Γράφει ο Ηλίας Πεντάζος*
Αυτή τη φορά τουλάχιστον δεν είχαμε χορούς στο Σύνταγμα! Λέτε αρκετοί από τους ευτυχισμένους χορευτές του καλοκαιριού να έχουν ανανήψει; Οι χαρές και τα πανηγύρια μετά το τέλος του Eurogroup περιορίσθηκαν μόνο στο υπουργικό συμβούλιο αλλά για τους πολλούς ο αυτόματος “μηχανισμός έκτακτης ανάγκης” ή contingency mechanism για αγγλομαθείς ή “κόφτης” έχει προκαλέσει αρκετή σύγχυση, την οποία σκοπίμως το Μαξίμου επιτείνει με παραπλανητικές διαρροές. Ας δούμε εν συντομία τη λειτουργία του για να διευκρινιστούν “σκόπιμες παρανοήσεις”.
Κάθε χρόνο, όταν βγαίνουν τα στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ και υπάρχει απόκλιση στο στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος, το ΓΛΚ θα κάνει υποχρεωτικά μια έκθεση (μέχρι τις 31 Μαΐου) όπου ο “μηχανισμός” θα ενεργοποιεί μέτρα από όλους τους κωδικούς του προϋπολογισμού και στο σκέλος των δαπανών και στο σκέλος των εσόδων. Εξαιρούνται αμυντικές δαπάνες και επιδόματα ανεργίας.
Το Eurogroup σημειώνει πως θα κόβονται αυτόματα και “οριζόντια” όσο χρειαστεί οι κρατικές δαπάνες. Μπορεί λιγότερα από τα 3,6 δισ. ευρώ που ζητούσε το ΔΝΤ μπορεί και περισσότερα. Ο δε υπουργός Οικονομικών δεν θα έχει καμία δυνατότητα να εξαιρέσει κατηγορίες δαπανών με ισοδύναμα μέτρα.
Για τους γνώστες του προϋπολογισμού είναι σαφές ότι οι πρώτοι κωδικοί που θα περικόπτονται θα αφορούν τις πρωτογενείς δαπάνες στις οποίες περιλαμβάνονται 18-19 δισ. μισθοί-συντάξεις του δημοσίου, 14-15 δισ. χρηματοδότηση ασφαλιστικών ταμείων και περίπου 6,5 δις. που έχουν απομείνει στο εντελώς αφυδατωμένο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Ο Σύριζα, σύμφωνα με δήλωση Κατρούγκαλου, τη πρώτη φορά ενεργοποίησης θα επιβάλλει νέους φόρους και όχι περικοπές. Φυσικά, λένε ψέματα γιατί δεν επιτρέπεται να επιβληθούν μόνο φόροι χωρίς περικοπή δαπανών. Ο δε “γνώστης” πρωθυπουργός εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι ο “μηχανισμός” δεν πρόκειται να εφαρμοστεί (όπως και ότι έχει υποσχεθεί μέχρι τώρα..) και την αισιοδοξία του ότι η Ελλάδα μπορεί να επιστρέψει στις αγορές από το 2017 (πάλι αυταπάτες..) και να βγει από το μνημόνιο πριν από τη λήξη του το 2018 (πάλι παραπλανημένος..). Συμπλήρωσε δε ότι ο “μηχανισμός” σε καμία περίπτωση δεν περιλαμβάνει απολύσεις στο δημόσιο…” (εδώ πως να αποφύγεις πια το πειρασμό να μη θυμηθείς το λαϊκό ρητό “κούνια που σε κούναγε”).
Ο μηχανισμός ανοίγει σαφώς νέο και δυσβάστακτο πακέτο μέτρων για το μέλλον. Το ΔΝΤ ζητούσε νομοθέτηση πρόσθετων μέτρων 3.6 δις. ευρώ μόνο για το 2018 και αν αυτό ήταν αναγκαίο. Οι πολίτες πρέπει να μάθουν την αλήθεια που η ανεκδιήγητη κυβέρνηση σκόπιμα αποκρύπτει. Για να μη δυσαρεστηθεί το εκλογικό της κοινό νομοθετώντας προληπτικά περικοπές, αντιπρότεινε τον μηχανισμό ο οποίος μπορεί να εφαρμόζεται κάθε χρόνο, χωρίς “οροφή” και στο απόλυτο διηνεκές. Ευνόητο ότι οι δανειστές το δέχτηκαν μετά χαράς!
Η κυβερνητική προπαγάνδα μας ενημερώνει ότι τέτοιο “μηχανισμό” έχουν πολλές χώρες. Σωστό, μόνο που ο ελληνικός έχει δύο ιδιαίτερα “προσόντα”:
α. Η ελληνική κυβέρνηση δεν θα έχει καμία ευχέρεια στην επιλογή των μέτρων και
β. Δεν υπάρχει δικαίωμα επιλογής για ακύρωση του, με πλειοψηφία στη Βουλή, κάτι που περιλαμβάνει ο μηχανισμός πλείστων άλλων χωρών.
Ο “μηχανισμός” είναι ομολογουμένως ένα αυστηρό, φιλελεύθερο μέτρο και ανταποκρίνεται πλήρως στα κριτήρια του Μάαστριχτ περί δημοσιονομικής πειθαρχίας ή με απλά λόγια ‘δεν ξοδεύεις παραπάνω από όσα βγάζεις’. Αν είχε γίνει νωρίτερα, ίσως προλαβαίναμε το σχετικό νοικοκύρεμα του Δημοσίου. Το μέτρο αυτό προτίθεται να αντικαταστήσει τη σημερινή μορφή αξιολόγησης, ρίχνοντας το βάρος των επιλογών για μέτρα διόρθωσης αποκλειστικά στη πλάτη των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων.
Κουβαλάει όμως και μια τραγική ειρωνεία. Επιβάλλεται πανηγυρικά στη ζωή μας με πρόταση μιας απόλυτα ιδεοληπτικής κυβέρνησης που ξορκίζει ως νέο φιλελεύθερο οτιδήποτε θεωρεί ότι εξυπηρετεί την αγορά και που καμία κυβέρνηση μέχρι σήμερα δεν τόλμησε να νομοθετήσει.
Έστω και αν οδηγήθηκε εκεί από καιροσκοπισμό, κουτοπονηριά, κομματικό συμφέρον, άγνοια, ανικανότητα η ότι άλλο μπορεί να της προσάψει κανείς, στην ουσία κάνει πράξη την βασική επιδίωξη της Τρόικας από το 2010, για ένα διορθωτικό μηχανισμό δημοσιονομικών αποκλίσεων στην Ελλάδα.
Γιατί να μην αγαπούν (ακόμη) οι δανειστές τον κ. Τσίπρα;
* Ο Ηλίας Πεντάζος ήταν Γεν. Γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής κατά τη διάρκεια του 1ου Μνημονίου.
