Συνέντευξη Υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στην αιγυπτιακή εφημερίδα «Al Ahram» (Κάιρο, 17.01.2024)
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πώς θα περιγράφατε τις τρέχουσες διμερείς σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου στους διάφορους τομείς; Ποια μέτρα έχουν ληφθεί για την ενίσχυση αυτής της μοναδικής σχέσης;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Με την πάροδο των ετών, η Ελλάδα έχει αναπτύξει μια στρατηγική εταιρική σχέση με την Αίγυπτο. Η Ελλάδα διατηρεί ιστορικούς δεσμούς φιλίας και συνεργασίας με την Αίγυπτο και αποδίδει ιδιαίτερη έμφαση στην περαιτέρω ανάπτυξη και εμβάθυνση των διμερών σχέσεων, οι οποίες διαμορφώνονται από τον αμοιβαίο σεβασμό και την επιθυμία να ζούμε σε μια ήρεμη και ευημερούσα περιοχή.
Η Συμφωνία του 2020 για την οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών αποτελεί την πρωταρχική εκδήλωση του στρατηγικού χαρακτήρα της συνεργασίας μας. Η συμφωνία αυτή ήταν προϊόν μιας καλόπιστης διμερούς διαπραγμάτευσης, η οποία εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο και ιδίως στο Δίκαιο της Θάλασσας.
Οι δύο χώρες εξέφρασαν από κοινού την επιθυμία να επεκτείνουν τη συνεργασία σε όλους τους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος και να διερευνήσουν νέα δυνητικά εγχειρήματα σε κάθε τομέα.
Η Ελλάδα αποδίδει μεγάλη σημασία στον τομέα της ενέργειας, όπου έχουμε αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Αναμφίβολα, ο διασυνδετήριος αγωγός GREGY είναι το πιο εμβληματικό κοινό ενεργειακό έργο. Άλλες συνεργασίες αφορούν το εμπόριο και την οικονομία. Υπάρχουν πολλοί Έλληνες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται πλέον στην Αίγυπτο. Ελπίζουμε δε, ότι στο εγγύς μέλλον, θα υποδεχθούμε έναν σημαντικό αριθμό ατόμων από την Αίγυπτο για να εργαστούν μαζί μας, ιδίως στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας. Όπως πιθανώς γνωρίζετε, έχουμε υπογράψει συμφωνία-πλαίσιο με την κυβέρνηση της Αιγύπτου για την εποχική απασχόληση εργατών γης, προκειμένου να διευκολύνουμε τους εργάτες από την Αίγυπτο να έρθουν στην Ελλάδα για να εργαστούν κυρίως στον τομέα της γεωργίας.
Είναι εξίσου σημαντικό ότι ο όγκος των διμερών εμπορικών συναλλαγών έχει αυξηθεί, υπερβαίνοντας τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Εργαζόμαστε για την ενίσχυση των συναλλαγών, καθώς και για τη διαφοροποίηση του εξαγωγικού μας χαρτοφυλακίου. Ελληνικές εταιρείες έχουν επενδύσει στην Αίγυπτο σε διάφορους τομείς, όπως στην έρευνα πετρελαίου και φυσικού αερίου, τις κατασκευές, τη βιομηχανία τροφίμων, την παραγωγή αλουμινίου, το αρδευτικό σύστημα και τον τραπεζικό τομέα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποια είναι τα κύρια θέματα που θα συζητηθούν κατά την επίσκεψή σας στο Κάιρο; Ποιος είναι ο σκοπός της επίσκεψής σας;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είναι μεγάλη μου χαρά και τιμή να επισκέπτομαι την Αίγυπτο για δεύτερη φορά ως Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας. Η Αίγυπτος είναι ένας από τους σημαντικότερους στρατηγικούς μας εταίρους. Διατηρούμε ισχυρούς δεσμούς και έχουμε κοινή αντίληψη για την ευρύτερη περιοχή. Εκπροσωπούμε δύο αρχαίους πολιτισμούς και εκτιμούμε ιδιαιτέρως ο ένας τον άλλον. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου στο Κάιρο, σκοπεύουμε να συζητήσουμε ένα ευρύ φάσμα διμερών θεμάτων.
