«Τα πρώτα (αρκετά) χρόνια του γάμου μας είχαμε απίστευτη σεξουαλική ζωή. Και όσο μεγαλώνει (τώρα είναι 30), απλώς δεν δείχνει να τον ενδιαφέρει πλέον το σεξ» και «Γιατί προτιμάει το χέρι του από το να κάνει σεξ μαζί μου;» είναι κάποια από τα πολλά σχόλια στο subreddit r/DeadBedrooms στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Reddit, μια «ομάδα συζήτησης για όσους βρίσκονται σε σχέσεις χωρίς σεξουαλική επαφή». Η προσέγγιση της ομάδας είναι κάπως ωμή: «Οι συμβουλές είναι πάντα ευπρόσδεκτες και μην σας κάνει εντύπωση που έχουμε ακούσει τα πάντα».
Ενώ μπορεί να ακούγεται φυσιολογικό να λένε κάτι τέτοιο ζευγάρια τα οποία αγωνίζονται να διατηρήσουν τη φλόγα που είχαν πριν από δεκαετίες, όμως πολλές από αυτές τις αναρτήσεις τις κάνουν άτομα στα 25 και τα 35 τους. Κάποιοι λένε πως τα παιδιά ή ο γάμος έβαλαν φρένο στη σεξουαλική τους ζωή. Άλλοι λένε πως οι -με «χαμηλή λίμπιντο»- σύζυγοι τους παρακολουθούν ώρες ατελείωτες πορνογραφικό υλικό, αλλά δεν διεγείρονται με τους συντρόφους τους. Πλήθος μιλένιαλ μιλάει για τη «νεκρή κρεβατοκάμαρά» του.
Παρόλο που βρίσκονται ακριβώς ή περίπου στη σεξουαλική τους ακμή, εκπρόσωποι της γενιάς αυτής, σε όλο τον κόσμο, αναφέρουν πως «αποσύρονται από το σεξ». Σε αυτό συνηγορούν οι αναρτήσεις σε φόρουμ που απευθύνονται σε μιλένιαλ, ειδικά σε παντρεμένους και μακροχρόνια ζευγάρια.
Η απώλεια της επιθυμίας είναι ένας από τους κυριότερους λόγους για τους οποίους σταματάει το σεξ σε έναν γάμο», αναφέρει ο Τζάστιν Λεμίλερ, ερευνητής στο Ινστιτούτο Κίνσεϊ.
Τι ακριβώς συμβαίνει; Σεξολόγοι και ερευνητές αναφέρουν μια ποικιλία παραμέτρων που εξηγούν για ποιο λόγο οι μιλένιαλ δεν έχουν σεξουαλική επαφή με τον/την σύζυγό τους, και τα αίτια κυμαίνονται από τη φάση της ζωής στην οποία βρίσκονται έως την τεράστια επίδραση του διαδικτύου. Εκτός από τους συγκεκριμένους λόγους που προκαλούν προβλήματα στην κρεβατοκάμαρα, η γενιά αυτή αντιμετωπίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό και κάποια μοναδικά -ακόμα και πρωτόγνωρα- εμπόδια για μια υγιή σεξουαλική ζωή.
Η ανατομία ενός γάμου χωρίς σεξ
Οι ορισμοί του γάμου χωρίς σεξ είναι πολλοί. Ένας είναι κυριολεκτικός: το ζευγάρι δεν έχει επαφές για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μια άλλη μέτρηση που χρησιμοποιείται ευρέως είναι όταν έχει επαφές λιγότερο από δέκα φορές τον χρόνο.
Οι απόψεις των ειδικών που μίλησαν στο BBC διαφέρουν. Ο σεξολόγος Στίβεν Σνάιντερ, με βάση την πόλη της Νέας Υόρκης, λέει πως θεωρεί ότι δεν γίνεται σεξ, όταν το ζευγάρι έρχεται σε επαφή τέσσερις φορές τον χρόνο ή λιγότερο, εκτός κι αν το ζευγάρι «κάνει σεξ τέσσερις φορές τον χρόνο και συμφωνούν και οι δύο πως είναι υπέροχα».
Η Κίμπερλι Άντερσον, σεξολόγος και επίκουρη καθηγήτρια της Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του UCLA, ορίζει ως γάμο με «λίγο σεξ», όταν αυτό γίνεται λιγότερο από 25 φορές τον χρόνο. Άλλοι λένε πως ο ορισμός είναι άκρως υποκειμενικό ζήτημα: εάν ένα ζευγάρι είναι δυσαρεστημένο με τη συχνότητα που κάνει σεξ, τότε υπάρχει πρόβλημα.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε γάμους με λίγο ή καθόλου σεξ. Εάν υπάρξει «απόκλιση επιθυμίας», όπως το θέτει η σεξολόγος Κριστέν Λοζάνο, από την Καλιφόρνια, αυτή η ανισορροπία μπορεί με τον καιρό να εδραιωθεί. Για παράδειγμα, το άτομο που θέλει περισσότερο σεξ και παίρνει πρωτοβουλίες μπορεί να σταματήσει τις προσπάθειες και να χάσει την αυτοεκτίμησή του, εάν διαρκώς το απορρίπτουν. Στο μεταξύ, ο σύντροφος που απορρίπτει ίσως αρχίσει να αισθάνεται όλο και περισσότερες ενοχές, και όλο αυτό δημιουργεί ακόμα πιο δύσκολες συνθήκες για ερωτική διέγερση.
