Νίκη για την Ουκρανία, Δημοκρατία για την Ρωσία
Το καθεστώς του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, ζει σε δανεικό χρόνο. Η παλίρροια της ιστορίας γυρίζει, και τα πάντα, από την πρόοδο της Ουκρανίας στο πεδίο της μάχης μέχρι την διαρκή ενότητα και αποφασιστικότητα της Δύσης απέναντι στην επιθετικότητα του Πούτιν δείχνουν ότι το 2023 είναι μια καθοριστική χρονιά. Εάν η Δύση παραμείνει σταθερή στις θέσεις της, το καθεστώς του Πούτιν πιθανότατα θα καταρρεύσει στο εγγύς μέλλον.
Ωστόσο, ορισμένοι από τους βασικούς εταίρους της Ουκρανίας συνεχίζουν να αντιστέκονται στον εφοδιασμό του Κιέβου με τα όπλα που χρειάζεται για να δώσει το τελειωτικό χτύπημα. Η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, φαίνεται ιδιαίτερα φοβισμένη για το χάος που θα μπορούσε να συνοδεύσει μια αποφασιστική ήττα του Κρεμλίνου. Αρνήθηκε να στείλει άρματα μάχης, πυραυλικά συστήματα μεγάλου βεληνεκούς, και μη επανδρωμένα αεροσκάφη που θα επιτρέψουν στις ουκρανικές δυνάμεις να πολεμήσουν τους επιτιθέμενους, να ανακτήσουν το έδαφός τους, και να τερματίσουν τον πόλεμο. Το τέλος της τυραννικής διακυβέρνησης του Πούτιν θα αλλάξει πράγματι ριζικά την Ρωσία (και τον υπόλοιπο κόσμο) —αλλά όχι με τον τρόπο που πιστεύει ο Λευκός Οίκος. Αντί να αποσταθεροποιήσει την Ρωσία και τους γείτονές της, μια ουκρανική νίκη θα εξάλειφε μια ισχυρή ρεβανσιστική δύναμη και θα ενίσχυε τoν αγώνα για την δημοκρατία παγκοσμίως.
Οι φιλοδημοκρατικοί Ρώσοι που απορρίπτουν το ολοκληρωτικό καθεστώς του Πούτιν —μια ομάδα στην οποία ανήκουν οι συγγραφείς [του άρθρου αυτού]— κάνουν ό,τι μπορούν για να βοηθήσουν την Ουκρανία να απελευθερώσει όλα τα κατεχόμενα εδάφη και να αποκαταστήσει την εδαφική της ακεραιότητα σύμφωνα με τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα του 1991. Σχεδιάζουμε επίσης για την επόμενη ημέρα μετά την πτώση του Πούτιν. Η Ρωσική Επιτροπή Δράσης, ένας συνασπισμός ομάδων της εξόριστης αντιπολίτευσης που συνιδρύσαμε τον Μάιο του 2022, στοχεύει να διασφαλίσει ότι η Ουκρανία θα αποζημιωθεί δίκαια για την βλάβη που προκλήθηκε από την επίθεση του Πούτιν, ότι όλοι οι εγκληματίες πολέμου θα λογοδοτήσουν, και ότι η Ρωσία θα μεταμορφωθεί από μια αδίστακτη δικτατορία σε μια κοινοβουλευτική ομοσπονδιακή δημοκρατία. Με άλλα λόγια, δεν χρειάζεται να φοβόμαστε το επικείμενο τέλος της βασιλείας του Πούτιν˙ θα πρέπει να το καλωσορίσουμε με ανοιχτές αγκάλες.
ΑΒΑΣΙΜΟΙ ΦΟΒΟΙ
Η προσπάθεια του Πούτιν να αποκαταστήσει την χαμένη αυτοκρατορία της Ρωσίας είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Ως εκ τούτου, έχει φτάσει η κατάλληλη στιγμή για μια μετάβαση στην δημοκρατία και μια μεταβίβαση της εξουσίας σε περιφερειακό επίπεδο. Αλλά για να πραγματοποιηθεί ένας τέτοιος πολιτικός μετασχηματισμός, ο Πούτιν πρέπει να ηττηθεί στρατιωτικά στην Ουκρανία. Μια αποφασιστική ήττα στο πεδίο της μάχης θα διαπερνούσε την αύρα του αήττητου Πούτιν και θα τον εξέθετε ως αρχιτέκτονα ενός αποτυχημένου κράτους, καθιστώντας το καθεστώς του ευάλωτο σε αμφισβητήσεις εκ των έσω.
