Γράφει η Ευτυχία Αλικάκου
Γίνεται συνεχώς λόγος τόσο στα μέσα μαζικής ενημέρωσης όσο και στα social media για την προσφυγική κρίση άνευ προηγουμένου που καλείται να αντιμετωπίσει η Ενωμένη Ευρώπη. Οι αναλύσεις όμως δεν φαίνεται να διαβλέπουν μέσα από τα γεγονότα και τους αριθμούς, δεν φαίνεται να υιοθετούν μία πιο κριτική στάση απέναντι στο γιατί εν τέλει οι Ευρωπαϊκές χώρες αντιδρούν με τόση επιφύλαξη απέναντι σε αυτές τις μάζες απελπισμένων ανθρώπων που ως επί το πλείστον έρχονται με ειρηνικές διαθέσεις;
Ήδη πολλά κράτη ρέπουν προς τον απομονωτισμό. Κόμματα που αντιτίθενται στη μετανάστευση και στην ενωμένη Ευρώπη, όπως το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία, ανέπτυξαν νέα δυναμική τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, στη Γερμανία, όπου τέτοια πολιτικά μηνύματα ήταν ταμπού στις μεταπολεμικές δεκαετίες, το κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» αναμένεται να πετύχει υψηλά ποσοστά στις εκλογές. Χώρες όπως η Τσεχία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Πολωνία– αρνούνται να δεχθούν ποσοστό προσφύγων σε εφαρμογή απόφασης της Ένωσης και κλείνουν τα σύνορα τους. Αυτή η στάση απομονωτισμού, εθνικισμού και εδραίωσης μονίμου φόβου στους κόλπους της κοινωνίας υπονομεύουν τόσο το εσωτερικό του κράτους όσο και τα επίπεδα συνεργασίας με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ένωσης. Συγκεκριμένα, εάν διαιωνιστούν αυτές οι τακτικές-στρατηγικές, η Ε.Ε. θα διασπαστεί σε μικρές, ευκαιριακές συμμαχίες οι οποίες θα αυτοσχεδιάζουν κατά περίπτωση. Επειδή σε αυτές τις χώρες θα παίζουν μεγάλο ρόλο οι δυνάμεις του απομονωτισμού, θα δυσκολεύονται να συνεργαστούν μεταξύ τους παρά σε λίγα ζητήματα. Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κλυδωνίζεται μέρα με τη μέρα πιο έντονα με αποτέλεσμα η ανάγκη επιλογής ανάμεσα σε περαιτέρω ένωση ή διάλυση να αποτελεί ζήτημα επιβίωσης για τη γηραιά ήπειρο.
Μέχρι ενός σημείου το αίσθημα ανασφάλειας του Ευρωπαίου πολίτη δικαιολογείται από το πλήρως αποσταθεροποιημένο και δυσοίωνο από πολλές απόψεις διεθνές περιβάλλον. Μοιραία λοιπόν παρουσία του προσφυγικού, στις χώρες προορισμού ενισχύεται ο φόβος ότι ο κοινωνικός ιστός δεν θα αντέξει τις αλλαγές, προκαλώντας οργή και τάσεις απομονωτισμού σε ολοένα περισσότερους πολίτες οι οποίοι καταφεύγουν σε λύσεις ολοκληρωτισμού. Όμως αναμφίβολα, οι κάτοικοι μιας χώρας που πιστεύουν ότι είναι ασφαλέστεροι πίσω από κλειστά σύνορα είναι καταδικασμένοι να διαψευσθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα καθώς παραγνωρίζουν μία μεγάλη αλήθεια: ό,τι μας συμβαίνει πλέον πηγάζει από και παράλληλα πυροδοτεί αλυσιδωτές αντιδράσεις. Είναι πλέον πρακτικά αδύνατο να κλειστούμε στο καβούκι μας και να αγνοήσουμε τόσο το δράμα των προσφύγων όσο και τις εξελίξεις στο διπλωματικό πεδίο.
Η Ευρώπη και η ταυτότητα της δεν απειλείται από τη μαζική μετανάστευση. Απειλείται από την ανικανότητα των πολιτικών δυνάμεων και των θεσμών που με τη στάση τους ενισχύουν τις τάσεις απομονωτισμού των πληθυσμών. Ας δοθεί ένα τέλος στο φόβο και την προπαγάνδα πριν να είναι πολύ αργά!
