Τον Ιανουάριο, οι επιστήμονες που ορίστηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας αναχώρησαν για την Κίνα για να διερευνήσουν την προέλευση της COVID-19. Αφού πέρασαν τέσσερις εβδομάδες στην χώρα (συμπεριλαμβανομένων δύο εβδομάδων σε καραντίνα), οι διεθνείς επιστήμονες πραγματοποίησαν κοινή συνέντευξη Τύπου με τους Κινέζους ομολόγους τους στις 9 Φεβρουαρίου, ανακοινώνοντας τα προκαταρκτικά ευρήματα που εξελήφθησαν ευρέως ως μια νίκη δημοσίων σχέσεων για την Κίνα.
Η κοινή μελέτη ΠΟΥ-Κίνας υποστήριξε την θεωρία της φυσικής επιδημίας, νομιμοποίησε τον ισχυρισμό ότι ο νέος κορωνοϊός ίσως να έφτασε στην Κίνα μέσω εισαγόμενων κατεψυγμένων τροφίμων, και απέρριψε την υπόθεση ότι ο ιός διέφυγε από ένα εργαστήριο.
Τα ίδια ευρήματα, ωστόσο, έπεισαν τους επικριτές της κινεζικής κυβέρνησης ότι η έρευνα δεν ήταν ούτε ανεξάρτητη ούτε διαφανής. Σε δήλωση που εκδόθηκε στις 13 Φεβρουαρίου, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Jake Sullivan, εξέφρασε «βαθιές ανησυχίες» για το πώς οι επιστήμονες είχαν φτάσει στα, και επικοινωνήσει τα, ευρήματά τους. Λόγω της διαμάχης, η επίσημη δημοσίευση της κοινής μελέτης ΠΟΥ-Κίνας καθυστέρησε μέχρι προχθές, την 30η Μαρτίου.
Η έκθεση των 319 σελίδων δεν καταλήγει σε συμπεράσματα σημαντικά διαφορετικά από εκείνα που παρουσιάστηκαν τον Φεβρουάριο, αλλά προσφέρει πληθώρα πληροφοριών σχετικά με την προέλευση της πανδημίας COVID-19. Επιπλέον, η έκθεση τεκμηριώνει χρήσιμα τις πληροφορίες που η ομάδα του ΠΟΥ απέκτησε κατά την διάρκεια του ταξιδιού της, επισημαίνοντας το τι περισσότερο θα χρειαζόταν για να βγάλει ένα οριστικό συμπέρασμα σχετικά με την προέλευση της εστίας. Η έκθεση και η αποστολή χρησιμεύουν για να φωτίσουν τις ευπάθειες και τα εμπόδια που αντιμετωπίζει ο ΠΟΥ στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας ασφάλειας της υγείας.
ΕΝΑΣ ΙΟΣ, ΤΡΕΙΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
Από την αρχή της πανδημίας, πολλοί επιστήμονες επεσήμαναν την φυσική ζωονοσολογική μετάδοση ως την πιο πιθανή οδό με την οποία ο νέος κορωνοϊός έφτασε για πρώτη φορά στους ανθρώπινους ξενιστές. Ιστορικά μοτίβα με τα οποία είχαν προκύψει άλλοι ανθρώπινοι κορωνοϊοί, καθώς και η γονιδιωματική αλληλουχία του [ιού] SARS-CoV-2, υποδηλώνουν ότι ο ιός είχε περάσει από μια αρχική ζωική πηγή στους ανθρώπους άμεσα ή μέσω ενός είδους ενδιάμεσου ξενιστή. Οι νυχτερίδες και οι παγκολίνοι έχουν φιλοξενήσει τους γνωστούς ιούς που σχετίζονται στενότερα με τον SARS-CoV-2, αλλά αυτά τα παθογόνα δεν είναι αρκετά παρόμοια με τον SARS-CoV-2 για να χρησιμεύσουν ως άμεσοι πρόγονοί του. Η κοινή ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η άμεση ζωονοσολογική μετάδοση ήταν από «πιθανή ως μάλλον πιθανή», αλλά ότι η πιθανότητα εισαγωγής του ιού μέσω ενός ενδιάμεσου ξενιστή ήταν από «μάλλον πιθανή έως σχεδόν βέβαιη»
Το πρόβλημα είναι ότι οι επιστήμονες μέχρι στιγμής δεν μπορούν να εντοπίσουν ποιο ζώο υπηρέτησε το ρόλο του ενδιάμεσου ξενιστή. Οι ερευνητές έκαναν τεστ σε κατοικίδια και άγρια ζώα σε όλη την χώρα, αλλά δεν βρήκαν δείγματα που ήταν θετικά σε SARS-CoV-2. Σύμφωνα με την έκθεση, οι ερευνητές θα συνεχίσουν να μελετούν περισσότερα είδη ζώων, στην Κίνα και σε άλλες χώρες, αναζητώντας έναν κορωνοϊό που να σχετίζεται με τον SARS-CoV-2.
