Πώς να προσαρμοστεί η στρατηγική του Ψυχρού Πολέμου σε μια νέα απειλή
Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν σημειωθεί εκπληκτικές εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Τα επόμενα χρόνια υπόσχονται πολύ περισσότερα, με την εμφάνιση μεγαλύτερων και πιο αποτελεσματικών μοντέλων, ικανών για ουσιαστική δημιουργικότητα και σύνθετο σχεδιασμό. Τα δυνητικά θετικά αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης παραγωγικότητας των επιχειρήσεων, της φθηνότερης και αποτελεσματικότερης υγειονομικής περίθαλψης, των επιστημονικών ανακαλύψεων και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων προσαρμοσμένων στις ανάγκες κάθε παιδιού. Αλλά οι κίνδυνοι είναι επίσης τεράστιοι. Αυτοί περιλαμβάνουν τη διάδοση της παραπληροφόρησης, καθώς και απώλειες θέσεων εργασίας, και την πιθανότητα ότι κακόβουλοι παράγοντες θα επιδιώξουν να χρησιμοποιήσουν τη νέα τεχνολογία για να σπείρουν τον όλεθρο.
Αυτή η τεχνολογία θα εξαπλωθεί με ταχείς ρυθμούς. Την επόμενη δεκαετία επομένως, η αντιμετώπιση της τάσης της τεχνητής νοημοσύνης για ανεξέλεγκτη εξάπλωση θα αποτελέσει πρόκληση για ολόκληρη γενιά. Θα απαιτήσει, κατά συνέπεια, μια απάντηση παρόμοια με αυτή που εφάρμοσε η Δύση στις αρχές του Ψυχρού Πολέμου. Εκείνη την εποχή, ο Αμερικανός διπλωμάτης George F. Kennan μιλούσε για τον περιορισμό της Σοβιετικής Ένωσης με τη χρήση σκληρής ισχύος και οικονομικής και πολιτιστικής πίεσης για να διασφαλιστεί ότι οι Σοβιετικοί θα κρατηθούν πίσω από τα σύνορά τους και ότι ο δημοκρατικός κόσμος δεν θα κατακλυστεί. Η σημερινή πρόκληση απαιτεί ένα εξίσου ευρύ και φιλόδοξο πρόγραμμα, στην προκειμένη περίπτωση για να κρατηθεί η τεχνητή νοημοσύνη αλλά και οι κοινωνίες υπό έλεγχο. Θα είναι, όπως και του Kennan, μια προσπάθεια βασισμένη σε νόμους και συνθήκες. Συγχρονως όμως θα απαιτήσει και ένα μαζικό παγκόσμιο κίνημα και αλλαγές στην κουλτούρα των τεχνολογικών εταιρειών. Αυτή η σύγχρονη μορφή περιορισμού θα χρειαστεί όχι μόνο για τη διαχείριση της Τεχνητής Νοημοσύνης και την αποτροπή της δημιουργίας καταστροφών, αλλά και για να διασφαλιστεί ότι θα γίνει μια από τις πιο εξαιρετικά ευεργετικές εφευρέσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Η παλίρροια καλύπτει τα πάντα
Στην πορεία της ανθρώπινης ιστορίας, υπάρχει ένας μοναδικός, φαινομενικά αμετάβλητος νόμος: οποιαδήποτε θεμελιώδης τεχνολογία εφευρέθηκε ποτέ – από τις αξίνες μέχρι τα άροτρα, από τα κεραμικά μέχρι τη φωτογραφία, από τα τηλέφωνα μέχρι τα αεροπλάνα – θα γινόταν φθηνότερη και ευκολότερη στη χρήση. Θα εξαπλωνόταν πολύ και ευρέως. Το οικοσύστημα της εφεύρεσης οδηγεί εκ προοιμίου στην επέκταση. Και οι άνθρωποι, οι οποίοι πάντα κινούν αυτή τη διαδικασία, είναι ο Homo technologicus, το εγγενώς τεχνολογικό είδος. Σκεφτείτε την τυπογραφική μηχανή. Στη δεκαετία του 1440, μετά την εφεύρεσή της από τον Γιοχάνες Γουτεμβέργιο, υπήρχε μόνο ένα δείγμα στην Ευρώπη: το πρωτότυπό του στο Μάιντς της Γερμανίας. Αλλά μόλις 50 χρόνια αργότερα, υπήρχαν περίπου 1.000 τυπογραφικά μηχανήματα διασκορπισμένα σε όλη την ήπειρο. Τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά. Κατά τον Μεσαίωνα, μεγάλες χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία παρήγαγαν η καθεμία μερικές εκατοντάδες χιλιάδες χειρόγραφα ανά αιώνα. Εκατό χρόνια αργότερα, παρήγαγαν περίπου 400.000 βιβλία η καθεμία ετησίως, και ο ρυθμός αυξανόταν. Μόνο τον δέκατο έβδομο αιώνα, οι ευρωπαϊκές χώρες τύπωσαν 500 εκατομμύρια βιβλία.
