Πώς η Κίνα και η Ρωσία χρησιμοποιούν οξεία ισχύ για να απειλήσουν τις δημοκρατίες
Οι δημοκρατίες έχουν ταλαιπωρηθεί και οι απολυταρχίες έχουν ενισχυθεί την τελευταία μιάμιση δεκαετία. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, οι δικτατορίες έχουν εντείνει και εκσυγχρονίσει τα συστήματα καταστολής τους. Κυβερνήσεις σχεδόν σε κάθε περιοχή, μεταξύ τους πολλές φαινομενικά δημοκρατίες, έχουν γίνει πιο αντιφιλελεύθερες ή αυταρχικές. Δύο μεγάλες δυνάμεις ειδικότερα, η Κίνα και η Ρωσία, έχουν ηγηθεί στην πορεία για την ενίσχυση του ελέγχου τους στο εσωτερικό, προσαρμόζοντας τις τεχνικές τους στην ψηφιακή εποχή, και ασκώντας μεγαλύτερη επιρροή στο εξωτερικό με σκοπό να καταστήσουν τον κόσμο ασφαλέστερο για την απολυταρχία.
Οι δημοκρατικές χώρες είναι τώρα πιο ευάλωτες στις αυταρχικές κυβερνήσεις και ιδέες από οποιοδήποτε άλλο σημείο της μεταψυχροπολεμικής εποχής. Χάρη στην παγκοσμιοποίηση, οι απολυταρχίες και οι δημοκρατίες έχουν συνδεθεί μεταξύ τους με πολύπλοκους τρόπους που, συχνά, έχουν επιβλαβείς επιπτώσεις στις δημοκρατίες. Για παράδειγμα, οι συνεργασίες που σχετίζονται με τα media και την τεχνολογία έχουν πολλαπλασιαστεί μεταξύ δημοκρατιών και απολυταρχιών, συχνά στρεβλώνοντας την ακεραιότητα του περιεχομένου των ειδήσεων και των πληροφοριών και περιορίζοντας την ελευθερία της έκφρασης. Τα πανεπιστήμια, οι εκδότες, και τα think tanks στις δημοκρατίες αλληλεπιδρούν και δέχονται χρηματοδότηση από αυταρχικές χώρες σε βαθμό που πριν από λίγο καιρό δεν θα μπορούσε να φανταστεί κανείς. Οι οικονομίες πολλών δημοκρατιών μπλέκονται με τις αυταρχικές οικονομίες σε βαθμό που καθιστά πολλές δημοκρατίες πιο ευάλωτες σε στρατηγικά εξουθενωτικές μορφές διαφθοράς και αυταρχικών μηχανορραφιών.
Μέσω αυτών των διασυνδέσεων, οι αυταρχικές δυνάμεις διαβρώνουν βασικά πρότυπα λογοδοσίας στις δημοκρατίες. Όπως σημειώσαμε σε αυτές τις σελίδες το 2017 όταν παρουσιάσαμε τον όρο «οξεία ισχύς» , η επιτυχία των αυταρχικών δυνάμεων πηγάζει από το ότι «εκμεταλλεύονται μια ασυμβίβαστη ασυμμετρία: σε μια εποχή υπερ-παγκοσμιοποίησης, τα καθεστώτα στην Ρωσία και την Κίνα έχουν θέσει εγχωρίως εμπόδια στην πολιτική και πολιτιστική επιρροή από το εξωτερικό, ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν επιθετικά στο εξωτερικό λόγω της ανοικτότητας των δημοκρατικών συστημάτων». Σε αντίθεση με τη «ήπια ισχύ», με την οποία οι χώρες επιδιώκουν να αποκτήσουν επιρροή κερδίζοντας καρδιές και μυαλά, οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν οξεία ισχύ προσπαθώντας να καταπνίξουν και ακόμη και να λογοκρίνουν στο εξωτερικό απόψεις που τους δεν τους αρέσουν και να υπονομεύσουν ανεξάρτητους δημοκρατικούς θεσμούς. Υποστηρίξαμε ότι τα αυταρχικά καθεστώτα, με επικεφαλής το Πεκίνο και τη Μόσχα, βελτίωσαν τις τεχνικές επιρροής τους ώστε να ταιριάζουν στο σύγχρονο περιβάλλον.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η αυταρχική επιδίωξη να καταστεί η εξουσία χωρίς λογοδοσία και να κατασταλούν οι διαφωνίες έχει μετασταθεί και επεκταθεί περαιτέρω πέρα από εθνικά σύνορα. Οι δημοκρατίες απασχολούνται με τα εσωτερικά τους προβλήματα -επιτρέποντας στα αυταρχικά καθεστώτα να αναδυθούν ως ενεργές και αποφασιστικές διεθνικές δυνάμεις ικανές να επηρεάσουν τις ανοιχτές κοινωνίες και τους θεσμούς τους.
ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟ
Τα αυταρχικά καθεστώτα προσπάθησαν να αναδιαμορφώσουν τους διεθνείς οργανισμούς που είναι επιφορτισμένοι με την προστασία της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Με επικεφαλής την Κίνα και την Ρωσία, οι αντιφιλελεύθερες δυνάμεις επιδιώκουν να παρακάμψουν την συμμετοχή ανεξάρτητων ομάδων και να υπονομεύσουν τους επίσημους παρατηρητές, όπως τους ειδικούς εισηγητές στους μηχανισμούς των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την δημοκρατία και παρόμοιων θεσμών. Έχουν επιμεληθεί την ατζέντα αυτών των θεσμικών οργάνων για να καταπνίξουν την συζήτηση θεμάτων που θεωρούν ανεπιθύμητα. Στόχος τους δεν είναι απλώς να υπερασπιστούν τον αυταρχισμό στο εσωτερικό τους, αλλά να αναδιαμορφώσουν τους διεθνείς κανόνες που στιγματίζουν την αυταρχική διακυβέρνηση. Έχουν προσπαθήσει ακόμη και να αναπτύξουν το δικό τους σώμα ιδιοτελούς διεθνούς δικαίου. Για παράδειγμα, ο νόμος περί εθνικής ασφάλειας του Πεκίνου στο Χονγκ Κονγκ, που εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2020, καθιστά τις αόριστα καθορισμένες ανατρεπτικές πράξεις υποκείμενες σε μια ευρεία εξωεδαφική δικαιοδοσία με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να έχει ανατριχιαστικά αποτελέσματα στον [ελεύθερο] λόγο παγκοσμίως.
Οι αυταρχικές δυνάμεις έχουν εκμεταλλευτεί επιδέξια την ανοικτότητα των δημοκρατικών συστημάτων. Πλήττουν την ακεραιότητα μιας δημοκρατίας μετατρέποντας τα χαρακτηριστικά που κάποτε θεωρούνταν μόνο θετικά -όπως ο ανταγωνισμός, η διαφάνεια και η δίκαιη σκέψη- σε τρωτά σημεία στα μέσα ενημέρωσης, με το να ιδιοποιούνται τα συστήματα μέσω των οποίων οι μελετητές και οι μαθητές ανταλλάσσουν ιδέες στον τομέα της εκπαίδευσης και με το να προσπαθούν να ασκήσουν μεγαλύτερο έλεγχο και να ορίσουν πρότυπα στον τομέα των νέων τεχνολογιών. Το να υπονομεύουν οποιαδήποτε συγκεκριμένη συμφωνία μέσων μαζικής ενημέρωσης ή πρόγραμμα εκπαιδευτικών ανταλλαγών είναι απλώς ένα μέσο για τον ευρύτερο σκοπό της ουσιαστικής αλλαγής του τρόπου λειτουργίας των θεσμών στις ανοιχτές κοινωνίες και εκείνου που οι άνθρωποι περιμένουν επομένως από αυτούς.