Εάν ο ιός δεν μεταδόθηκε σε ανθρώπους μέσω ζωντανών ξενιστών ζώων, ποια θα μπορούσε να είναι η εναλλακτική; Τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης πρόσφεραν νωρίς την υπόθεση της «μετάδοσης μέσω ψυχρής αλυσίδας» (“cold-chain transmission” ). Η θεωρία υποστηρίζει ότι ο ιός πήγε στον άνθρωπο μέσω κατεψυγμένων προϊόντων, υπονοώντας ότι ο ιός θα μπορούσε να είχε φτάσει στην Κίνα μέσω προϊόντων που εισήχθησαν από άλλη χώρα. Σύμφωνα με την έκθεση, «Η μετάδοση μέσω της τροφικής αλυσίδας μπορεί να αντικατοπτρίζει την άμεση ζωονοσογόνο μετάδοση ή την διάδοση μέσω ενδιάμεσου ξενιστή. Εν τω μεταξύ, τα προϊόντα ψυχρής αλυσίδας μπορεί να είναι ένα όχημα μετάδοσης μεταξύ ανθρώπων». Μια τέτοια διαδρομή μετάδοσης θα μπορούσε επίσης να επιτρέψει την πιθανότητα ο ιός να έχει σχεδιαστεί από τον άνθρωπο.
Ο ιός μπορεί να επιβιώσει σε κρύα και παγωμένα περιβάλλοντα, και οι αγορές νωπών στην Wuhan πωλούν κατεψυγμένα ζώα. Κινέζοι επιστήμονες διεξήγαγαν μελέτες που εντόπισαν φαινομενικά σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ επιβεβαιωμένων κρουσμάτων και προϊόντων ψυχρής αλυσίδας στην Αγορά Θαλασσινών Huanan, με τα άτομα που είχαν περάσει χρόνο σε πάγκους με προϊόντα ψυχρής αλυσίδας να είναι 3,3 φορές πιο πιθανό να αρρωστήσουν από εκείνους που είχαν επισκεφθεί πάγκους χωρίς εμπορεύματα ψυχρής αλυσίδας. Οι επιστήμονες εντόπισαν επίσης στην Γουχάν, από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο του 2019, συνολικά 440 είδη προϊόντων ψυχρής αλυσίδας που εισήχθησαν από 37 διαφορετικές χώρες ή περιοχές. Επιπλέον, η έκθεση του ΠΟΥ σημείωσε ότι τα πρώτα [ενδεικτικά] κρούσματα στα πρόσφατα ξεσπάσματα [της επιδημίας] στο Πεκίνο, στη Dalian και στην Qingdao συνδέονταν με την ψυχρή αλυσίδα και ότι ο ιός είχε εντοπιστεί σε εισαγόμενα προϊόντα και συσκευασίες τον περασμένο χρόνο.
Αυτά τα ευρήματα δείχνουν εναλλακτικές οδούς εισαγωγής ιών. Σύμφωνα με τον Liang Wannian, τον επικεφαλής Κινέζο επιστήμονα για την κοινή μελέτη, η μετάδοση ψυχρής αλυσίδας θα μπορούσε να έχει παίξει «σημαντικό ρόλο» στην εξάπλωση του ιού. Ωστόσο, η έκθεση ανέφερε επίσης ότι «δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία για τη μετάδοση του SARS-CoV-2 μέσω της τροφής και η πιθανότητα μόλυνσης από τον ιό με ψυχρή αλυσίδα από έναν ξενιστή είναι πολύ χαμηλή». Όπως συμβαίνει με την υπόθεση της φυσικής μετάδοσης, η εξερεύνηση της υπόθεσης ψυχρής αλυσίδας συνεπάγεται αναδρομικά τεστ -στην περίπτωση αυτή, των διαθέσιμων κατεψυγμένων προϊόντων διατροφής που κατασκευάστηκαν το 2019 και διατέθηκαν στην αγορά Huanan. Στην συνέχεια, οι ερευνητές θα πρέπει να εντοπίσουν την πηγή των κατεψυγμένων προϊόντων και των ζώων που βρίσκονταν στις αγορές νωπών της Wuhan τον Δεκέμβριο του 2019.