Η ίδια τάση παρατηρήθηκε και με τη μηχανή εσωτερικής καύσης. Αυτή ήταν μια δύσκολη εφεύρεση που χρειάστηκε πάνω από 100 χρόνια για να τελειοποιηθεί. Τελικά, μέχρι τη δεκαετία του 1870, υπήρχαν μόνο μερικά λειτουργικά παραδείγματα στα γερμανικά εργαστήρια. Η τεχνολογία ήταν ακόμα σε αρχικό στάδιο, περιορισμένη σε αριθμό και εντελώς περιθωριακή. Οκτώ χρόνια μετά την εφεύρεση του πρώτου πρακτικού αυτοκινήτου το 1885, ο Γερμανός μηχανικός Carl Benz είχε πουλήσει μόλις 69 αυτοκίνητα. Όμως, λίγο περισσότερο από 100 χρόνια αργότερα, υπήρχαν πάνω από δύο δισεκατομμύρια κινητήρες εσωτερικής καύσης κάθε δυνατού σχήματος και μεγέθους, που κινούσαν τα πάντα. Από χορτοκοπτικές μηχανές μέχρι πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Ο επερχόμενος κατακλυσμός
Είναι αναπόφευκτο ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα ακολουθήσει την πορεία του τσεκουριού, της τυπογραφικής μηχανής, της μηχανής εσωτερικής καύσης και του Διαδικτύου. Και αυτή, επίσης, θα βρίσκεται παντού και θα βελτιώνεται συνεχώς. Αυτό συμβαίνει ήδη. Μέσα σε λίγα μόλις χρόνια, τα μοντέλα αιχμής έχουν περάσει από τη χρήση εκατομμυρίων παραμέτρων, ή μεταβλητών που προσαρμόζονται κατά την εκπαίδευση, σε τρισεκατομμύρια, γεγονός που υποδηλώνει τη συνεχώς αυξανόμενη πολυπλοκότητα αυτών των συστημάτων. Κατά την τελευταία δεκαετία, ο αριθμός των υπολογισμών που χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση μεγάλων μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης έχει αυξηθεί κατά εννέα τάξεις μεγέθους. Ο νόμος του Moore, ο οποίος υποστηρίζει ότι η υπολογιστική ισχύς διπλασιάζεται κάθε δύο χρόνια, προέβλεψε εκθετικές αυξήσεις σε ό,τι μπορούν να κάνουν οι υπολογιστές. Αλλά η πρόοδος ήταν ακόμη ταχύτερη στην τεχνητή νοημοσύνη, και οι τάσεις μείωσης του κόστους και βελτίωσης των δυνατοτήτων ακολουθούν μια ανοδική πορεία που ξεπερνά οτιδήποτε έχει παρατηρηθεί με μια τεχνολογία στο παρελθόν. Τα αποτελέσματα είναι ορατά σε γνωστά προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης, αλλά αποδεικνύεται ότι φέρνουν αλλαγές και κάτω από την επιφάνεια του ψηφιακού κόσμου, καθώς τροφοδοτούν λογισμικό, οργανώνουν αποθήκες, χειρίζονται ιατρικό εξοπλισμό, οδηγούν οχήματα και διαχειρίζονται δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας.