Η ψηφιακή αναστάτωση των παραδοσιακών ειδησεογραφικών μέσων ενημέρωσης έδωσε την ευκαιρία στα αυταρχικά καθεστώτα να ενισχύσουν τα αφηγήματα που εκείνα προτιμούν και να κερδίσουν ελκυστικότητα σε πολλά μέρη σε όλο τον κόσμο. Οι σημαντικές επενδύσεις τους στα ραδιοτηλεοπτικά κρατικά μέσα στο εξωτερικό δεν μπορεί να αντισταθμιστεί από ανεξάρτητα μέσα στις δημοκρατίες, τα οποία τώρα έχουν λιγότερους πόρους για να καλύψουν τις ενέργειες των αυταρχικών και των πληρεξουσίων τους. Συνεργασίες με τοπικά μέσα ενημέρωσης σε δημοκρατικές χώρες, όπως μεταξύ του [ειδησεογραφικού πρακτορείου] ANSA της Ιταλίας και του αντίστοιχου Xinhua της Κίνας, και με διεθνείς πλατφόρμες συγκέντρωσης ειδήσεων όπως η σύνδεση μεταξύ του Reuters Connect και του ρωσικού πρακτορείου ειδήσεων TASS, του πρακτορείου Anadolu της Τουρκίας, και των CCTV και Xinhua της Κίνας, έχει ως αποτέλεσμα την κάλυψη που γεμίζει τα κενά πληροφόρησης αλλά συχνά αντικατοπτρίζει τα στενά συμφέροντα των αυταρχικών καθεστώτων.
Αυταρχικοί δρώντες μπορούν να εκμεταλλευτούν εμπορικές και οικονομικές σχέσεις για να διαβρώσουν την ακεραιότητα των δημοκρατικών θεσμών. Μόλις τον περασμένο μήνα, ο γερμανικός Τύπος ανέφερε ότι λομπίστες και πράκτορες που συνδέονται με τα καθεστώτα στο Αζερμπαϊτζάν, την Ουγγαρία ,και την Ρωσία είχαν κάνει πληρωμές σε βουλευτές με αντάλλαγμα επιρροή στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο. Εάν ακόμη και οι ώριμες δημοκρατίες δυσκολεύονται να αποτρέψουν τέτοια διαφθορά, οι αναδυόμενες δημοκρατίες διατρέχουν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο.
Τα αυταρχικά καθεστώτα έχουν πιέσει τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα με τρόπους που ισοδυναμούν με απόπειρες λογοκρισίας σε παγκόσμια κλίμακα. Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, το Κινέζικο Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) και τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης υπέβαλαν πολλές διεθνείς εταιρείες ένδυσης, συμπεριλαμβανομένης της H&M, σε έντονη διαδικτυακή κακοποίηση ως απάντηση στην δημόσια επιμονή αυτών των εταιρειών ότι οι σειρές ένδυσής τους δεν προέρχονταν από βαμβάκι από προμηθευτές που εκμεταλλεύονται καταναγκαστική εργασία στην αυτόνομη περιοχή Uyghur της επαρχίας Xinjiang της Κίνας. Αυτή η πίεση επεκτείνεται στον πολιτισμό και την ψυχαγωγία. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας, σύμφωνα με πληροφορίες, προσπάθησε να δημιουργήσει μεγάλα εμπόδια για την παγκόσμια διανομή της ταινίας The Dissident, σχετικά με τον εδρεύοντα στις ΗΠΑ δημοσιογράφο, Jamal Khashoggi, τον οποίο δολοφόνησαν Σαουδάραβες πράκτορες το 2018.