Η κοινή μελέτη ΠΟΥ-Κίνας βρήκε λιγότερο πειστική την υπόθεση ότι ο νέος κορωνοϊός δραπέτευσε από ένα εργαστήριο. Η βιοασφάλεια υπήρξε από καιρό ανησυχία στην Κίνα: το 2004, το SARS διέφυγε δύο φορές από ένα εργαστήριο του Πεκίνου που συνδέεται με το Κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Τον Νοέμβριο του 2020, περισσότεροι από 6.600 άνθρωποι στην βορειοδυτική επαρχία Gansu βρέθηκαν να έχουν μολυνθεί από βρουκέλλωση, μια βακτηριακή ασθένεια που εξαπλώθηκε από διαρροή σε εργοστάσιο εμβολίων στην πόλη. Οι Κινέζοι επιστήμονες έχουν αναγνωρίσει την χαλαρή ρύθμιση της βιοασφάλειας ως ανησυχητικό παράγοντα ακόμη και σε εργαστήρια βιοασφάλειας υψηλού επιπέδου όπως το Ινστιτούτο Ιολογίας της Wuhan (Wuhan Institute of Virology, WIV). Πριν από την πανδημία, οι επιστήμονες στο WIV δούλευαν στον CoV RaTG13, το πιο γνωστό στέλεχος του SARS-CoV-2. Ξεκινώντας τον Απρίλιο του 2020, ανώτατοι αξιωματούχοι στην διοίκηση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, προώθησαν μια θεωρία ότι ο νέος κορωνοϊός είχε διαφύγει από ένα εργαστήριο της Wuhan. Η διοίκηση του προέδρου, Joe Biden, επιβεβαίωσε ορισμένα από τα γεγονότα πίσω από αυτόν τον ισχυρισμό και πρότεινε ότι απαιτείται περισσότερος έλεγχος για την αξιολόγηση του ρόλου του εργαστηρίου στην πανδημία.
Οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην κοινή μελέτη ΠΟΥ-Κίνας, ωστόσο, θεώρησαν ομόφωνα ότι μια διαρροή εργαστηρίου ήταν «εξαιρετικά απίθανη». Για να είναι υπεύθυνη μια διαρροή από εργαστήριο, ο ιός θα έπρεπε να είχε προγραμματιστεί σκόπιμα ή να καλλιεργηθεί κατά λάθος στο εργαστήριο πριν από τον Δεκέμβριο του 2019 και η επιστημονική κοινότητα απέρριψε και τις δύο δυνατότητες. Η έκθεση προτείνει επίσης ότι τα τρία εργαστήρια στην Γουχάν επιβεβαίωσαν όλα τα αυστηρά πρωτόκολλα που θα είχαν αποτρέψει τυχόν ατυχήματα. Ο διευθυντής του WIV, όταν συναντήθηκε με την ομάδα του ΠΟΥ, αρνήθηκε ότι οι ιοί που καλλιεργήθηκαν στο εργαστήριο ήταν στενά συνδεδεμένοι με τον SARS-CoV-2. Διαβεβαίωσε την ομάδα ότι δεν υπήρχαν «αναφορές ασυνήθιστων ασθενειών» μεταξύ του προσωπικού του, εκ των οποίων όλοι ήταν αρνητικοί στα τεστ για αντισώματα στον SARS-CoV-2.
Η κοινή μελέτη, σύμφωνα με τον επικεφαλής της κινεζικής ομάδας, τερμάτισε την θεωρία διαφυγής από εργαστήριο και «οι μελλοντικές αποστολές ιχνηλάτησης ιών δεν θα επικεντρωθούν πλέον σε αυτόν τον τομέα, εκτός εάν υπάρξουν νέα στοιχεία». Όμως δεν ήταν όλοι ικανοποιημένοι στην επιστημονική κοινότητα. Είκοσι έξι επιστήμονες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και την Αυστραλία υπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή στις αρχές Μαρτίου υποστηρίζοντας ότι οι επιστήμονες που είχαν οριστεί από τον ΠΟΥ δεν είχαν την απαιτούμενη κατάρτιση και τις εγκληματολογικές δεξιότητες για να διερευνήσουν πλήρως το σενάριο διαφυγής από εργαστήριο. Οι σκεπτικιστές επισήμαναν αναφορές ότι ορισμένοι Κινέζοι ερευνητές στο WIV αρρώστησαν [11] το φθινόπωρο του 2019 (η ομάδα με επικεφαλής τον ΠΟΥ έδειξε γρήγορα ότι αυτά τα μέλη του προσωπικού βρέθηκαν αρνητικά τον κορωνοϊό).
