ Κάιντα διεξήγαγε την πιο φονική τρομοκρατική επίθεση που είχαν βιώσει ποτέ οι ΗΠΑ. Για τον Οσάμα Μπιν Λάντεν και τους συντρόφους του, αυτό δεν ήταν απλά μια τρομοκρατική πράξη. Για αυτούς ήταν κάτι πολύ μεγαλύτερο: το εναρκτήριο κύμα μιας εκστρατείας επαναστατικής βίας που θα τους οδηγούσε σε μια νέα εποχή.
Παρόλο που ο Μπιν Λάντεν είχε και θρησκευτικά κριτήρια, οι σκοποί του ήταν γεωπολιτικοί. Στόχος του ήταν να υπονομεύσει την τωρινή τάξη πραγμάτων και να δημιουργήσει εκ νέου μια παγκόσμια κοινότητα μουσουλμάνων. Για αυτό πίστευε ότι θα χρειαζόταν ένα αποφασιστικό χτύπημα που θα έκανε τις ΗΠΑ να αποσύρουν τις δυνάμεις τους και θα επέτρεπε στους τζιχαντιστές να δημιουργήσουν τα δικά τους καθεστώτα.
Στα χρόνια που ακολούθησαν την δολοφονία του Μπιν Λάντεν, οι ΗΠΑ εξέδωσαν έγγραφα, φωτογραφίες και ηχητικό υλικό που αποκάλυπταν τα κίνητρά του. Τα έγγραφα αυτά ρίχνουν φως στον τρόπο σκέψης του Μπιν Λάντεν και δίνουν μια καλύτερη εικόνα του πολέμου ενάντια στην τρομοκρατία, από τα μάτια του ίδιου της του αρχηγού.
Πριν την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, ο Λάντεν σχεδίαζε μια επίθεση στις ΗΠΑ για δεκαετίες. Στις σημειώσεις του αναφέρει την πεποίθησή του ότι ένα χτύπημα στην Αμερική θα διευθετούσε το ζήτημα με το Ισραήλ και την Παλαιστίνη. Συχνά έλεγε ότι η Παλαιστίνη ήταν «ο λόγος που ξεκίνησαν τη Τζιχάντ». Στην ουσία όμως αυτό το χρησιμοποιούσε σαν μια καλή δικαιολογία. Τα επόμενα χρόνια έκανε επιθέσεις, με σκοπό να συμμετέχει σε μια συλλογική μάχη και να αναβιώσει την umma (αραβική κοινότητα).
Ο Μπιν Λάντεν γεννήθηκε το 1957 στη Σαουδική Αραβία. Καταγόταν από πλούσια οικογένεια και ο πατέρας του ασχολούνταν με τις οικοδομές. Είχε μεγαλώσει με ανέσεις και η αλληλογραφία του έδειξε πως γνώριζε καλά την ιστορία του Ισλάμ και πως κατανοούσε σε μεγάλο βαθμό τις διεθνείς σχέσεις.
Αυτό φάνηκε και από την 11η Σεπτεμβρίου, αλλά εκεί συνέβη κάτι που δεν είχε υπολογίσει σωστά; Δεν περίμενε ότι οι ΗΠΑ θα ξεκίναγαν έναν πόλεμο ως απάντηση για την επίθεση αυτή. Και όταν τον Οκτώβριο του 2001 ξεκίνησε το κυνήγι εναντίον της Αλ Κάιντα, ο Λάντεν δεν είχε τρόπο να διασφαλίσει την επιβίωση της οργάνωσής του.
Η επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν μια πύρρεια νίκη για την Αλ Κάιντα. Η οργάνωση διαλύθηκε μετά την κατάρρευση των Ταλιμπάν και οι πιο πολλοί ηγέτες τους δολοφονήθηκαν ή φυλακίστηκαν. Άλλοι αναζήτησαν καταφύγιο στο Πακιστάν όπου και παρέμειναν κρυμμένοι για χρόνια. Η οργάνωση προσπάθησε να οργανώσει και άλλες επιθέσεις, αλλά δεν τα κατάφερε παρά μόνο μία φορά στην Κένυα το 2002. Ωστόσο, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι μια τόσο μικρή ομάδα εξτρεμιστών με έναν παράνομο, αλλά χαρισματικό ηγέτη, κατάφερε να επηρεάζει διεθνείς πολιτικές. Ο Μπιν Λάντεν άλλαξε τον κόσμο, αλλά όχι με τον τρόπο που περίμενε.
ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΜΕΣΗΛΙΚΑ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗ
Πολλοί από τους ηγέτες της Αλ Κάιντα, αφού πήγαν στο Πακιστάν, συνελήφθησαν από τις τοπικές αρχές. Οι υπόλοιποι και η οικογένεια του Λάντεν προσπάθησαν να αποφύγουν αυτή τη μοίρα και πέρασαν τα σύνορα προς το Ιράν, στις αρχές του 2002. Μέχρι το τέλος της χρονιάς, οι ιρανικές αρχές είχαν εντοπίσει τους πιο πολλούς και τους μετέφεραν σε μια υπόγεια φυλακή.
Το 2008 ο Σάαντ, γιος του Λάντεν, απέδρασε από το Ιράν και έγραψε ένα γράμμα προς τον πατέρα του, λέγοντάς του για τις άσχημες συνθήκες κράτησης και πως οι αρχές αγνοούσαν τις ιατρικές και ψυχολογικές τους ανάγκες. Η σύζυγος του Σάαντ μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο, αφού είχε χάσει το παιδί που κυοφορούσε.
Ο Λάντεν δεν γνώριζε πως συνέβησαν όλα αυτά. Είχε εξαφανιστεί από το προσκήνιο και έμεινε εξαφανισμένος για περίπου τρία χρόνια. Το 2004 κατάφερε να έρθει σε επαφή με παλιούς συντρόφους τους και να ξεκινήσει μια νέα τρομοκρατική εκστρατεία.
Οι σύντροφοί του όμως σύντομα του εξήγησαν το πως είχαν τα πράγματα και πόσο είχε δυσκολέψει η κατάσταση για αυτούς. Και, λες και δεν έφτανε αυτό, ο Μπιν Λάντεν έμαθε πως η οργάνωση είχε ξεπουληθεί σε μεγάλο βαθμό και πως είχαν «παρασυρθεί από την αίγλη των δολαρίων».
Διαβάστε το δεύτερο μέρος εδώ
