Από τη στιγμή που η Ουάσιγκτον ξεκίνησε την έρευνα για την πιθανή διαρροή του κορονοϊού από τη Γουχάν, το Πεκίνο μεταφέρει παράξενες ιστορίες.
Απόδοση από άρθρο του Bret Schafer για το Foreign Policy
Όταν η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωνε ότι θα εξέταζε εκ νέου τη θεωρία πως Covid-19 δημιουργήθηκε σε κινεζικό εργαστήριο, το Πεκίνο αντέδρασε με άρνηση και αποπροσανατόλισε τη συζήτηση. Σε συνέντευξη τύπου στις 27 Μαΐου, ο Κινέζος εκπρόσωπος Zhao Lijian άλλαξε γρήγορα θέμα και απάντησε: «Τι μυστικά κρύβονται στο ύποπτο Fort Detrick και σε πάνω από 200 ερευνητικά βιολογικά εργαστήρια σε όλο τον κόσμο;»
Μετά από αυτό, κινέζοι διπλωμάτες και κυβερνητικοί αξιωματούχοι, σε συμφωνία με την προπαγάνδα της χώρας και δίκτυα επιρροής και διάδοσης πληροφοριών, εργάστηκαν επιμελώς ώστε να στρέψουν υποψίες προς το Fort Detrick, ένα ερευνητικό βιολογικό εργαστήριο του αμερικανικού στρατού στο Μέριλαντ. Βάση των διαδικτυακών δεδομένων που έχει συλλέξει η Alliance for Securing Democracy, οι κινέζοι αξιωματούχοι έχουν αναφερθεί στο Fort Detrick με 115 tweets, σε εννέα γλώσσες μετά από τη συνέντευξη τύπου του Zhao Lijian. Στόχος είναι να αμαυρωθεί η φήμη του αμερικανικού εργαστηρίου με αναφορές στη Unit 731, τη μονάδα βιολογικής και χημικής στρατιωτικής έρευνας και ανάπτυξης του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Στρατού που πραγματοποίησε θανατηφόρα πειράματα σε ανθρώπους κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Από τον Μάρτιο του 2020 το Fort Detrick έχει αναφερθεί σε 400 άρθρα, βίντεο, tweet και συνεντεύξεις τύπου. Πολλές από αυτές τις αναφορές ακολουθούν τη λογική του «δείξε μου το δικό σου και θα σου δείξω κι εγώ». Και έχουν συνεχιστεί με συνωμοσιολογίες όπως ότι ο ιός κατασκευάστηκε στο Fort Detrick και μεταφέρθηκε στη Γουχάν από τον Maatje Benassi, μέλος του αμερικανικού στρατού που ήταν στη Γουχάν τον Οκτώβριο του 2019.
Και, για να κάνουν το ζήτημα ακόμα πιο περίπλοκο, λένε πως υπάρχει σύνδεση μεταξύ του κορονοϊού και της νόσου EVALI, τη νόσο του e-cigarette και του vaping, που πρωτοεμφανίστηκε στο Γουισκόνσιν, στην πραγματικότητα αρκετά μακριά από το Fort Detrick, γεγονός όμως που δεν εμποδίζει τους διπλωμάτες να λένε -επίτηδες ή μη- πως είναι κοντά. Μία άλλη θεωρία μιλά για σύνδεση του ιού με έναν ιό που εμφανίστηκε στη Βιρτζίνια. Οι φήμες αυτές διαδίδονται από διπλωματικές πηγές, από κανάλια στο YouTube και άλλα διαδικτυακά μέσα.
Όσο εξωπραγματικές και αν ακούγονται αυτές οι θεωρίες, είναι περιέργως οι πιο λογικές από ότι άλλο κυκλοφορεί. Κινεζικοί ιστότοποι, μπλογκ και ανώνυμα τρολ γράφουν σχόλια επί σχολίων χωρίς κανένα όριο. Δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτά είναι υποκινούμενα. Όμως, πολλές έρευνες, και μια δική μου, δείχνουν την προθυμία του Πεκίνου να κατασκευάσει την άποψη που έχει η κοινή γνώμη και να κατευθύνει τη συμπεριφορά της. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις αξιωματούχοι αναδημοσιεύουν τέτοιες αναρτήσεις από ύποπτους λογαριασμούς που φαίνεται να έχουν δημιουργηθεί πρόσφατα και να μην έχουν κανενός άλλου είδους περιεχόμενο. Η επιμονή και η επανάληψη αυτών των θεωριών έχει αποδώσει καρπούς -και όχι μόνο στα κινεζικά μέσα δικτύωσης, όπως δείχνουν τα στοιχεία από το Google Trends.
Η προσπάθεια του Πεκίνου να δημιουργήσει υποψίες για το Fort Detrick παγκοσμίως ξεκίνησαν με ένα και μόνο tweet του Zhao για ένα άρθρο που υποστήριζε ότι οι Αμερικανοί ήταν πίσω από τον κορονοϊό. Αρχικά η αντίδραση του κοινού ήταν χλιαρή, ακόμα και Κινέζος πρέσβης το διέψευσε. Αργότερα όμως διπλωμάτες άρχισαν να το αναδημοσιεύουν μέχρι που η φήμη γιγαντώθηκε.
Όσο όλος ο πλανήτης παλεύει με τον σκεπτικισμό για τα εμβόλια και την απροθυμία προς τα υγειονομικά μέτρα για περιορισμό της διασποράς της πανδημίας, οι προσπάθειες χειραγώγησης της κοινής γνώμης μέσω της παραπληροφόρησης προκαλούν πραγματική ζημιά. Στη Ρωσία έχουν για παράδειγμα ένα νέο κύμα θανατηφόρων κρουσμάτων. Εκεί κρύβεται το ζήτημα με τη διαχείριση της πληροφορίας στην ψηφιακή εποχή: Όπως και με έναν ιό, η πληροφορία δεν μπορεί να ελεγχθεί αν φτάσει στον γενικό πληθυσμό και μπορεί να μεταλλαχθεί άπειρες φορές, ανεξάρτητα από την αρχική πρόθεση.
Το Πεκίνο θα πρέπει να παρακολουθήσει με προσοχή αυτούς τους κινδύνους, αν όχι για την παγκόσμια ανάκαμψη από την πανδημία, τότε για το καλό των ίδιων των πολιτών του.