Εν μέσω επικρίσεων ότι η υπόθεση διαφυγής [του ιού] από το εργαστήριο αποκλείστηκε βιαστικά και με ανεπαρκείς πληροφορίες, ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Δρ. Tedros Adhanom Ghebreyesus δήλωσε [12] ότι «όλες οι υποθέσεις βρίσκονται στο τραπέζι και απαιτούν ολοκληρωμένες και περαιτέρω μελέτες». Σύμφωνα με τους επιστήμονες που υπέγραψαν την ανοιχτή επιστολή, η περαιτέρω έρευνα περιλαμβάνει την επέκταση της ομάδας ώστε να συμπεριλάβει εγκληματολογικούς ερευνητές και εμπειρογνώμονες βιοπροστασίας και βιοασφάλειας, οι οποίοι θα έπρεπε να έχουν «πλήρη ή σημαντική πρόσβαση» σε εργαστήρια και ιδρύματα που είναι γνωστό ότι έχουν εργαστεί πάνω σε κορωνοϊούς, στα αρχεία και τα δείγματά τους, και στους εργαζόμενους των εργαστηρίων κατά το 2019.
ΤΟ ΠΌΤΕ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΎ
Η ομάδα του ΠΟΥ προσπάθησε να λύσει τα ερωτήματα όχι μόνο από πού προήλθε ο ιός, αλλά ακριβώς πότε χτύπησε για πρώτη φορά και σε ποια τοποθεσία. Κινέζοι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα («ασθενής μηδέν») αρρώστησε στις 8 Δεκεμβρίου 2019. Μια ανασκόπηση δεδομένων γονιδιωματικής, επιδημιολογικής, κλινικής και βιολογικής παρακολούθησης που συλλέχθηκαν από Κινέζους επιστήμονες δεν υποστηρίζει την εκτεταμένη κυκλοφορία του ιού στους μήνες πριν από το ξέσπασμα της επιδημίας COVID-19 στην Γουχάν. Ωστόσο, η διαδικασία συλλογής δεδομένων δεν ήταν άψογη. Κινέζοι επιστήμονες εξέτασαν ιατρικά αρχεία περισσότερων από 76.000 ασθενών με αναπνευστικές παθήσεις τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2019, μεταξύ των οποίων 92 ασθενείς σε νοσοκομεία αναγνωρίστηκαν ως ύποπτα κρούσματα COVID-19. Κανένα από αυτά δεν ήταν θετικό για αντισώματα έναντι της COVID-19.
Διεθνείς επιστήμονες επεσήμαναν ότι ο μικρός αριθμός υπόπτων κρουσμάτων μπορεί να είναι συνάρτηση αυστηρών κλινικών κριτηρίων που πιθανόν να απέκλεισαν ασθενείς με ήπια συμπτώματα. Επιπλέον, οι επιστήμονες δοκίμασαν τα αντισώματα των ασθενών μόνο λίγες εβδομάδες πριν από την άφιξη της ομάδας του ΠΟΥ, οπότε ίσως είχαν εξασθενίσει σε ένα μη ανιχνεύσιμο επίπεδο. Η έκθεση συνέστησε μια περαιτέρω κοινή αναθεώρηση των δεδομένων και περαιτέρω δοκιμή των σχετικών δειγμάτων.