Ο κύριος σκοπός της επίσκεψής μου εδώ είναι να ανταλλάξω απόψεις με τον Αιγύπτιο ομόλογό μου σχετικά με τον πόλεμο στη Γάζα και την κρίση στη Μέση Ανατολή. Έχει διαμορφωθεί ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό περιφερειακό πλαίσιο. Ανησυχούμε βαθύτατα για την κατάσταση και την αυξανόμενη ένταση στη Δυτική Όχθη, την πιθανότητα επέκτασης της κρίσης στο Λίβανο, την κορύφωση της έντασης στην Ερυθρά Θάλασσα και, πάνω απ’ όλα, τη συνεχιζόμενη απώλεια ζωών αμάχων και το ανθρωπιστικό δράμα. Πρέπει να πράξουμε περισσότερα για να σταματήσουμε αυτή την ανθρωπιστική καταστροφή. Η Ελλάδα προσπαθεί να είναι εποικοδομητική και να προσφέρει ουσιαστική διαμεσολάβηση.
Εκτιμούμε πραγματικά ότι η Αίγυπτος αποτελεί πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή. Η Ελλάδα, ακολουθώντας μια εξωτερική πολιτική βασισμένη σε αρχές, τήρησε μια συνεπή στάση από την αρχή αυτής της σύγκρουσης και κατέθεσε αμέσως ένα πολύ συγκεκριμένο σχέδιο δράσης πέντε σημείων: την καταδίκη κάθε μορφής επιθετικότητας, την προστασία των αμάχων, τη δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων, την απελευθέρωση των ομήρων και τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης για τη διευθέτηση του ζητήματος της Μέσης Ανατολής με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Η Ελλάδα φιλοδοξεί να είναι ειλικρινής και αξιόπιστος συνομιλητής. Ήμασταν από τις πρώτες χώρες που έστειλαν ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα. Είχαμε την τιμή να είμαστε από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες που συμμετείχαν στην ειρηνευτική Σύνοδο Κορυφής στο Κάιρο, τον περασμένο Οκτώβριο και συμμετέχουμε ενεργά στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. Είχα προσωπικά την ευκαιρία να ταξιδέψω στη Ραμάλα και στη συνέχεια στα Ιεροσόλυμα, μεταφέροντας μηνύματα από τη Ραμάλα.
Όλο αυτό το διάστημα, η Ελλάδα βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με την αιγυπτιακή κυβέρνηση, με την οποία συνεργάζεται στενά τόσο για τη διοχέτευση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα όσο και για την επιτυχή απομάκρυνση Ελλήνων και ξένων πολιτών από τον παλαιστινιακό θύλακα.
Θα ήθελα να εξάρω το ρόλο του Καΐρου όσον αφορά την εξασφάλιση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα μέσω της Ράφα. Χωρίς την Αίγυπτο, η Διεθνής Κοινότητα δεν θα ήταν σε θέση να παράσχει ανακούφιση στη Γάζα. Χάρη στην Αίγυπτο, οι άμαχοι στη Γάζα έχουν μια σανίδα σωτηρίας. Έχουν τρόφιμα, φάρμακα και απαραίτητες προμήθειες. Πιστεύω ακράδαντα ότι είναι επιτακτική ανάγκη να συνεργαστούμε. Η Ελλάδα τάσσεται υπέρ μιας βιώσιμης ανθρωπιστικής παύσης, ώστε να είναι δυνατή η αδιάκοπη ροή βοήθειας και ιατρικής περίθαλψης στη Γάζα. Τάσσεται επίσης, υπέρ της εντατικοποίησης των προσπαθειών για την επίτευξη διαρκούς ειρήνης στην περιοχή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποιοι είναι οι υφιστάμενοι και ποιοι οι πιθανοί τομείς συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου στο ευρύτερο περιφερειακό πλαίσιο; Πώς η διμερής συνεργασία μπορεί να προωθήσει την περιφερειακή σταθερότητα να αντιμετωπίσει τις κοινές προκλήσεις;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Η Ελλάδα και η Αίγυπτος μοιράζονται μια κοινή φιλοδοξία. Επιδιώκουμε να προωθήσουμε και να διασφαλίσουμε την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο. Πράγματι, η περιοχή μας είναι εύθραυστη, με τον πόλεμο και την τρομοκρατία, τη φτώχεια, τις επισιτιστικές κρίσεις και την κλιματική αλλαγή να αποτελούν τις κύριες υποκείμενες αιτίες αστάθειας και αβεβαιότητας.