Καθώς αναπτύσσεται η επόμενη φάση της τεχνητής νοημοσύνης, θα αναδυθεί μια ισχυρή γενιά αυτόνομων παραγόντων της, ικανών να επιτύχουν στόχους του πραγματικού κόσμου. Αν και αυτό συχνά αποκαλείται τεχνητή γενική νοημοσύνη, προκρίνω τον όρο “τεχνητή ικανή νοημοσύνη”, ή ACI, που είναι ένα στάδιο πριν από την πλήρη AGI, στο οποίο η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί ωστόσο να επιτύχει αυτόνομα μια σειρά από εργασίες. Αυτή η τεχνολογία μπορεί να φέρει εις πέρας πολύπλοκες δραστηριότητες για λογαριασμό του ανθρώπου, από την οργάνωση ενός πάρτι γενεθλίων μέχρι την ολοκλήρωση των εβδομαδιαίων αγορών, εκτός από κάτι τόσο σημαντικό όσο η δημιουργία και λειτουργία μιας ολόκληρης επιχειρηματικής γραμμής. Αυτό θα είναι ένα σεισμικό βήμα για την τεχνολογία, με μετασχηματιστικές επιπτώσεις στη φύση της εξουσίας και της παγκόσμιας οικονομίας. Μπορεί να αναμένεται ότι θα πολλαπλασιαστεί γρήγορα και μη αναστρέψιμα.
Μια “τεχνητή ικανή νοημοσύνη” (ACI) στην τσέπη του καθενός θα οδηγήσει σε κολοσσιαίες αυξήσεις της οικονομικής ανάπτυξης, καθώς ο σημαντικότερος παράγοντας βελτίωσης της παραγωγικότητας που έχει παρατηρηθεί εδώ και πολλές γενιές θα είναι πανταχού παρών όπως η ηλεκτρική ενέργεια. Η “τεχνητή ικανή νοημοσύνη” (ACI) θα φέρει επανάσταση σε τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση και η παραγωγή ενέργειας. Πάνω απ’ όλα, θα δώσει στους ανθρώπους την ευκαιρία να πετύχουν αυτό που θέλουν στη ζωή τους. Αυτή τη στιγμή υπάρχει αρκετή καταστροφολογία σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά εν μέσω δικαιολογημένων ανησυχιών, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου τα πολλά θετικά που προσφέρει. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την ΑΚΙ, η οποία έχει τη δυνατότητα να δώσει σε όλους πρόσβαση στον καλύτερο βοηθό, προσωπάρχη, δικηγόρο, γιατρό και την καλύτερη A-ομάδα του κόσμου.
Ωστόσο, τα μειονεκτήματα δεν μπορούν να αγνοηθούν. Κατ’ αρχήν, η τεχνητή νοημοσύνη θα πυροδοτήσει μια σειρά από νέους κινδύνους. Ίσως ο σοβαρότερος από αυτούς θα είναι οι νέες μορφές ελλιπούς και κακής πληροφόρησης. Μερικές απλές γλωσσικές εντολές μπορούν πλέον να παράγουν εικόνες -και, όλο και περισσότερο, βίντεο- εκπληκτικής πιστότητας. Όταν εχθρικές κυβερνήσεις, περιθωριακά πολιτικά κόμματα και μοναχικοί δρώντες θα μπορούν να δημιουργούν και να μεταδίδουν υλικό που θα είναι σαν πραγματικότητα, θα είναι σε θέση να σπέρνουν το χάος και τα εργαλεία επαλήθευσης που έχουν σχεδιαστεί για να τα σταματήσουν μπορεί κάλλιστα να ξεπεραστούν από τα γεννητικά συστήματα. Τα deepfakes προκάλεσαν αναταραχή στη χρηματιστηριακή αγορά πέρυσι, όταν μια επινοημένη εικόνα του Πενταγώνου να καίγεται προκάλεσε μια στιγμιαία αλλά αισθητή πτώση των δεικτών, και είναι πιθανό να εμφανιστούν έντονα στην τρέχουσα εκλογική κούρσα στις ΗΠΑ.
Πολλά άλλα προβλήματα αναμένεται να προκύψουν από την παγκόσμια πρόοδο της τεχνητής νοημοσύνης. Η αυτοματοποίηση απειλεί να διαταράξει την αγορά εργασίας, και οι δυνατότητες για τεράστιες κυβερνοεπιθέσεις αυξάνονται. Μόλις εξαπλωθούν οι νέες ισχυρές μορφές τεχνητής νοημοσύνης, όλα τα καλά και όλα τα κακά θα είναι διαθέσιμα σε κάθε επίπεδο της κοινωνίας: στα χέρια των CEOs, των πλανόδιων πωλητών και των τρομοκρατών.