Προκειμένου να διατηρήσουν τα κέρδη τους, τα αυταρχικά καθεστώτα ελπίζουν να δημιουργήσουν κανόνες και πρότυπα που διέπουν τις αναδυόμενες τεχνολογίες. Το Πεκίνο επιδιώκει να επηρεάσει την ανάπτυξη του hardware, του λογισμικού και των τεχνικών προτύπων των τεχνολογιών που εξάγει στο εξωτερικό και επιδιώκει να διαμορφώσει την εννοιολογική διαμόρφωση κρίσιμων τεχνολογικών συζητήσεων, όπως αυτή για την ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης. Για παράδειγμα, η Κίνα έχει αυξήσει την συμμετοχή της σε διεθνείς οργανισμούς καθορισμού προτύπων , όπως η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών(International Telecommunication Union) και ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (International Organization for Standardization), οι οποίοι έχουν ιδιαίτερη επιρροή στις αναπτυσσόμενες χώρες που δεν διαθέτουν τους πόρους για να δημιουργήσουν τεχνολογικά πρότυπα οι ίδιες. Εάν τα αυταρχικά κράτη αποκτήσουν περαιτέρω επιρροή στα συστήματα μέσω των οποίων οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο μοιράζονται και λαμβάνουν πληροφορίες, θα είναι ακόμη πιο ενισχυμένα να επιδιώκουν ψηφιακή «αυταρχική εποπτεία», να διαδίδουν μηνύματα που εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους, και να μπλοκάρουν εκείνα που αμφισβητούν τα αφηγήματα που προτιμούν.
ΑΜΒΛΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΞΕΙΑ ΙΣΧΥ
Πολλές από τις αναλύσεις επί των αυταρχικών καθεστώτων τα τελευταία χρόνια έχουν υποθέσει ότι τέτοιες κυβερνήσεις θα προσπαθούσαν να οικοδομήσουν διεθνή επιρροή μέσω της πειθούς. Όμως, οι αυταρχικοί έχουν μάλλον καταναγκαστικές προτιμήσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος πρέπει να διατάσσεται και να κυβερνάται. Τα καθεστώτα τους οργανώνονται γύρω από τον έλεγχο του λόγου και των ιδεών, την κατάργηση της κοινωνίας των πολιτών, και την εξάλειψη των ανεξάρτητων κέντρων εξουσίας. Οι παρεμβάσεις τους στο εξωτερικό αντικατοπτρίζουν αυτές τις προτιμήσεις.
Η αντιμετώπιση αυτής της ατζέντας θα απαιτήσει τις προσπάθειες ενός πλήρους φάσματος θεσμών εντός των ανοιχτών κοινωνιών. Οι κυβερνήσεις μπορεί να ταιριάζουν καλύτερα να αντιδράσουν σε ορισμένες πτυχές της αυταρχικής παρέμβασης˙ μυστικές ή καταναγκαστικές επιθέσεις ενδέχεται να απαιτούν την δράση της επιβολής του νόμου ή την χρήση κανονιστικών μέσων. Αλλά οι κυβερνήσεις από μόνες τους δεν μπορούν να δημιουργήσουν μια αποτελεσματική απάντηση σε όλα τα μέσα με τα οποία τα αυταρχικά καθεστώτα επιδιώκουν να διαδώσουν την επιρροή τους.
Η ανεξάρτητη κοινωνία των πολιτών είναι ένα κρίσιμο κομμάτι του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος που κατέχουν οι δημοκρατίες έναντι των αυταρχικών κρατών. Οι μη κυβερνητικοί δρώντες -συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά, των μέσων μαζικής ενημέρωσης, των πανεπιστημίων, και των εταιρειών τεχνολογίας και ψυχαγωγίας- πρέπει να αναπτύξουν στρατηγικές που να ενισχύουν τα πρότυπα διαφάνειας, υπευθυνότητας, και θεσμικής ακεραιότητας. Διαφορετικά, θα γίνουν όλο και πιο ευάλωτοι στην οξεία ισχύ των αυταρχικών καθεστώτων. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι ο μη κυβερνητικός τομέας, τον οποίο οι αυταρχικοί θεωρούν ως ένα αδύναμο σημείο, είναι στην πραγματικότητα ένα από τα μεγάλα δυνατά σημεία της δημοκρατίας και πρέπει να του αποδοθεί η σημασία που του αξίζει.
