Γράφει ο Δημήτρης Κατσαρός
Ειδικός Επιστημονικής και Τεχνολογικής Πολιτικής
H Apple της οποίας η αξία ανέρχεται σε 700 δις δολάρια, επέστρεψε σε φόρους σε κυβερνήσεις εκτός των ΗΠΑ μόνο 1 δις. Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ειδικά στη φάση της κρίσης προσπαθούν να βρουν τρόπους για να φορολογήσουν περισσότερο τις αμερικανικές εταιρίες κολοσσούς υψηλής τεχνολογίας.
Πώς καταφέρνουν να φοροδιαφεύγουν οι πολυεθνικές εταιρίες υψηλής τεχνολογίας; Έχω ξαναγράψει για το δίκτυο θυγατρικών εταιριών που δημιουργούν αυτές οι εταιρίες οι οποίες εδρεύουν σε χώρες με ελάχιστους φορολογικούς συντελεστές όπως το Λουξεμβούργο και η Ιρλανδία ή και με απολύτως μηδενικούς συντελεστές όπως οι Βρετανικές Παρθένες νήσοι.
Όμως το ρεπορτάζ του Guardian αποκαλύπτει κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για το πώς καταφέρνουν να μην εμφανίζουν σχεδόν καθόλου έσοδα οι μεγάλες εταιρίες όπως οι Amazon της Μεγάλης Βρετανίας ή της Γερμανίας. Οι εταιρίες αυτές φροντίζουν να μην δέχονται απευθείας πληρωμές από πελάτες.
Αν για παράδειγμα ένας κάτοικος του Λονδίνου αγοράσει ένα τραγούδι από το itunes ή από το Amazon, στην απόδειξη φαίνεται πως η πληρωμή παραλήφθηκε από την Amazon EU Sarl ή αντίστοιχα από την itunes SarL που έχουν έδρα το Βερολίνο. Έτσι οι εταιρίες που βρίσκονται στη Βρετανία δεν παίρνουν χρήματα από πελάτες λοιπόν. Αλλά πώς ενώ δεν εμφανίζουν έσοδα μπορούν να πληρώνουν τους εργαζομένους τους; Πολλοί απλά δημιουργούν τις μητρικές εταιρίες ως «υπηρεσίες». Στην πραγματικότητα πρόκειται για τεράστιες αποθήκες ή server με βάσεις δεδομένων που απασχολούν εργατικό δυναμικό. Έτσι ενώ η Amazon φαίνεται να προσφέρει κάποιες υπηρεσίες, στην πραγματ5ικότητα κατέχει και διαχειρίζεται αποθήκες και διανομή προϊόντων.
Μία από τις προσπάθειες που γνωρίζουμε ήδη ότι πρόκειται να κάνει ο σύμβουλος George Osborne που έχει ταχθεί στο σκοπό της αύξησης των κρατικών εσόδων από τις εταιρίες τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στην Αγγλία είναι να επιβάλει οι πληρωμές να γίνονται σε Βρετανικές εταιρίες ώστε τουλάχιστον για αρχή να πληρώνεται κάποιο ποσό φόρου στο κράτος.
Πάντως στη φάση του ύστερου καπιταλισμού αλλά και ενώ η παγκόσμια ύφεση βαθαίνει, γίνεται όλο και περισσότερο κατανοητό ότι οι εταιρίες τεχνολογίας δεν αρκεί να πληρώνουν φόρο και να δημιουργούν θέσεις εργασίας. Ειδικά εκείνες που έχουν αναπτύξει τεχνολογίες που βασίζονται σε έρευνα που έχει γίνει με κρατικά χρήματα. Και τέτοιες τεχνολογίες όσο και αν φαίνεται περίεργο αποτελούν τα smartphone, το internet, τα σημαντικότερα φαρμακευτικά σκευάσματα και άλλα. Οι σπουδαίες καινοτομίες, έχουν και σπουδαίο ρίσκο το οποίο σχεδόν ποτέ δεν παίρνουν ιδιωτικές εταιρίες οι οποίες επιλέγουν να καινοτομούν περισσότερο στο επίπεδο της βελτίωσης, ανάπτυξης και εφαρμογής τεχνολογιών και όχι σε επαναστατικές εφευρέσεις. Το αισιόδοξο είναι ότι σταδιακά οι μύθοι των ορθόδοξων οικονομολόγων αμφισβητούνται και από τις πολιτικές κυβερνήσεις που τους εφάρμοζαν μέχρι σήμερα.