Σταματώντας την εξάπλωση
Η προσοχή των περισσότερων ανθρώπων έχει ορθά επικεντρωθεί στις κοινωνικές και ηθικές επιπτώσεις αυτής της αλλαγής. Όμως η συζήτηση αυτή συχνά παραλείπει να λάβει υπόψη της την τάση της τεχνολογίας να διεισδύει σε κάθε επίπεδο του πολιτισμού, και αυτό είναι που απαιτεί δραστική αντιμετώπιση. Είναι η τάση της τεχνολογίας να εξαπλώνεται γρήγορα, μακριά και εκτεταμένα, που απαιτεί τον περιορισμό της τεχνητής νοημοσύνης, τόσο ως προς τον πολλαπλασιασμό της όσο και ως προς τις αρνητικές επιπτώσεις της, όταν οι τελευταίες συμβαίνουν. Ο περιορισμός είναι ένα δύσκολο έργο, δεδομένης της ιστορίας και της πορείας της καινοτομίας, αλλά είναι η μόνη απάντηση -όσο δύσκολη κι αν είναι- στο πώς η ανθρωπότητα θα πρέπει να διαχειριστεί την ταχύτερη εξάπλωση της ισχυρότερης νέας τεχνολογίας στην ιστορία.
Υπό αυτήν την έννοια, ο περιορισμός περιλαμβάνει ρύθμιση, καλύτερη τεχνική ασφάλεια, νέα μοντέλα διακυβέρνησης και ιδιοκτησίας και νέους τρόπους λογοδοσίας και διαφάνειας. Όλα αυτά είναι απαραίτητα – αλλά όχι επαρκή – για να εξασφαλίσουν ασφαλέστερη τεχνολογία. Πρέπει να συνδυάζει την τεχνολογία αιχμής με ηθικές αξίες που θα ενημερώνουν την κυβερνητική ρύθμιση. Στόχος θα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός συνόλου αλληλένδετων και αμοιβαία ενισχυόμενων τεχνικών, πολιτιστικών, νομικών και πολιτικών μηχανισμών για τη διατήρηση του κοινωνικού ελέγχου της τεχνητής νοημοσύνης. Οι κυβερνήσεις πρέπει να περιορίσουν αυτό που κάποτε θα ήταν αιώνες ή χιλιετίες τεχνολογικής αλλαγής, αλλά τώρα εκτυλίσσεται μέσα σε λίγα χρόνια ή και μήνες. Ο περιορισμός είναι, θεωρητικά, μια απάντηση στο αναπόφευκτο της διάδοσης, ικανή τόσο να την ελέγξει όσο και να αντιμετωπίσει τις συνέπειές της.
Δεν πρόκειται για ανάσχεση με τη γεωπολιτική έννοια, που παραπέμπει στα δόγματα του Kennan. Ούτε πρόκειται για την τοποθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης σε ένα σφραγισμένο κουτί, αν και ορισμένες τεχνολογίες – το κακόβουλο λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης και ένα τεχνητό παθογόνο, ειδικότερα – χρειάζονται ακριβώς αυτό. Ούτε ο περιορισμός της τεχνητής νοημοσύνης είναι ανταγωνιστικός, με την έννοια της προσπάθειας καταπολέμησης κάποιας σοβιετικής κόκκινης απειλής. Μοιάζει όμως με την προσέγγιση του Kennan στο ότι το πλαίσιο πολιτικής πρέπει να λειτουργεί σε όλες τις διαστάσεις. Η συγκράτηση της τεχνολογίας είναι όμως ένα πολύ πιο θεμελιώδες πρόγραμμα από αυτό που οραματίστηκε ο Κένναν, επιδιώκοντας μια ισορροπία ισχύος όχι μεταξύ ανταγωνιστικών δρώντων αλλά μεταξύ των ανθρώπων και των εργαλείων τους. Αυτό που επιδιώκει δεν είναι να σταματήσει την τεχνολογία αλλά να την κρατήσει ασφαλή και ελεγχόμενη.