Ξεκίνησε την Κυριακή το «ταξίδι» της μινωικής ελιάς απ’ το Καβούσι Ιεράπετρας με τελικό προορισμό την UNESCO και την ένταξή της, μαζί με το «Μινωικό Άλσος Ειρήνης», στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, το «ταξίδι» ξεκίνησε με την εκδήλωση «Ελαίας-ειρήνης, φωτός δρόμοι» που πραγματοποιήθηκε από την Τοπική Κοινότητα Καβουσίου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο, υπό την αιγίδα του δήμου Ιεράπετρας, της Περιφέρειας Κρήτης και της Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του υπουργείου Εξωτερικών.
Σκοπός της εκδήλωσης, σύμφωνα με τους διοργανωτές της, ήταν αφενός να σηματοδοτήσει την έναρξη των προσπαθειών ώστε να ενταχθεί στον κατάλογο των μνημείων της UNESCO και αφετέρου να κατατεθεί αίτημα να φυτευθεί στην έδρα του ΟΗΕ μια «κόρη» της μινωικής ελιάς. Και αυτό γιατί η φετινή γενέθλιος ημέρα του ΟΗΕ είναι, μεταξύ άλλων, αφιερωμένη στο έδαφος του πλανήτη και στην άμεση εξάρτηση της διατροφικής ασφάλειας και των οικοσυστημάτων από αυτό.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης δόθηκαν τρία δενδρύλλιο της μινωικής ελιάς με σκοπό να μεταφυτευθούν ένα στην έδρα του ΟΗΕ, ένα στο αεροδρόμιο της Σητείας και τέλος ένα να δοθεί στην UNESCO. Tα δενδρύλλια παρέλαβαν ο γγ αποδήμου Ελληνισμού Δημήτρης Πλευράκης, ο δήμαρχος Οροπεδίου Γιάννης Στεφανάκης και η αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Πελαγία Πετράκη.
Στη διάρκεια της εκδήλωσης οι ομιλητές αναφέρθηκαν στον συμβολισμό της αρχαιότερης ελιάς, σημειώνοντας την σημασία της στο διαχρονικό γίγνεσθαι και στην αναγκαιότητα της ειρήνης στον πλανήτη.
Κατά την εκδήλωση ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου του Καβουσίου Γιάννη Ρεμεδιάκης έκανε μια αναδρομή στην ιστορικότητα της μινωικής ελιάς, τονίζοντας ότι βρίσκεται στο κέντρο τεσσάρων σπουδαίων αρχαιολογικών χώρων: της Ακρόπολης του Αζοριά, του Βρόντου ή Βροντά, του Κάστρου, αλλά και του αρχαιότατου επίσης οικισμού που είναι το ίδιο το Καβούσι.
Η ελιά
Η ελιά του Καβουσίου βρίσκεται στην περιοχή «Αζοριάς», όπου και ο ομώνυμος αρχαιολογικός χώρος, ένα χιλιόμετρο νότια του χωριού, σε υψόμετρο 252 μέτρων.
Είναι «μπολιασμένη» σε υποκείμενο αγριελιάς και είναι το αρχαιότερο γνωστό δείγμα μπολιάσματος στον κόσμο. Ο κεντρικός κορμός της έχει έντονο εξωτερικό ανάγλυφο, με ιδιαίτερη αισθητική εμφάνιση καθ’ όλη την περίμετρό της. Στη βάση του έχει μέγιστη διάμετρο 7,10 μ. και περίμετρο 22,10 μ. ενώ σε ύψος 0,80 μ. έχει μέγιστη διάμετρο 4,95 μ. και περίμετρο 14,20 μ.
Η ελιά θεωρείται ως η αρχαιότερη μινωική αφού περικλείεται από τους τέσσερις αρχαίους οικισμούς «Βρόντος», «Κάστρο», «Ακρόπολη του Αζοριά» και από τον οικισμό του Καβουσίου, που χρονολογείται στο 4700 π.Χ. με διαρκή κατοίκηση μέχρι σήμερα.
Στον ίδιο το χώρο της ελιάς υπάρχουν μινωικά ερείπια. Σημαντικά ευρήματα των οικισμών αυτών σχετίζονται με την καλλιέργεια της ελιάς κατά τη μινωική περίοδο στην περιοχή, όπως ελαιοτριβείο, εργαλεία, αποθήκες, διάφορα αγγεία και πίθοι ελαιολάδου.
Επίσης, βρίσκεται στο κέντρο του λεγόμενου «Μινωικού Άλσους Ειρήνης» που φιλοξενεί και άλλες αρχαίες ελιές και η συγκεκριμένη έχει ανακηρυχθεί ως μνημείο της φύσης ενώ με τα κλαδιά της στεφανώθηκε η νικήτρια του Μαραθωνίου Δρόμου Γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα.