Η Δύση, και κυρίως οι Ηνωμένες Πολιτείες, είναι σε θέση να παράσχουν στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη για να επισπεύσουν το αναπόφευκτο και να ωθήσουν την Ουκρανία σε μια γρήγορη νίκη. Ωστόσο, η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν έχει ακόμη συσπειρωθεί γύρω από ένα σαφές τελικό σχέδιο για τον πόλεμο, και ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι πρότειναν ότι το Κίεβο θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να παραχωρήσει μέρος της επικράτειάς του επιδιώκοντας την ειρήνη -προτάσεις που δεν είναι καθησυχαστικές. Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει καταστήσει σαφές ότι ο ουκρανικός λαός δεν θα δεχτεί ποτέ μια τέτοια συμφωνία. Οποιεσδήποτε εδαφικές παραχωρήσεις γίνονται στον Πούτιν θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε άλλον έναν πόλεμο στην πορεία.
Στην ρίζα της απροθυμίας της Ουάσιγκτον να προμηθεύσει τα απαραίτητα όπλα βρίσκεται ο φόβος για τις πιθανές συνέπειες της αποφασιστικής ήττας της Ρωσίας στην Ουκρανία. Πολλοί στην κυβέρνηση Μπάιντεν πιστεύουν ότι η πτώση του Πούτιν θα μπορούσε να πυροδοτήσει την κατάρρευση της Ρωσίας, βυθίζοντας το πυρηνικά εξοπλισμένο κράτος στο χάος και δυνητικά ενισχύοντας την Κίνα.
Αλλά τέτοιοι φόβοι είναι υπερεκτιμημένοι. Ο κίνδυνος μιας ρωσικής κατάρρευσης είναι, φυσικά, υπαρκτός. Αλλά είναι μεγαλύτερος με τον Πούτιν στην εξουσία -σπρώχνοντας την χώρα σε μια ολοένα πιο συγκεντρωτική και στρατιωτικοποιημένη κατεύθυνση- από όσο θα ήταν υπό ένα δημοκρατικό, ομοσπονδιακό καθεστώς. Όσο περισσότερο το σημερινό καθεστώς παραμένει στην εξουσία, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος μιας απρόβλεπτης ρήξης. Η επιθετικότητα του Πούτιν έχει αποκαλύψει την εγγενή αστάθεια του μοντέλου διακυβέρνησής του, το οποίο βασίζεται στην ανάγκη αντιμετώπισης ξένων εχθρών. Η Μαφία του Κρεμλίνου, έχοντας μετατρέψει την Ρωσία σε ορμητήριο για τα στρατιωτικά της σχέδια, έχει ήδη απειλήσει να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα στην Ουκρανία. Επομένως, η Ουάσιγκτον δεν πρέπει να φοβάται την κατάρρευση του καθεστώτος του Πούτιν, αλλά την συνέχιση της επιβίωσής του.
Για σχεδόν δύο δεκαετίες, ορισμένοι Δυτικοί ειδήμονες ισχυρίζονται ότι ο ρωσικός λαός δεν θα αποδεχθεί ποτέ την δημοκρατία και ότι η Ρωσία είναι καταδικασμένη σε ρεβανσισμό. Πράγματι, η προπαγάνδα του Πούτιν κατάφερε να ενσταλάξει σε ένα μεγάλο τμήμα της ρωσικής κοινωνίας την άποψη ότι οι Δυτικές αξίες είναι εντελώς ξένες προς την Ρωσία. Αλλά η οικονομική ολοκλήρωση με την Δύση επέτρεψε σε άλλες χώρες να ξεπεράσουν μια φασιστική κληρονομιά. Και η βαθύτερη ενοποίηση με την Ευρώπη, σε συνδυασμό με την υπό όρους χαλάρωση των Δυτικών κυρώσεων, θα μπορούσε να βοηθήσει την Ρωσία να κάνει το ίδιο.
