Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αυτοματοποιήσει τετριμμένες, χρονοβόρες εργασίες. Μπορούν όμως αυτές οι νέες τεχνολογίες να ελαφρύνουν τον φόρτο εργασίας και να μειώσουν το φαινόμενο της επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout);
Από τότε που το ChatGPT κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2022, οι εργαζόμενοι έχουν συρρεύσει στην πλατφόρμα, οι ροές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν γεμίσει με συμβουλές για την ενσωμάτωση των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης στις ροές εργασίας και κάποιες πρώτες έρευνες δείχνουν ότι η γενετική τεχνητή νοημοσύνη οδηγεί σε αύξηση της παραγωγικότητας και της ικανοποίησης από την εργασία.
Τα ευρήματα από την έκθεση 2023 Work Trends Report της Microsoft επιβεβαιώνουν αυτόν τον ενθουσιασμό, υποδηλώνοντας ότι τα νέα εργαλεία θα ελαφρύνουν τον βαρύ φόρτο εργασίας και ενδεχομένως θα βοηθήσουν τους εργαζόμενους να αντιμετωπίσουν την επαγγελματική εξουθένωση. Και πολλοί εργαζόμενοι φαίνεται να συμφωνούν. Σε έρευνα που διεξήγαγε σε περισσότερους από 6.000 ερωτηθέντες παγκοσμίως η εταιρεία λογισμικού αυτοματισμού επιχειρήσεων UiPath, το 58% δήλωσε ότι πιστεύει ότι η αυτοματοποίηση μπορεί να αντιμετωπίσει την επαγγελματική εξουθένωση και να βελτιώσει την ικανοποίηση από την εργασία.
Η επαγγελματική εξουθένωση εξακολουθεί να είναι ένα ευρέως διαδεδομένο πρόβλημα στον εργασιακό χώρο, σύμφωνα με τους ειδικούς. Πολλοί θεωρούν ελπιδοφόρα εξέλιξη την προοπτική ότι αυτά τα αναδυόμενα εργαλεία θα μπορούσαν να αυτοματοποιήσουν επαναλαμβανόμενες, χρονοβόρες εργασίες. Αυτή είναι μια θετική είδηση εν μέσω των ανησυχιών των εργαζομένων σχετικά με την άνοδο της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης και την απώλεια θέσεων εργασίας.
Ωστόσο, καθώς οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν αυτά τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους, δεν είναι σαφές αν θα ελαφρύνει ο φόρτος εργασίας ή αν οι εργοδότες θα δημιουργήσουν νέα καθήκοντα.
Πολλοί ειδικοί συμφωνούν ότι εργασίες όπως η απάντηση σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και η συμμετοχή σε συσκέψεις – συμβάλλει στην επαγγελματική εξουθένωση.
«Οι άνθρωποι έχουν να κάνουν πολύ περισσότερες επαναλαμβανόμενες εργασίες σήμερα», δήλωσε στο BBC ο Εντ Τσάλις, επικεφαλής στρατηγικής ΤΝ στην UiPath.
Ο Τσάλις πιστεύει ότι τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τον φόρτο εργασίας.
«Θα είναι πραγματικά σαν κάθε άτομο να έχει έναν προσωπικό βοηθό», είπε. «Έτσι, πολλές από τις επαναλαμβανόμενες εργασίες που κάνουμε στη δουλειά θα εξαφανιστούν».
Και, ενώ είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε τον ακριβή αντίκτυπο που θα έχουν τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης στην εργασία, τα αποτελέσματα μιας μελέτης του Εθνικού Γραφείου Οικονομικών Ερευνών, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού με έδρα τη Βοστώνη, δείχνουν τις δυνατότητες αύξησης της παραγωγικότητας.
Οι συγγραφείς, από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), κατέγραψαν 14% αύξηση της παραγωγικότητας των εκπροσώπων εξυπηρέτησης πελατών που εργάζονταν με έναν βοηθό συνομιλίας. Ο βοηθός μείωσε το χάσμα μεταξύ των κορυφαίων και των χειρότερων επιδόσεων και επιτάχυνε την εκπαίδευση των νέων υπαλλήλων.
Ωστόσο, οι προοπτικές για μακροπρόθεσμα αποτελέσματα – όπως ο μετριασμός της επαγγελματικής εξουθένωσης – δεν είναι τόσο απλές. Η Ντανιέλ Λι, μια από τους συγγραφείς της μελέτης, συμφωνεί ότι τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να βοηθήσουν την παραγωγικότητα και να μειώσουν τον φόρτο εργασίας, αλλά δεν μπορεί να προβλέψει τον ακριβή τρόπο με τον οποίο αυτοί οι παράγοντες θα επηρεάσουν τους εργαζόμενους.
«Αν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μου το περνούσα κάνοντας κάτι βαρετό και τώρα κάνω πιο ενδιαφέροντα πράγματα, αυτό μπορεί να είναι καλό από την άποψη της επαγγελματικής εξουθένωσης», είπε η Λι, αναπληρώτρια καθηγήτρια τεχνολογικής καινοτομίας, επιχειρηματικότητας και στρατηγικής διαχείρισης στο MIT Sloan School of Management.
