Φόρο της τάξης του 2% τουλάχιστον θα πρέπει να πληρώσουν οι 3.000 δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη, που θα συνεισφέρουν με 250 δισ. στερλίνες τον χρόνο στην καταπολέμηση παγκόσμιας φτώχειας, της ανισότητας και της υπερθέρμανσης.
Η πρόταση αυτή, σύμφωνα με τον Guardian, έπεσε στο τραπέζι της G20 από τους υπουργούς οικονομικών τεσσάρων κορυφαίων οικονομιών, και συγκεκριμένα της η Βραζιλίας, της Γερμανίας, της Νότιας Αφρικής και της Ισπανία. Όπως τονίζουν υπερασπιζόμενοι την πρότασή τους, ένας τέτοιος φόρος –σταγόνα στον ωκεανό της περιουσίας των υπερπλούσιων που διαρκώς αυξάνεται- θα μείωνε την ανισότητα και θα συγκέντρωνε τα τόσο αναγκαία δημόσια κεφάλαια μετά τους οικονομικούς κραδασμούς της πανδημίας, την κλιματική κρίση και στρατιωτικές συγκρούσεις στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή.
Ζητούν, ακόμη, ητούν περισσότερες χώρες να συμμετάσχουν στην εκστρατεία τους, λέγοντας ότι το ετήσιο ποσό που θα συγκεντρωθεί θα ήταν αρκετό για να καλύψει το εκτιμώμενο κόστος των ζημιών που προκλήθηκαν από όλα τα ακραία καιρικά φαινόμενα του περασμένου έτους.
«Είναι καιρός η διεθνής κοινότητα να ασχοληθεί σοβαρά με την αντιμετώπιση της ανισότητας και τη χρηματοδότηση παγκόσμιων δημόσιων αγαθών», αναφέρουν οι υπουργοί σε σχόλιό τους στον Guardian.
«Οι κυβερνήσεις πρέπει να επενδύσουν στην κοινωνική προστασία, στην εκπαίδευση και στην προστασία του κλίματος. Σχεδιασμένο με προοδευτικό τρόπο, διασφαλίζει επίσης ότι όλοι στην κοινωνία συμβάλλουν στο κοινό καλό σύμφωνα με την ικανότητά τους να πληρώνουν. Μια δίκαιη συνεισφορά ενισχύει την κοινωνική ευημερία», επισημαίνουν.
Η Βραζιλία έθεσε την πρόταση ως προεδρεύουσα της G20, στις αρχές του έτους.
Οι πιο πλούσιοι φορολογούνται λιγότερο
Ο γάλλος οικονομολόγος Daniel Zucman εμπλουτίζει τώρα τις τεχνικές λεπτομέρειες ενός σχεδίου που θα συζητηθεί ξανά από την G20 τον Ιούνιο.
Η Γαλλία έχει δηλώσει ότι υποστηρίζει έναν φόρο περιουσίας που θα βαρύνει τους υπερπλούσιους του πλανήτη, ενώ ως θετικό σημάδι εξέλαβε η Βραζιλία το γεγονός ότι οι ΗΠΑ μπορεί να μην υποστήριξαν την πρόταση, ούτε, όμως, αντιτάχθηκαν σε αυτήν.
Ο Zucman είπε: «Οι δισεκατομμυριούχοι έχουν τον χαμηλότερο πραγματικό φορολογικό συντελεστή από οποιαδήποτε κοινωνική ομάδα. Το να υπάρχουν άνθρωποι που διαθέτουν την υψηλότερη ικανότητα να πληρώνουν φόρους, οι οποίοι να πληρώνουν λιγότερο – δεν νομίζω ότι έχει την υποστήριξη κανενός».
Έρευνα από την Oxfam που δημοσιεύθηκε φέτος διαπίστωσε ότι η έκρηξη της αξίας των περιουσιακών στοιχείων κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία σήμαινε ότι οι δισεκατομμυριούχοι έγιναν κατά 3,3 τρισ. δολ. εκατομμυριούχοι – ή 34% – πλουσιότεροι στα τέλη του 2023 από ό, τι ήταν το 2020.