Αλλά αν η έκθεση ενίσχυσε προσεκτικά τα προηγούμενα συμπεράσματα σχετικά με το πότε εμφανίστηκε ο ιός, δεν κατέδειξε με τόση βεβαιότητα το πού. Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου 2020, ο ΠΟΥ υποστήριξε ότι ήταν «εξαιρετικά θεωρητικό» ότι ο ιός δεν εμφανίστηκε στην Κίνα. Η Αγορά Θαλασσινών Huanan, η οποία πουλούσε ζωντανά ζώα πριν κλείσει την 1η Ιανουαρίου 2020, αρχικά ήταν ύποπτη ως ότι ήταν το «έδαφος μηδέν» για τον ιό. Ωστόσο, τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι η αγορά ενήργησε περισσότερο ως «γεγονός ενίσχυσης». Από τα 174 κρούσματα που κοινοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο, μόνο το 28% είχε ιστορικό πρόσφατης έκθεσης μόνο στην αγορά. Ο «ασθενής μηδέν» λέγεται ότι δεν έχει καμία σχέση με την αγορά. Εκτενή τεστ ζωικών προϊόντων στην αγορά δεν αποκάλυψαν κανένα στοιχείο για λοιμώξεις ζώων, επίσης.
Η ομάδα του ΠΟΥ όντως παρατήρησε ότι οι γονείς του «ασθενούς μηδέν» (οι οποίοι αργότερα διαγνώστηκαν αρνητικοί στην COVID-19) είχαν επισκεφθεί μια διαφορετική αγορά νωπών και ότι οι κινεζικές υγειονομικές Αρχές δεν ιχνηλάτησαν τις επαφές τους εκεί. Πιθανότατα για αυτόν τον λόγο, η έκθεση προτείνει περισσότερες συνεντεύξεις και ορολογικές δοκιμές ατόμων που συνδέονται με τα φάρμες άγριων ζώων οι οποίες προμήθευαν τις αγορές νωπών που συνδέονται με θετικά κρούσματα στην Γουχάν. Σε εκείνους που προτείνονται για μελέτη περιλαμβάνονται «αγρότες και οι εργαζόμενοί τους, πωλητές, προσωπικό παράδοσης, προμηθευτές ψυχρής αλυσίδας και άλλα σχετικά άτομα και τις στενές επαφές τους».
Η κοινή ομάδα εξέτασε περαιτέρω μελέτες και εκθέσεις που υποδηλώνουν ότι ο ιός είχε κυκλοφορήσει σε άλλες χώρες πριν από το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στην Γουχάν. Η ομάδα αναγνώρισε ότι αυτές οι μελέτες ήταν περιορισμένης φύσης και συνέστησαν συστηματική, αναδρομική έρευνα για «παλαιότερα κρούσματα και πιθανούς ξενιστές για τον SARS-CoV-2 σε όλο τον κόσμο». Κάνοντας αυτή την σύσταση, οι συντάκτες της έκθεσης επαναλαμβάνουν το επίσημο αφήγημα της Κίνας σχετικά με την προέλευση της πανδημίας -αλλά το έργο τους δείχνει επίσης σαφώς την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα για το ίδιο θέμα μέσα στην Κίνα.
ΤΙ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ Η ΕΡΕΥΝΑ
Παρ’ όλα τα ερωτήματα που θέτει η κοινή έκθεση, ρίχνει επίσης και σημαντικό φως –κάποιο από αυτό σχετικά με τις αδυναμίες του ίδιου του καθεστώτος διακυβέρνησης της υγείας. Ο ΠΟΥ είναι ο κύριος διεθνής οργανισμός για την παγκόσμια υγειονομική ασφάλεια και του ανήκε δικαίως η θέση του οδηγού για την διερεύνηση της προέλευσης της πανδημίας. Όμως, θα έπρεπε να ήταν διπλωματικά και πολιτικά πιο αποτελεσματικός στην αντιμετώπιση εκείνων που είχαν κρίσιμα μερίδια στην έρευνα. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Γραμματεία του ΠΟΥ απέτυχε να συμβουλευτεί το 34μελές εκτελεστικό του συμβούλιο πριν ή κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την Κίνα για αυτήν την αποστολή. Επιλέγοντας τους επιστήμονες για να συμμετάσχουν στην αποστολή, απέρριψε εκείνους που ορίστηκαν από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Οι όροι αναφοράς που υπέγραψε ο ΠΟΥ με την Κίνα ουσιαστικά υποβίβασαν την έρευνα σε μια κοινή μελέτη, στην οποία η υπό την ηγεσία του ΠΟΥ ομάδα δεν είχε την εντολή ή την πρόσβαση την οποία θα χρειαζόταν για να διερευνήσει την επιδημία ανεξάρτητα και διεξοδικά. Ακόμα και οι ίδιοι οι αξιωματούχοι του ΠΟΥ παραδέχτηκαν ότι η αποστολή ήταν να «σχεδιάσει και να προτείνει επιστημονικές μελέτες, όχι να κάνει έρευνα, πόσω μάλλον έναν εγκληματολογικό έλεγχο των εργαστηρίων».