Άλλοι παράγοντες είναι ζητήματα παθολογικά ή ψυχολογικά, καθώς μπορεί να καθιστούν το σεξ αδύνατο, επώδυνο, δύσκολο ή ανεπιθύμητο. Το φορτωμένο πρόγραμμα, με τη δουλειά ή και τα παιδιά, μπορεί επίσης να αφαιρέσει από την εξίσωση το σεξ, όπως και η κακή επικοινωνία μεταξύ των συντρόφων σχετικά με τις επιθυμίες τους.
Παρόλο που αυτοί οι παράγοντες δεν αφορούν κάποια συγκεκριμένη γενιά, κάποιοι ειδικοί έχουν παρατηρήσει μια μεταστροφή στο ποιοι βρίσκονται σε σχέσεις χωρίς σεξ, και σε ποιες περιόδους της ζωής τους.
«Πλέον, τα ζευγάρια σταματούν να έχουν επαφές πιο γρήγορα», εκτιμά η σεξολόγος Σελέστ Χίρσμαν, από το Σαν Φρανσίσκο. Όπως αναφέρει, κάποτε περνούσαν 10 με 15 χρόνια προτού τα ζευγάρια σταματήσουν να κάνουν σεξ μεταξύ τους: «Τώρα, αυτό συμβαίνει στα τρία με πέντε χρόνια».
Η Άντερσον, που εργάζεται ως σεξολόγος εδώ και 30 χρόνια, λέει πως τα δημογραφικά στοιχεία των γάμων χωρίς σεξ όντως έχουν αλλάξει. «Πριν από 30 χρόνια, η πλειονότητα των ζευγαριών που παρακολουθούσα, επειδή δεν είχαν επαφές, ήταν ηλικίας 50 ετών και πάνω, καθώς έρχονταν αντιμέτωπα με ορμονικές αλλαγές και ασθένειες που εμφανίζονται με το πέρασμα του χρόνου. Ωστόσο, σήμερα, τα περισσότερα ζευγάρια με αυτό το πρόβλημα, είναι κάτω των 45 ετών».
Υπό την πίεση του στρες
Το υπερβολικό στρες μπορεί να μπει εμπόδιο στη σεξουαλική ζωή του καθενός, και η κορτιζόλη περισσεύει στους μιλένιαλ. «Το στρες είναι ένας από τους μεγαλύτερους δολοφόνους της λίμπιντο, και οι μιλένιαλ αποτελούν μια ιδιαίτερα στρεσαρισμένη ομάδα ποικιλοτρόπως, ειδικά σε σύγκριση με τη γενιά Χ», σημειώνει ο Λεμίλερ.
Ένας από τους παράγοντες είναι τα κρίσιμα στάδια της ζωής μας: αυτή την περίοδο, πολλοί μιλένιαλ γίνονται γονείς ή έχουν μικρά παιδιά, διάγοντας μια απαιτητική φάση. Σε έρευνα του 2018 του δικτύου συμβουλευτικών υπηρεσιών Relate στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 61% των συμμετεχόντων, στα 30 τους, ανέφερε πως είχε λιγότερες σεξουαλικές επαφές απ’ όσο θα ήθελε, λόγω «των μικρών παιδιών».
Το στρες μεγεθύνεται και από άλλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη γενιά. Οι μιλένιαλ κατέκτησαν πιο αργά από προηγούμενες γενιές κάποια ορόσημα όπως το να αγοράσουν σπίτι. Παράλληλα όλα είναι πιο ακριβά.
Ωστόσο, ο κυριότερος παράγοντας του στρες είναι η κατάσταση στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με τα δεδομένα έρευνας της Deloitte (Μάιος του 2022), βάσει στοιχείων από πέντε χώρες, το 38% των μιλένιαλ αναφέρουν τεράστιο ψυχολογικό βάρος, ειδικά οι γυναίκες (41%) σε σχέση με τους άντρες (36%), κυρίως λόγω εργασιακού άγχους.
Φυσικά, η αγορά εργασίας δεν ήταν ποτέ ιδιαιτέρως σταθερή ή χωρίς στρες για τους μιλένιαλ. «Πολλοί ξεκίνησαν την καριέρα τους εν μέσω της μεγάλης οικονομικής ύφεσης ωστόσο, η κατάσταση επιδεινώθηκε από την πανδημία του κορονοϊού.