Οι μεταναστευτικές ροές από τη Βόρεια Αφρική παραμένουν ένα σημαντικό πρόβλημα. Ο περιορισμός της παράνομης μετανάστευσης καθώς και της εμπορίας ανθρώπων αποτελεί στόχο τόσο για την Ελλάδα και την Αίγυπτο όσο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα προαναφερθέντα αποτελούν τις κύριες προκλήσεις ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής, της γειτονιάς μας. Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, η αστάθεια στην περιοχή του Σαχέλ, οι αυξανόμενες εντάσεις στην Ερυθρά Θάλασσα και ο αρνητικός αντίκτυπός τους στο παγκόσμιο εμπόριο και τη ναυσιπλοΐα στο Σουέζ, καθώς και η απρόβλεπτη κατάσταση στη Λιβύη τροφοδοτούν τις ανησυχίες για πιθανότητα επέκτασης της κρίσης στην ευρύτερη περιοχή.
Εκτιμούμε ιδιαίτερα τον σταθεροποιητικό ρόλο της Αιγύπτου και πιστεύουμε ακράδαντα ότι η Αίγυπτος και η Ελλάδα θα πρέπει να εργαστούν από κοινού για την εξεύρεση λύσεων που μπορούν να επιφέρουν σταθερότητα και ειρήνη στην περιοχή για το καλό των λαών της καθώς και των μελλοντικών γενεών.
Ταυτόχρονα, πιστεύουμε ότι η περιφερειακή συνεργασία είναι ο μόνος δρόμος για τη μακροπρόθεσμη εδραίωση της ειρήνης και της ευημερίας στην περιοχή. Ένα επιτυχημένο παράδειγμα περιφερειακής συνεργασίας είναι το τριμερές σχήμα μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου. Στόχος του είναι η προαγωγή του διαλόγου και η εξεύρεση τομέων συνεργασίας κοινού ενδιαφέροντος, όπως η άμυνα, η ενέργεια και η κλιματική αλλαγή, που θέτουν τα θεμέλια για ισχυρότερες σχέσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα μπορούσατε να μας ενημερώσετε για πιθανές συμφωνίες, έργα ή πρωτοβουλίες που ενδεχομένως περιλαμβάνονται στην ημερήσια διάταξη των συναντήσεών σας στο Κάιρο;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Η επίσκεψή μου στο Κάιρο αποτελεί σπουδαία ευκαιρία για να επιβεβαιώσουμε τις άριστες διμερείς μας σχέσεις. Υπάρχουν άφθονες δυνατότητες για περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας μας, μέσω της προώθησης συνεργειών στους τομείς της ναυτιλίας, του τουρισμού, των κατασκευών, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των καινοτόμων τεχνολογιών.
Όσον αφορά την συνεργασία μας στον τομέα της ενέργειας, έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο με το “GREGY Green Energy Interconnector”, ένα εμβληματικό έργο που έχει προγραμματιστεί να μεταφέρει, μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου, πράσινη ενέργεια από την Αίγυπτο στην ηπειρωτική Ελλάδα και στη συνέχεια σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έχει επιλεγεί ως ένα από τα έργα αμοιβαίου ενδιαφέροντος της ΕΕ.
Αυτό που πραγματικά φιλοδοξεί η Ελλάδα είναι να γίνει ο κύριος ενεργειακός κόμβος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Πιστεύω ότι η στρατηγική γεωγραφική θέση της Ελλάδας και η σταθερότητα της κυβέρνησής της την καθιστούν πύλη εισόδου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για τις χώρες της Βόρειας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και του αραβικού κόσμου.
Θα αναφερθώ επίσης εν συντομία στα έργα που προωθούν τη διασυνδεσιμότητα, δηλαδή τη σύνδεση των λιμένων (Πειραιάς, Λεμεσός και Αλεξάνδρεια-Port Said), καθώς και τη συμφωνία με την Αρχή της Διώρυγας του Σουέζ και τις ελληνικές εταιρείες για την ανακύκλωση των αποβλήτων.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεδομένης της σημασίας του φόρουμ φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF), ποια βήματα έχουν γίνει για την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Το EMGF έχει συμβάλει στην περιφερειακή συνεργασία – αυτό είναι σαφές από το αυξανόμενο περιφερειακό ενεργειακό εμπόριο στην περιοχή. Υπάρχουν ακόμη πόροι που πρέπει να αναπτυχθούν και ελπίζουμε να τους δούμε να αναπτύσσονται προς όφελος της περιοχής στο σύνολό της. Επιπλέον, το ενεργειακό σύστημα εξελίσσεται – εστιάζουμε στην ηλεκτρική ενέργεια, το υδρογόνο, την υπεράκτια αιολική ενέργεια, τη δέσμευση και την αποθήκευση άνθρακα. Όλοι αυτοί είναι τομείς που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την περιφερειακή συνεργασία.