Στον απόηχο της στρατιωτικής ήττας του Πούτιν, η Ρωσία θα έπρεπε να επιλέξει: είτε να γίνει υποτελής της Κίνας είτε να αρχίσει να επανεντάσσεται στην Ευρώπη (έχοντας πρώτα αποζημιώσει δίκαια την Ουκρανία για τις ζημίες που προκλήθηκαν κατά την διάρκεια του πολέμου και τιμωρήσει τους ενόχους για τα εγκλήματα πολέμου). Για την πλειονότητα των Ρώσων, η επιλογή υπέρ της ειρήνης, της ελευθερίας, και της ευημερίας θα ήταν προφανής -και θα γινόταν ακόμη πιο προφανής με την ταχεία ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
ΕΛΠΙΔΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΟΒΟ
Η στρατιωτική ήττα του Πούτιν θα συνέβαλε καταλυτικά σε έναν πολιτικό μετασχηματισμό στην Ρωσία, δίνοντας την δυνατότητα σε όσους αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον να διαλύσουν το παλιό καθεστώς και να σφυρηλατήσουν μια νέα πολιτική πραγματικότητα. Η Ρωσική Επιτροπή Δράσης έχει εκπονήσει ένα σχέδιο για αυτόν τον μετασχηματισμό, με στόχο την επανίδρυση του ρωσικού κράτους «με βάση τις αρχές του κράτους δικαίου, του φεντεραλισμού, του κοινοβουλευτισμού, ενός σαφούς διαχωρισμού των εξουσιών και δίνοντας προτεραιότητα στα ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες έναντι των αφηρημένων “κρατικών συμφερόντων”». Το όραμά μας είναι η Ρωσία να γίνει μια κοινοβουλευτική δημοκρατία και ένα ομοσπονδιακό κράτος με περιορισμένες μόνο συγκεντρωτικές εξουσίες (απαραίτητες για την άσκηση εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής και την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών) και πολύ ισχυρότερες περιφερειακές κυβερνήσεις.
Το να φτάσουμε εκεί θα πάρει χρόνο. Μέσα σε δύο χρόνια από την διάλυση του καθεστώτος του Πούτιν, οι Ρώσοι θα εκλέξουν μια συντακτική συνέλευση για να υιοθετήσουν ένα νέο σύνταγμα και να καθορίσουν ένα νέο σύστημα περιφερειακών οργάνων. Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα, πριν από την ανάληψη των καθηκόντων αυτής της συνέλευσης, θα χρειαστεί ένα μεταβατικό κρατικό συμβούλιο με νομοθετικές εξουσίες για να επιβλέπει μια προσωρινή τεχνοκρατική κυβέρνηση. Ο πυρήνας του θα αποτελείται από Ρώσους προσηλωμένους στο κράτος δικαίου, εκείνους που έχουν αποκηρύξει δημόσια τον πόλεμο του Πούτιν και το παράνομο καθεστώς του. Οι περισσότεροι έχουν αναγκαστεί σε εξορία, όπου ήμασταν ελεύθεροι να οργανωθούμε και να δημιουργήσουμε μια εικονική κοινωνία των πολιτών εν απουσία. Αυτές οι προετοιμασίες θα μας επιτρέψουν να δράσουμε γρήγορα και να συνεργαστούμε με τις Δυτικές δυνάμεις, την σύμπραξη των οποίων θα χρειαστεί η νέα ρωσική κυβέρνηση για να σταθεροποιήσει την οικονομία.
Αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας, το κρατικό συμβούλιο θα σύναπτε ειρηνευτική συμφωνία με την Ουκρανία, αναγνωρίζοντας τα σύνορα της χώρας του 1991 και αποζημιώνοντάς την δίκαια για τις ζημίες που προκάλεσε ο πόλεμος του Πούτιν. Το κρατικό συμβούλιο θα απέρριπτε επίσης επίσημα τις αυτοκρατορικές πολιτικές του καθεστώτος του Πούτιν, τόσο εντός της Ρωσίας όσο και στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένης της διακοπής κάθε επίσημης και άτυπης υποστήριξης προς τις φιλορωσικές οντότητες στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Και θα τερμάτιζε την μακροχρόνια αντιπαράθεση της Ρωσίας με την Δύση, μεταβαίνοντας αντ’ αυτού σε μια εξωτερική πολιτική που βασίζεται στην ειρήνη, την συνεργασία, και την ενσωμάτωση στους ευρωατλαντικούς θεσμούς.