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ορθώς υποστηρίζουν ότι η ρύθμιση είναι απαραίτητη, και υπάρχει μια τάση να πιστεύουμε ότι είναι αρκετή. Δεν είναι. Ο περιορισμός στην πράξη πρέπει να λειτουργεί σε κάθε επίπεδο στο οποίο λειτουργεί η τεχνολογία. Χρειάζεται επομένως όχι μόνο προληπτικούς και καλά ενημερωμένους νομοθέτες και γραφειοκράτες, αλλά και τεχνολόγους και στελέχη επιχειρήσεων. Χρειάζεται διπλωμάτες και ηγέτες που θα συνεργαστούν διεθνώς για να χτίσουν γέφυρες και να αντιμετωπίσουν τα κενά. Χρειάζεται τους καταναλωτές και τους πολίτες παντού να απαιτούν καλύτερα από την τεχνολογία και να διασφαλίζουν ότι αυτή παραμένει επικεντρωμένη στα συμφέροντά τους. Χρειάζεται να διεκδικήσουν και να αναμένουν υπεύθυνη τεχνολογία, όπως ακριβώς η αυξανόμενη ζήτηση για πράσινη ενέργεια και προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον έχει ωθήσει τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις να αναλάβουν δράση.
Οδήγηση χωρίς χάρτη
Ο περιορισμός θα απαιτήσει σκληρά τεχνικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν τόσο από διεθνείς συνθήκες όσο και από μαζικά παγκόσμια κινήματα. Πρέπει να περιλαμβάνει εργασίες για την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς που απαιτούνται για την παρακολούθηση και την επιβολή της συμμόρφωσης. Οι εταιρείες που βρίσκονται πίσω από την τεχνητή νοημοσύνη θα έχουν καθοριστική σημασία για την προσπάθεια αυτή και θα πρέπει να μελετήσουν προσεκτικά τον τρόπο με τον οποίο θα ευθυγραμμίσουν τα δικά τους κίνητρα με την κυβερνητική νομοθεσία. Ωστόσο, η συγκράτηση της τεχνητής νοημοσύνης δεν θα είναι αποκλειστική ευθύνη αυτών που κατασκευάζουν την επόμενη γενιά της. Ούτε θα επαφίεται εξ ολοκλήρου στους εθνικούς ηγέτες. Αντίθετα, όλοι όσοι θα επηρεαστούν από αυτήν (δηλαδή όλοι) θα έχουν καθοριστική σημασία για τη δημιουργία δυναμικής πίσω από αυτή την προσπάθεια. Ο περιορισμός προσφέρει ένα μείγμα πολιτικής ικανό να λειτουργήσει από τις λεπτές λεπτομέρειες ενός μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης μέχρι μεγάλα δημόσια προγράμματα που θα μπορούσαν να μετριάσουν την εκτεταμένη απώλεια θέσεων εργασίας.
Συλλογικά, το έργο αυτό μπορεί να αποδειχθεί ισάξιο αυτής της στιγμής και ικανό να εξουδετερώσει τους πολλούς κινδύνους που εγκυμονεί η τεχνητή νοημοσύνη. Το αθροιστικό αποτέλεσμα αυτών των μέτρων -που πρέπει να περιλαμβάνουν ρυθμίσεις αδειοδότησης, τη στελέχωση μιας γενιάς εταιρειών με κριτικούς και τη δημιουργία ενσωματωμένων μηχανισμών που θα εγγυώνται την πρόσβαση σε προηγμένα συστήματα- είναι να διατηρηθεί η ανθρωπότητα στη θέση του οδηγού αυτής της κοσμογονικής σειράς αλλαγών, και ικανή, στο όριο, να πει όχι. Κανένα από αυτά τα βήματα δεν θα είναι εύκολο. Εξάλλου, η ανεξέλεγκτη διάδοση ήταν η προεπιλογή σε όλη την ανθρώπινη ιστορία. Συνεπώς, ο περιορισμός δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως η τελική απάντηση σε όλα τα προβλήματα της τεχνολογίας, αλλά μάλλον ως το πρώτο κρίσιμο βήμα.
Πηγή : Foreign Affairs
