“Η επόμενη ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να διαμορφώσει μια ολιστική προσέγγιση στα θέματα που αφορούν τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Θα πρέπει να εφαρμόσει την αρχή του Think Small First στην πράξη και όχι στα λόγια – διασφαλίζοντας ότι κάθε νομοθέτημα θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων”, τόνισε μεταξύ άλλων ο Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και Επίτιμος Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πειραιά, κ. Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, κατά την ομιλία του στο 2ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Μικρομεσαίας Επιχειρηματικότητας από Ε.Ε.Α.-ΓΣΕΒΕΕ και Economist, με κεντρικό ομιλητή τον πρώην Πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, το οποίο πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το Σάββατο 25/5/2024.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία:
Κυρίες και Κύριοι,
Σας καλωσορίζω στο ευρωπαϊκό συνέδριο για τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τους διακεκριμένους ομιλητές, που μας τιμούν με τη συμμετοχή τους.
Επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον π. Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας, κ. Φρανσουά Ολάντ, που ανταποκρίθηκε στην πρόσκλησή μας και βρίσκεται σήμερα εδώ.
Είναι πραγματικά μεγάλη τιμή, να έχουμε κοντά μας μια σημαντική πολιτική προσωπικότητα της Ευρώπης. Έναν έμπειρο, μετριοπαθή πολιτικό, ο οποίος υπηρέτησε με πάθος την ευρωπαϊκή ενότητα, σε ταραγμένες περιόδους. Έναν ηγέτη, που στήριξε έμπρακτα και ουσιαστικά την Ελλάδα, στις πιο δύσκολες στιγμές της κρίσης χρέους.
Το συνέδριο αυτό πραγματοποιείται λίγες εβδομάδες, πριν τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών.
Είναι μια ευκαιρία να συζητήσουμε για το παρόν και το μέλλον της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, σε μια Ευρώπη που σήμερα αναζητά το δρόμο της.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει λειτουργήσει για πολλές δεκαετίες ως πρότυπο κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης. Έχει καταφέρει να εγγυηθεί την ασφάλεια και τη σταθερότητα των μελών της, να δημιουργήσει ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις της, να διασφαλίσει ένα υψηλό επίπεδο ζωής για τους πολίτες της.
Η διατήρηση αυτής της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας είναι σήμερα κάθε άλλο παρά δεδομένη.
Η Ευρώπη βαδίζει σε ταραγμένα νερά. Οι γεωπολιτικές εντάσεις και η κλιματική κρίση δημιουργούν κινδύνους για την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Η ήπειρός μας αντιμετωπίζει βαθιά δομικά προβλήματα, όπως είναι το δημογραφικό, η ασθενική πορεία των επενδύσεων, η χαμηλή ανταγωνιστικότητα, η αδύναμη αύξηση της παραγωγικότητας.
Πριν από 15 χρόνια οι οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ είχαν περίπου το ίδιο μέγεθος. Σήμερα – μετά και την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου – η οικονομία των ΗΠΑ είναι σχεδόν 50% μεγαλύτερη από την ευρωπαϊκή.
Το μερίδιο της Ε.Ε. στην παγκόσμια παραγωγή έχει συρρικνωθεί τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Η ενεργειακή εξάρτηση είναι μια διαρκής απειλή για την ασφάλεια, αλλά και την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Μεταξύ 2021 και 2022, το κόστος ορισμένων εισαγωγών ενέργειας τριπλασιάστηκε, επηρεάζοντας βασικούς τομείς της οικονομίας μας, όπως τα καταναλωτικά αγαθά και η μεταποίηση.
Σήμερα, το κόστος της ενέργειας είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για το 75% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Αντίστοιχα, η Ευρώπη παράγει σήμερα ελάχιστες κρίσιμες πρώτες ύλες και υστερεί σημαντικά στην παραγωγή νέων τεχνολογιών – με κίνδυνο στα επόμενα χρόνια να βρεθεί «όμηρος» εταιριών από τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Την ίδια ώρα, η επέλαση της Τεχνητής Νοημοσύνης – μαζί με τις ευκαιρίες – δημιουργεί τον κίνδυνο νέων ανισοτήτων και αποκλεισμών, με θύματα μικρές επιχειρήσεις και εργαζομένους, που δεν θα καταφέρουν να συμβαδίσουν.
Σε όλα αυτά τα θέματα, η Ευρώπη πρέπει να δώσει πειστικές απαντήσεις στα επόμενα χρόνια.