Οι ηγέτες των κρίσιμων θεσμών στις δημοκρατίες πρέπει να βρουν δύναμη στο πλήθος όταν αντιμετωπίζουν την αυταρχική απειλή. Πρέπει να συντονίζονται μεταξύ τους. Για παράδειγμα, το Πεκίνο προσπάθησε να λογοκρίνει αρκετές ευρωπαϊκές ομάδες προβληματισμού και μελετητές την άνοιξη ως αντίποινα στις κυρώσεις της ΕΕ που στοχεύουν σε Κινέζους κυβερνητικούς αξιωματούχους οι οποίοι κατηγορούνται για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Σινγιάνγκ. Μια σειρά από μεμονωμένους μελετητές και ερευνητικά ιδρύματα εξέδωσαν κοινές δηλώσεις αλληλεγγύης, καταγγέλλοντας τις ενέργειες ως μέρος των προσπαθειών του ΚΚΚ. Τέτοιες απαντήσεις, ενώ είναι ευπρόσδεκτες και αξιέπαινες, θα ήταν πολύ πιο ισχυρές εάν προέρχονταν από μια συνεχή, οργανωμένη προσπάθεια να υποστηρίξουν την απρόσκοπτη διανοητική έρευνα πριν από την πίεση του ΚΚΚ ή άλλων αυταρχικών δυνάμεων. Παρομοίως, τα πανεπιστήμια, οι εκδότες, και τα think tanks θα πρέπει να επινοήσουν κατευθυντήριες γραμμές της βιομηχανίας για να αποφύγουν ad hoc υποχωρήσεις σε αυταρχικές κυβερνήσεις, όπως η υποβολή αιτημάτων λογοκρισίας, και να στέλνουν σαφή μηνύματα σχετικά με τις δικές τους αρχές. Οποιαδήποτε έλλειψη αλληλεγγύης θα αποδυναμώσει την διαπραγματευτική ισχύ αυτών των θεσμικών οργάνων, καθώς εμπλέκονται με τους λεγόμενους ομολόγους τους που εδρεύουν σε αυταρχικές χώρες και τους εκθέτουν σε επιθετική πολιτική και εκφοβισμό.
Ομοίως, οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα σε ανοιχτές κοινωνίες πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να υιοθετήσουν επιχειρηματικές στρατηγικές που δεν επιτρέπουν στα αυταρχικά καθεστώτα να τις πιέσουν να αναθεωρήσουν δημόσιες θέσεις, να επιβάλλουν κυρώσεις σε υπαλλήλους τους, να αλλάξουν χάρτες ώστε να αντικατοπτρίζουν τις εδαφικές αξιώσεις των καθεστώτων, και τα παρόμοια. Μια αποτυχία ως προς αυτά θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν πτωτικό φαύλο κύκλο που θα ενίσχυε τα στρατηγικά πλεονεκτήματα των αυταρχικών χωρών.
Στον τεχνολογικό τομέα, οι δημοκρατίες πρέπει να ενθαρρύνουν έναν αγώνα προς την κορυφή. Πρέπει να εμβαθύνουν τις προσπάθειες υπεράσπισης της ελεύθερης έκφρασης, της ακεραιότητας των πληροφοριών, και της ιδιωτικότητας. Για τον σκοπό αυτό, η κοινωνία των πολιτών πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση προτύπων για τεχνολογίες όπως τα ασύρματα δίκτυα 5G και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things). Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών πρέπει να επικεντρωθούν ιδίως στην ρύθμιση ισχυρών νέων τεχνολογιών , όπως τα συστήματα αναγνώρισης προσώπου ή φωνής, που κινδυνεύουν να απειλήσουν τις πολιτικές ελευθερίες.