Στο εσωτερικό μέτωπο, το κρατικό συμβούλιο θα άρχιζε την αποστρατιωτικοποίηση της Ρωσίας, μειώνοντας το μέγεθος των ενόπλων δυνάμεων και κατ’ επέκταση το κόστος της συντήρησής τους. Θα διέλυε επίσης τα όργανα του αστυνομικού κράτους του Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης της κατασταλτικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας και του Κέντρου για την Καταπολέμηση του Εξτρεμισμού, και θα καταργούσε όλους τους καταπιεστικούς νόμους που εγκρίθηκαν κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης του Πούτιν. Όλοι οι πολιτικοί κρατούμενοι θα απελευθερώνονταν και θα αποκαθίσταντο πλήρως, και θα υιοθετείτο ένα ευρύτερο πρόγραμμα αμνηστίας για τη μείωση του συνολικού αριθμού των κρατουμένων στην Ρωσία.
Σε ομοσπονδιακό επίπεδο, το πολιτειακό συμβούλιο θα επιδίωκε την κάθαρση, διενεργώντας ανοιχτές και ενδελεχείς έρευνες πρώην αξιωματούχων για να αποκλείσει [από την εξουσία] τους υπεύθυνους για τις καταχρήσεις του προηγούμενου καθεστώτος. Επιπλέον, θα διέλυε όλα τα πολιτικά κόμματα και τις δημόσιες οργανώσεις που υποστήριξαν την εισβολή στην Ουκρανία, ώστε να μην μπορούν να παρέμβουν στην οικοδόμηση μιας νέας Ρωσίας. Ταυτόχρονα, το συμβούλιο θα φιλελευθεροποιούσε τους εκλογικούς νόμους, θα απλοποιούσε την διαδικασία εγγραφής πολιτικών κομμάτων, και θα καταργούσε τους περιορισμούς της εποχής του Πούτιν σχετικά με τις συγκεντρώσεις, τις απεργίες, και τις διαδηλώσεις.
Το κρατικό συμβούλιο θα ξεκινούσε επίσης την διαδικασία αποκέντρωσης της χώρας, μεταβιβάζοντας ευρείες εξουσίες στις περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένου του δημοσιονομικού τομέα. Τέτοιες μεταρρυθμίσεις θα αποδυνάμωναν το παντοδύναμο αυτοκρατορικό κέντρο της Ρωσίας: εάν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν έχει τον απόλυτο έλεγχο των οικονομικών του κράτους, τότε δεν θα έχει τα μέσα να διεξάγει στρατιωτικές περιπέτειες.
Τέλος, το συμβούλιο θα εξασφάλιζε ότι οι εγκληματίες πολέμου και οι ανώτεροι αξιωματούχοι του καθεστώτος του Πούτιν θα λογοδοτούσαν. Οι υπεύθυνοι για τα χειρότερα εγκλήματα πολέμου θα δικάζονταν σε ένα διεθνές δικαστήριο και η ίδια η Ρωσία θα δίκαζε τους υπόλοιπους. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να χαραχθεί μια σαφής γραμμή μεταξύ των εγκληματιών πολέμου και των πρώην λειτουργών του καθεστώτος –προσφέροντας διάφορες μορφές συμβιβασμού στους τελευταίους για να διασφαλιστεί καλύτερα μια ειρηνική μετάβαση.
Αυτή είναι μια στιγμή καθοριστικής σημασίας για την Ουκρανία. Ο Μπάιντεν μπορεί να αντιστρέψει την κατάσταση προς όφελος του Κιέβου επιβεβαιώνοντας τις δηλώσεις υποστήριξής του με την παράδοση αρμάτων μάχης και όπλων μεγάλης εμβέλειας. Μπορεί επίσης να επισπεύσει την κατάρρευση του καθεστώτος του Πούτιν, ανοίγοντας την πιθανότητα ενός δημοκρατικού μέλλοντος για την Ρωσία και επιδεικνύοντας στον κόσμο την τρέλα της στρατιωτικής επιθετικότητας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να αφήσουν τους φόβους τους να εμποδίσουν τις ελπίδες της Ουκρανίας.