Το επεισόδιο αυτό καταδεικνύει επίσης τα ελαττώματα στους Διεθνείς Κανονισμούς Υγείας (International Health Regulations, IHR), τον νόμο που διέπει την διεθνή αντίδραση σε παγκόσμιες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την δημόσια υγεία. Η έρευνα για την προέλευση της πανδημίας έπρεπε να συμμορφώνεται με τους IHR και να είναι διαφανής και να θέτει υπό λογοδοσία όλους τους δρώντες. Αλλά ο ΠΟΥ δεν είχε απεριόριστη πρόσβαση στην Κίνα και αναγκάστηκε αντ’ αυτού να επιτρέψει στο Πεκίνο να καθορίσει το ρυθμό και την ατζέντα της έρευνας και να εγκρίνει την τελική του έκθεση. Οι IHR δεν έχουν την δύναμη για να επιβάλλουν τους κανόνες τους, ειδικά σε αυταρχικά κράτη που εκτιμούν το απόρρητο και την υπακοή.
Η κινεζική κυβέρνηση έχει πολιτικό μερίδιο στο ζήτημα της προέλευσης της πανδημίας. Ως αποτέλεσμα, η διύλιση και η αποκάλυψη πληροφοριών που σχετίζονται με την έρευνα κινδυνεύουν να ακολουθήσουν μια λογική realpolitik και όχι της επιστημονικής αναγκαιότητας ή της αναθεώρησης από ομολόγους. Μέχρι την στιγμή που πραγματοποιήθηκε η αποστολή, είχε περάσει ένα ολόκληρο έτος από την αρχική εστία και πολλές από τις κρίσιμες πληροφορίες είχαν χαθεί. Ο ΠΟΥ δεν μπόρεσε να συλλέξει πληροφορίες ανεξάρτητα, οπότε για τα δεδομένα και την ανάλυση έπρεπε να βασιστεί σε Κινέζους επιστήμονες, των οποίων το έργο βρίσκεται στο έλεος ακριβώς του κράτους που επιδιώκει να καθορίσει τις παραμέτρους της έρευνας. Όταν οι διεθνείς επιστήμονες ζήτησαν πρόσβαση στα πρωτογενή δεδομένα για περισσότερους από 76.000 ασθενείς από αναπνευστικά από το φθινόπωρο του 2019, οι Κινέζοι ομόλογοι τους αρνήθηκαν, κάνοντας έκκληση για την ανάγκη προστασίας της ιδιωτικότητας των ασθενών.
Αμέσως πριν φτάσει η ομάδα του ΠΟΥ, η κυβέρνηση της Κίνας άρχισε να προωθεί την ιδέα ότι η πανδημία COVID-19 πιθανότατα προκλήθηκε από «ξεχωριστά κρούσματα σε πολλά μέρη». Τα αποτελέσματα της κοινής μελέτης του ΠΟΥ δεν αποδεικνύουν αυτόν τον ισχυρισμό, αλλά προτείνουν την επέκταση της έρευνας σε άλλες χώρες. Ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας εκμεταλλεύτηκε αυτήν την σύσταση για να ρωτήσει πότε οι εμπειρογνώμονες του ΠΟΥ θα κληθούν να έχουν πρόσβαση στο στρατιωτικό εργαστήριο των ΗΠΑ στο Fort Detrick, από όπου προήλθε η πανδημία όπως ανέφεραν τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, παρόλο που η ίδια έκθεση του ΠΟΥ απαξίωσε μια τέτοια υπόθεση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση υποδέχθηκαν με υποψία μια μελέτη που δεν ήταν ούτε διεξοδική ούτε ανεξάρτητη. Ο κόσμος μπορεί να μην ανακαλύψει ποτέ πώς ξεκίνησε η πανδημία, αλλά ελπίζουμε ότι το επεισόδιο θα δημιουργήσει επείγουσα ανάγκη για μεταρρύθμιση του ΠΟΥ και ενίσχυση των IHR, έτσι ώστε οι μελλοντικές παγκόσμιες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για την υγεία να σταματήσουν στο ξεκίνημά τους.
Πηγή: http://www.foreignaffairs.gr/articles/73191/yanzhong-huang/ti-apokalyptei-i-ereyna-toy-poy-gia-tin-proeleysi-tis-covid-19%E2%80%A6?page=show