Τα καθεστώτα της Κίνας και της Ρωσίας επιδιώκουν αμφότερα να κερδίσουν επιρροή αναπτύσσοντας κεφάλαιο σε άλλες χώρες. Ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών, αναλυτές δεξαμενών σκέψης, και ερευνητικοί δημοσιογράφοι που κατανοούν τις περίπλοκες σχέσεις μεταξύ αυτών των αυταρχικών καθεστώτων και των πληρεξουσίων τους θα είναι καλά εξοπλισμένοι για να παρακολουθούν αυτές τις οικονομικές ροές. Θα πρέπει να μελετήσουν διαπραγματεύσεις, συμφωνίες, και συναλλαγές στο τοπικό τους πλαίσιο για να αποκαλύψουν πιθανή διαφθορά και την υφέρπουσα επιρροή του Πεκίνου, της Μόσχας και άλλων.
ΚΑΘΑΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΟΙΚΟ, ΦΡΟΥΡΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΥΛΗ
Με ενθαρρυντικό τρόπο, ορισμένοι τομείς στις δημοκρατικές χώρες επινοούν ήδη μια ενεργή απάντηση σε αυτές τις αυταρχικές απειλές. Για παράδειγμα, μέσα μαζικής ενημέρωσης, ομάδες προβληματισμού, ομάδες της κοινωνίας των πολιτών, και εταιρείες τεχνολογίας βρίσκουν καινοτόμους τρόπους για να απορρίψουν τις επιθέσεις οξείας ισχύος του Πεκίνου στην σφαίρα των μέσων ενημέρωσης, όπως φαίνεται από την εκστρατεία υπεράσπισης της κοινωνίας των πολιτών που είδε την ρυθμιστική Αρχή των μέσων ενημέρωσης του Ηνωμένου Βασιλείου να ανακαλεί την άδεια μετάδοσης ενός κινεζικού κρατικού τηλεοπτικού καναλιού τον Φεβρουάριο, με επιπτώσεις στην ικανότητά του να μεταδίδει αλλού στην Ευρώπη και πέραν αυτής. Η Αυστραλία, η Τσεχική Δημοκρατία, και η Ταϊβάν είναι μεταξύ των χωρών με τις πιο προηγμένες προσπάθειες της κοινωνίας των πολιτών για την αντιμετώπιση της αυταρχικής οξείας ισχύος. Αλλά η επιτυχία δεν εξαρτάται μόνο από τα επιτυχή μέτρα μεμονωμένων χωρών: οι δημοκρατίες πρέπει να αναλάβουν δράση μαζί.
Μια κοινή επωδός σήμερα υποστηρίζει ότι οι δημοκρατίες πρέπει να «τακτοποιήσουν τα του οίκου τους» πριν αντιμετωπίσουν την αυταρχική απειλή -αλλά δεν μπορούν να αγνοήσουν τον κόσμο γύρω τους ενώ το κάνουν. Τα αυταρχικά καθεστώτα που έχουν εξασφαλίσει μεγαλύτερη επιρροή τόσο στις δημοκρατικές χώρες όσο και στα διεθνή όργανα καθορισμού των κανόνων δεν είναι πιθανό να υποχωρήσουν ή να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους καθώς οι δημοκρατίες σκύβουν πάνω από τις δικές τους δυσκολίες. Οι δημοκρατίες πρέπει ταυτόχρονα να αντιμετωπίζουν τις δικές τους αδυναμίες και να προστατεύουν τους θεσμούς τους από εξωτερικές απειλές με αμοιβαία ενίσχυση, εάν θέλουν να αποτρέψουν τους αυταρχικούς αντιπάλους τους από το να κάνουν έναν κόσμο ασφαλέστερο για τον αυταρχισμό.
Πηγή: Forreign Affairs