Το κρίσιμο ερώτημα, είναι το πώς η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δημιουργήσει στα επόμενα χρόνια όρους βιώσιμης, ανθεκτικής και συμπεριληπτικής ανάπτυξης. Πώς θα ενισχύσει τη γεωπολιτική της παρουσία, πώς θα αποκτήσει πιο δυναμικές, ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, πώς θα αξιοποιήσει καλύτερα την καινοτομία και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Πώς θα στηρίξει το ανθρώπινο δυναμικό της.
Πώς θα δημιουργήσει – με άλλα λόγια – προϋποθέσεις ευημερίας για τους λαούς της, σε έναν κόσμο που αλλάζει.
Το επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα αποφασίσει για τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την επόμενη δεκαετία.
Θα αποφασίσει αν θα αυξήσουμε τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, αν θα αξιοποιήσουμε την κοινή δανειοληπτική ικανότητα της Ευρώπης, αν θα δημιουργήσουμε κοινούς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς – στο πρότυπο του Ταμείου Ανάκαμψης – για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του μέλλοντος: την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την ψηφιακή μετάβαση, την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας, την αναζωογόνηση της παραγωγικής βάσης, αλλά και τη στήριξη του κοινωνικού κράτους της Ευρώπης, τη μείωση αλλά και την πρόληψη των ανισοτήτων.
Η ενδυνάμωση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας είναι αναπόσπαστο μέρος αυτής της προσπάθειας.
Σήμερα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση πάνω από 22 εκατομμύρια πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αγωνίζονται, προσπαθούν, παρέχουν θέσεις εργασίας, συνεισφέρουν στην ανάπτυξη των οικονομιών σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Είναι οι επιχειρήσεις που οικοδόμησαν και στηρίζουν μέχρι σήμερα το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο.
Επιχειρήσεις που δημιουργούν βαθιές ρίζες στις τοπικές κοινωνίες. Που διοικούνται με αίσθημα ευθύνης απέναντι στους εργαζομένους, τους εταίρους και τους πελάτες τους. Που λειτουργούν με όραμα τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και όχι τη βραχυπρόθεσμη κερδοφορία.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι αυτές που ενσωματώνουν τις αξίες και τις αρχές, πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η ευημερία της Ευρώπης τις τελευταίες δεκαετίες.
Πρέπει να βρεθούν στην αιχμή των αλλαγών, για την ανάπτυξη και την ευημερία της επόμενης μέρας.
Αυτό σημαίνει ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές ανάγκες, τους περιορισμούς, αλλά και τις δυνατότητες της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
Σήμερα, η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων στην Ευρώπη – το 93% – είναι επιχειρήσεις με λιγότερους από 10 εργαζόμενους.
Επιχειρήσεις που προσπαθούν, με εξαιρετικά περιορισμένους πόρους, να παρέχουν ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες. Να υποστηρίξουν και να επεκτείνουν τις πωλήσεις τους. Να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις στις αγορές και στους κλάδους τους. Να διεκπεραιώσουν διοικητικά θέματα. Να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους σε εργαζόμενους, συνεργάτες και πιστωτές. Να συμμορφωθούν με νέες νομοθετικές ρυθμίσεις και κανονιστικές απαιτήσεις.
Είναι επιχειρήσεις, που προσπαθούν να εξασφαλίσουν κεφάλαια για την ανάπτυξή τους: παλεύοντας ενάντια στην απροθυμία του τραπεζικού συστήματος, στις σύνθετες απαιτήσεις και διαδικασίες ένταξης σε προγράμματα ενίσχυσης, στην απουσία εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης.
Είναι επιχειρήσεις που αγωνιούν για το πώς θα καταφέρουν να συμβαδίσουν με την τεχνολογική εξέλιξη, με τις ανάγκες της πράσινης μετάβασης. Για το πώς θα βρουν εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, για να υποστηρίξει τις ανάγκες τους – σε ένα περιβάλλον που πάσχει από έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων.
Η απάντηση στις αγωνίες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, δεν μπορεί να είναι: «ας μεγαλώσουν».
Το μικρό επιχειρηματικό μέγεθος δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται εξ ορισμού ως μειονέκτημα, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Και ειδικά όχι σήμερα, που η τεχνολογία και η ψηφιοποίηση ευνοούν τη διάχυση της γνώσης, την υιοθέτηση καινοτομιών, την εξωστρέφεια.