Άλλη μελέτη, προερχόμενη από την Παγκόσμια Τράπεζα, κατέδειξε ότι είχε ανακόψει τη μείωση της φτώχειας.
Για δισεκατομμυριούχους που δεν πληρώνουν φόρους
Η πρόταση, που υπογράφηκε από υπουργούς από δύο από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες – τη Γερμανία και την Ισπανία – και δύο από τις μεγαλύτερες αναδυόμενες οικονομίες – τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική – υποστηρίζει ότι η εισφορά των υπερπλουσίων είναι ο τρίτος απαραίτητος πυλώνας για τη συμπλήρωση των διαπραγματεύσεων σε σχέση με τη φορολόγηση της ψηφιακής οικονομίας και την εισαγωγή στις αρχές του έτους ενός ελάχιστου εταιρικού φόρου 15% για τις πολυεθνικές.
«Ο φόρος θα μπορούσε να σχεδιαστεί ως ελάχιστη εισφορά που ισοδυναμεί με το 2% του πλούτου των υπερπλούσιων. Δεν θα ισχύει για δισεκατομμυριούχους που ήδη συνεισφέρουν δίκαιο μερίδιο στους φόρους εισοδήματος. Όσοι, όμως, καταφέρνουν να αποφεύγουν την καταβολή φόρου εισοδήματος, θα είναι υποχρεωμένοι να συνεισφέρουν περισσότερο στο κοινό καλό», αναφέρουν οι υπουργοί.
Προσθέτουν, δε, ότι «τα επίμονα κενά στο σύστημα υποδηλώνουν ότι τα άτομα με υψηλή καθαρή αξία μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τους φόρους εισοδήματός τους. Οι παγκόσμιοι δισεκατομμυριούχοι πληρώνουν φόρους που ισοδυναμούν μόνο έως και με 0,5% της περιουσίας τους σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι τα φορολογικά μας συστήματα παρέχουν σιγουριά, επαρκή έσοδα και μεταχειρίζονται όλους τους πολίτες μας δίκαια».
Οι υπουργοί τονίζουν ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της χρήσης φορολογικών παραδείσων. Η εισφορά θα μπορούσε να σχεδιαστεί με τρόπο ώστε να εμποδίζει τους δισεκατομμυριούχους που επιλέγουν να ζήσουν στο Μονακό ή στο Τζέρσεϊ, για παράδειγμα, φτιάχνοντας περιουσίες σε μεγαλύτερες οικονομίες όπως η Βρετανία ή η Γαλλία, να μειώσουν τη φορολογία τους κάτω από ένα παγκόσμιο συμφωνημένο ελάχιστο επίπεδο.
Χωρίς αυταπάτες – Απαραίτητη η παγκόσμια συναίνεση
«Φυσικά, το επιχείρημα ότι οι δισεκατομμυριούχοι μπορούν εύκολα να μεταφέρουν την περιουσία τους σε δικαιοδοσίες με χαμηλή φορολογία και έτσι να αποφύγουν την εισφορά είναι ισχυρό. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια τέτοια φορολογική μεταρρύθμιση ανήκει στην ατζέντα της G20. Η διεθνής συνεργασία και οι παγκόσμιες συμφωνίες είναι καθοριστικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα αυτού του φόρου. Αυτό που κατάφερε η διεθνής κοινότητα με τον παγκόσμιο ελάχιστο φόρο στις πολυεθνικές εταιρείες, μπορεί να το κάνει με τους δισεκατομμυριούχους», λένε οι υπουργοί.
Ο Ζούκμαν είπε ότι υπήρχε συντριπτική υποστήριξη του κοινού για αυτήν την πρόταση, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν έως και το 80% των ψηφοφόρων να τίθεται υπέρ. Ακόμα, όμως, κι έτσι, ο οικονομολόγος δήλωσε προετοιμασμένος για σκληρή αντίσταση.
«Δεν θέλω να είμαι αφελής. Ξέρω ότι οι υπερπλούσιοι θα πολεμήσουν», είπε. «Μισούν την επιβολή φόρων στον πλούτο. Θα ασκήσουν πίεση στις κυβερνήσεις. Θα χρησιμοποιήσουν ό, τι μέσα διαθέτουν».