Σε περιόδους μεγάλων τεχνολογικών αλλαγών, οι άνθρωποι τείνουν να εργάζονται πολύ σκληρά. Και σύμφωνα με τα στοιχεία, οι μιλένιαλ είναι τρομερά εργασιομανείς. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση, με αποτέλεσμα τα ζευγάρια να είναι συχνά πολύ κουρασμένα στο τέλος μιας δύσκολης μέρας για να έχουν επαφές. Κάτι που, εάν επαναλαμβάνεται πολύ συχνά, μπορεί να γίνει συνηθισμένη κατάσταση, σύμφωνα με τους ειδικούς. Παράλληλα, το πρόβλημα εντείνεται από την οικονομική αστάθεια. Μεγαλύτερες οικονομικές ανησυχίες μαζί με υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους μπορεί να είναι ένας ιδιαίτερα ισχυρός συνδυασμός για υψηλό στρες και μειωμένη σεξουαλική επιθυμία.
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πορνογραφία και παρακμάζουσα σεξουαλική ζωή
Μεγάλη είναι και η επιρροή του διαδικτύου. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι μόνο «αντιπερισπασμός» από διαπροσωπικές δραστηριότητες όπως το σεξ, η επίδρασή τους ίσως είναι ακόμα βαθύτερη. Οι μιλένιαλ έχουν αυξημένο «ενδιαφέρον για την εικόνα τους και ήταν η πρώτη γενιά που «στρατολογήθηκε» από τα σόσιαλ μίντια.
Οι άνθρωποι αισθάνονται την ανάγκη να παρουσιάζονται τέλειοι σε αυτές τις πλατφόρμες, λέει η ίδια, με φίλτρα που δεν είναι διαθέσιμα στην πραγματική ζωή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ανασφάλειά για το σώμα τους να τους ακολουθεί και στην κρεβατοκάμαρα και στον γάμο τους.
Σύμφωνα με στοιχεία της Relate (2018), το 37% των ατόμων κάτω των 30 ετών που ήταν σε σχέσεις με λίγες σεξουαλικές επαφές, εξέφραζε ανασφάλεια για το σώμα τους, ενώ μόνο το 14% των ατόμων 60 ετών και πάνω έλεγε το ίδιο.
Οι ειδικοί συμφωνούν πως, σε συνδυασμό με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το πορνό είχε μεγάλη επίδραση στους μιλένιαλ πολλοί από τους οποίους μεγάλωναν όταν το ερωτικό περιεχόμενο γινόταν ευρέως προσβάσιμο στο διαδίκτυο. Αυτό αποτελεί τεράστια αλλαγή σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές. «Τον 20ό αιώνα, κάποιοι άντρες έτειναν να είναι υπερσεξουαλικοί με πολλές γυναίκες. Σήμερα, έχουν την τάση να βλέπουν πολύ πορνό», αναφέρουν οι ειδικοί. Με άλλα λόγια, δεν χρειάζεται να αναζητήσουν το σεξ με άλλο πρόσωπο για να έχουν σεξουαλική εμπειρία που περιλαμβάνει άλλα άτομα – ακόμα κι αν αυτά είναι μόνο στο βίντεο.
Η Άντερσον έχει πολλούς πελάτες κάτω των 45 ετών σε γάμο χωρίς σεξ, που υποφέρουν από στυτική δυσλειτουργία η οποία συνδέεται με την παρακολούθηση ερωτικών ταινιών , μια κατάσταση που καθιστά είτε αδύνατο είτε πολύ δύσκολο να επιτευχθεί στύση χωρίς πορνογραφικό υλικό και με αληθινό σύντροφο. Αυτό μπορεί να τους κάνει να προτιμούν το μοναχικό σεξ. Όπως εξηγεί, κάποιοι από αυτούς συνηθίζουν στο να έχουν τον απόλυτο έλεγχο της ικανοποίησής τους ή στις πιο ακραίες εικόνες που βλέπουν στις ερωτικές ταινίες, σε σχέση με αυτό που συμβαίνει κάνοντας σεξ εντός γάμου.
«Στο γραφείο μου ακούγονται συχνά οι φράσεις “το πορνό δεν με απορρίπτει ποτέ” ή “το πορνό δεν επικρίνει ποτέ τις επιδόσεις μου”», λέει χαρακτηριστικά η Άντερσον.
«Νεκρές κρεβατοκάμαρες» για πάντα;
Φυσικά, οι μιλένιαλ δεν μπορούν να αλλάξουν το γεγονός πως μπήκαν στην αγορά εργασίας κατά τη διάρκεια μιας ύφεσης και πως τώρα προσπαθούν να συνέλθουν από άλλη μία· ούτε να εξαλείψουν την επιρροή του πορνό ή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Επίσης, είναι ξεκάθαρο πως πρόκειται για ένα θέμα που κάποιοι δυσκολεύονται να το συζητήσουν ακόμα και με το άτομο με το οποίο μοιράζονται την κρεβατοκάμαρά τους, κάνοντας όλο και πιο δύσκολη την κατανόηση του προβλήματος και την εύρεση λύσεων.
Όπως έγραψε κάποιο μέλος του r/DeadBedrooms, πριν από λίγο καιρό, με τόσο φορτωμένο πρόγραμμα και μυριάδες πιέσεις, ακόμα και το να αναφέρει το θέμα μοιάζει αδύνατο: «Πλέον, δεν ξέρω καν τι να πω. Θέλω να το διορθώσω, απλώς δεν ξέρω τον τρόπο».
