Στον απόηχο της υπογραφής της διακυβερνητικής συμφωνίας Ελλάδας-Ιταλίας-Αλβανίας για τον αγωγό αερίου ΤΑΡ, αξίζει τον κόπο να επισημάνουμε την παρέμβαση του Ιταλού υπουργού Υποδομών Corando Passera.
Δεν επρόκειτο για μίας απλή εθιμοτυπική παρέμβαση στήριξης ενός έργου, αλλά η αποτίμηση των λόγων για τους οποίους η Ιταλία αποφάσισε να στηρίξει τη διασύνδεση, και οι οποίοι έχουν να κάνουν με το νέο τοπίο που διαμορφώνεται σταδιακά στη διεθνή αγορά φυσικού αερίου. Ο κ. Passera, έκανε εκτεταμένη αναφορά στις νέες ποσότητες αερίου που θα διατίθενται στη διεθνή αγορά, τόσο από τις ΗΠΑ, λόγω μεγάλης παραγωγής αερίου από σχιστόλιθο όσο και από άλλες χώρες της Ασίας και της Ωκεανίας. Επίσης τόνισε τις αλλαγές που θα επέλθουν στην τιμολόγηση του φυσικού αερίου, το οποίο θα αποσπάται όλο και περισσότερο από το «καλάθι» τιμών του πετρελαίου. Άρα όπως είπε, οι προμηθευτές θα πρέπει να το τιμολογούν ως φυσικό αέριο και όχι ως υποκατάστατο του πετρελαίου. Τέλος συνέδεσε την προοπτική κατασκευής του νέου αγωγού, με τη μείωση της ισχύος των μονοπωλίων και την αύξηση των πηγών εφοδιασμού, δηλαδή τον περιορισμό της εξάρτησης από λίγες πηγές.
Με αφορμή την υπόθεση αυτή, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η Ιταλία ετοιμάζεται από τώρα για το επερχόμενο, νέο σκηνικό στην ενεργειακή αγορά. Ο ΤΑΡ, εάν τελικά κατασκευαστεί, ακόμη και αν διοχετεύει στην Ιταλική αγορά, και τα 10 δις. κυβικά μέτρα το χρόνο, που είναι η δυναμικότητά του, θα αντιπροσωπεύει ένα 10-12% της ετήσιας κατανάλωσης. Δηλαδή πολύ λίγα πράγματα. Το μεγάλο παιχνίδι που επιχειρεί η γειτονική χώρα, έχει να κάνει με τη δημιουργία νέων τερματικών υγροποιημένου αερίου από το νότο μέχρι το βορά. Τα σχέδια αυτά πλησιάζουν τα 10, ενώ υλοποιήσιμα θεωρούνται περίπου τα μισά, καθώς τα υπόλοιπα αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικά ή άλλα προβλήματα.
Πιο απλά, η Ιταλία ποντάρει κυρίως στην ελεύθερη αγορά και τις εμπορικές συμβάσεις, που χαρακτηρίζουν τις συναλλαγές στο υγροποιημένο αέριο, παρά στις μακροχρόνιες συμβάσεις με ρήτρες take or pay, που χαρακτηρίζουν το αέριο από αγωγούς.
Για λόγους δε ασφαλείας στον εφοδιασμό, ένα ποσοστό του εφοδιασμού της, συνεχίζει να το στηρίζει στο αέριο από αγωγούς.
Για αυτό και βλέπουμε τις ιταλικές εταιρείες, οι περισσότερες των οποίων ελέγχονται αμέσως ή εμμέσως από το Κράτος, να «κάνουν παιχνίδι» ταυτόχρονα και με τους Ρώσους και με τους Λίβυους και με τους Καταριανούς και με τους Αμερικάνους. Το ερώτημα που θα έβαζε κάποιος, είναι γιατί να μην κάνει το ίδιο παιχνίδι και η Ελλάδα. Η απάντηση απλή. Η Ελλάδα καταναλίσκει με το ζόρι 4 δις. κυβικά μέτρα το χρόνο και η Ιταλία 80.