Η επανάσταση του διαδικτύου βοήθησε στον «εκδημοκρατισμό» της επιχειρηματικότητας, οδηγώντας στην ανάδειξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων, επιτρέποντας ακόμα και στην πιο μικρή επιχείρηση να απευθυνθεί σε ένα παγκόσμιο κοινό.
Η νέα ψηφιακή επανάσταση πρέπει να αποτελέσει ένα νέο άλμα προς τα εμπρός, για τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Κι αυτό είναι ένα μεγάλο στοίχημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση στα επόμενα χρόνια.
Βεβαίως και θα χρειαστούμε γενναίες πολιτικές, για την αναγέννηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της.
Όμως, οι νέοι επιχειρηματικοί πρωταθλητές που χρειάζεται η Ευρώπη για να ανταγωνιστεί τους γίγαντες των ΗΠΑ και της Κίνας, δεν θα γεννηθούν μεγάλοι.
Θα ξεκινήσουν από μικρές, τοπικές προσπάθειες – που με την κατάλληλη στήριξη θα μπορέσουν να αναπτυχθούν γρήγορα και να μεγαλώσουν.
Μακάρι ανάμεσα σε αυτούς, να έχουμε στην Ευρώπη την επόμενη Google η Amazone.
Στο μεταξύ, όμως, ξέρουμε ότι η δύναμή μας – η κινητήριος δύναμη της ευρωπαϊκής οικονομίας – είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της.
Ας φροντίσουμε αυτές να βρεθούν στο επίκεντρο και όχι στο περιθώριο των αναπτυξιακών πολιτικών της νέας περιόδου.
Η επόμενη ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να διαμορφώσει μια ολιστική προσέγγιση στα θέματα που αφορούν τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Μια προσέγγιση, που θα λαμβάνει υπόψη…
Θα πρέπει να εφαρμόσει την αρχή του Think Small First στην πράξη και όχι στα λόγια – διασφαλίζοντας ότι κάθε νομοθέτημα θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
· Αναμένουμε να ενισχυθεί η ροή πόρων και χρηματοδοτικών εργαλείων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με προγράμματα προσαρμοσμένα στα μεγέθη, την ποικιλομορφία, τους περιορισμούς, αλλά και τις δυνατότητές τους.
· Αναμένουμε να αυξηθούν οι ευρωπαϊκοί πόροι για την ενίσχυση επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες και στην ενσωμάτωση καινοτομιών, στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
· Αναμένουμε περισσότερες παρεμβάσεις, για τη διαμόρφωση ενός ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Με πολιτικές που θα καλύπτουν όλο τον κύκλο ζωής της μικρής επιχείρησης: από την δημιουργία και την ανάπτυξη, μέχρι την παροχή δεύτερης ευκαιρίας.
· Αναμένουμε περισσότερες παρεμβάσεις για την απλούστευση του ρυθμιστικού και διοικητικού περιβάλλοντος.
· Αναμένουμε πολιτικές για την ενίσχυση της Ενιαίας Αγοράς και της Κοινής Εμπορικής Πολιτικής.
· Αναμένουμε στοχευμένα προγράμματα για την επανεκπαίδευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων τόσο των επιχειρηματιών όσο και των εργαζομένων – ώστε να μην κινδυνεύσουν από τις αλλαγές που φέρνει η Τεχνητή Νοημοσύνη και η αυτοματοποίηση.
Αναμένουμε, επίσης, στενότερη συνεργασία των ευρωπαϊκών θεσμών με τους φορείς εκπροσώπησης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, όπως είναι τα Επιμελητήρια, στο πλαίσιο του νομοθετικού έργου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αναμένουμε περισσότερα προγράμματα δικτύωσης και συμπράξεων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με ενεργοποίηση Επιμελητηρίων, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των πανεπιστημίων και των ερευνητικών φορέων. Για την ανταλλαγή εμπειρίας, για τη διάχυση καινοτόμων και βέλτιστων πρακτικών, για την καλλιέργεια δεξιοτήτων.
Κυρίες και κύριοι,
Ο μόνος δρόμος για την Ευρώπη σήμερα, είναι ο δρόμος της αλληλεγγύης. Ο δρόμος του μετασχηματισμού.
Ο δρόμος της ενδυνάμωσης των επιχειρήσεων, των ανθρώπων της, των κοινωνιών της.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπορούν και πρέπει να μπουν μπροστά σε αυτή την πορεία.
Ας τους δώσουμε την ευκαιρία.
Σας ευχαριστώ.