«Παραμένει όμως ασαφές αν το να είσαι πιο παραγωγικός σημαίνει ότι μπορείς να κάνεις ένα διάλειμμα. Θα μπορούσε απλώς να σημαίνει ότι αυτοί οι εργαζόμενοι είναι σε θέση να διαχειριστούν περισσότερες εργασίες σε μια δεδομένη ημέρα», σημείωσε.
Η Λι προτείνει επίσης ότι, αν οι εργαζόμενοι γίνουν πιο παραγωγικοί, οι εργοδότες μπορεί να αποφασίσουν ότι χρειάζονται λιγότερους – προσθέτοντας ακόμη μεγαλύτερο βάρος στον ατομικό φόρτο εργασίας.
«Είναι πολύ εύκολο για τις εταιρείες να συνεχίσουν να ανεβάζουν τον πήχη», δήλωσε. Η επαγγελματική εξουθένωση παραμένει ένα οργανωτικό πρόβλημα και ενώ η τεχνολογία μπορεί να το επηρεάσει, ο τρόπος με τον οποίο τελικά αντιμετωπίζεται εξαρτάται από την εταιρεία. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την τεχνητή νοημοσύνη για να μειώσετε την επαγγελματική εξουθένωση ή για να την κάνετε πολύ, πολύ χειρότερη», είπε χαρακτηριστικά.
Οι εταιρείες έχουν μια επιλογή, σύμφωνα με την ερευνήτρια: μπορούν είτε να μοιραστούν τα οφέλη από την αυξημένη παραγωγικότητα, μειώνοντας, για παράδειγμα, τις ώρες εργασίας- είτε να επικεντρωθούν εξ ολοκλήρου στο τελικό αποτέλεσμα.
Ο Γιεχούντα Μπαρούκ, καθηγητής Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο του Southampton στο Ηνωμένο Βασίλειο, συμφωνεί ότι αυτά τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης δεν θα επιλύσουν το πρόβλημα της επαγγελματικής εξουθένωσης. Προβλέπει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα καταργήσει την ανάγκη για πολλές από τις εργασίες που κάνουν σήμερα οι άνθρωποι και ότι όσοι εργαζόμενοι απομείνουν θα επικεντρωθούν κυρίως σε δημιουργικές και καινοτόμες εργασίες.
Αλλά ο Μπαρούκ επισημαίνει και ένα άλλο ζήτημα: οι ειδικοί λένε ότι η επαγγελματική εξουθένωση δεν προκαλείται μόνο από την υπερβολική εργασία ή τα επαναλαμβανόμενα καθήκοντα. Τα ευρήματα μιας μελέτης του 2021 που πραγματοποίησε ο Μπαρούκ σε συνεργασία με ακαδημαϊκούς στην Κίνα και το Χονγκ Κονγκ, έδειξαν ότι οι εργαζόμενοι στον τομέα της φιλοξενίας ήταν πιο πιθανό να νιώσουν εξάντληση με τη σκέψη ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα πάρει τις δουλειές τους.
«Η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να έχει πολλές διαφορετικές μορφές», εξήγησε ο Μπαρούκ.
«Όταν βλέπεις όλες τις γνώσεις που έχεις αποκτήσει και τις δεξιότητες που έχεις αναπτύξει, επί χρόνια, να τις αποκτά μια μηχανή, αυτό είναι απογοητευτικό», πρόσθεσε. Αυτή η εξουθένωση δεν θα προκληθεί από το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι θα έχουν πολλά να κάνουν, είπε ο Μπαρούκ, αλλά από την ανησυχία ότι δεν θα είναι πλεόν απαραίτητοι.
Στο βιβλίο τους «The Burnout Challenge», οι ψυχολόγοι Κριστίνα Μάσλακ και Μάικλ Λέιτερ περιγράφουν την επαγγελματική εξουθένωση ως «αποτέλεσμα όχι ενός και μόνο παράγοντα, αλλά ενός σύνθετου μείγματος εξάντλησης, κυνισμού και αναποτελεσματικότητας». Στις έξι διακριτές αιτίες της επαγγελματικής εξουθένωσης που εντοπίζουν, η υπερκόπωση είναι απλώς μία από αυτές.
Η έρευνα της UiPath δείχνει επίσης ότι οι εργαζόμενοι αναφέρουν διάφορες βασικές αιτίες για την επαγγελματική εξουθένωση. Αν και πολλοί ερωτηθέντες επισήμαναν κοινούς παράγοντες υπερκόπωσης, όπως εργασία πέραν του προγραμματισμένου ωραρίου (40%) και πολλές συναντήσεις ή τηλεφωνήματα (25%) ως αιτίες της επαγγελματικής εξουθένωσης, ανέφεραν επίσης την κουλτούρα του χώρου εργασίας, όπως πίεση (39%), και εργασιακή ανασφάλεια.
Όπως λέει και ο Μπαρούκ: «Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να είναι ευλογία, αλλά θα μπορούσε να είναι και κατάρα».
ΠΗΓΗ: BBC
