Ηπαλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στο Ισραήλ το Σάββατο (07/10), εκτοξεύοντας χιλιάδες ρουκέτες από τη Λωρίδα της Γάζας, καθώς δεκάδες μαχητές διείσδυσαν στα βαριά οχυρωμένα σύνορα σε διάφορες τοποθεσίες από αέρος, ξηράς και θαλάσσης. Η επίθεση έπιασε τη χώρα εντελώς απροετοίμαστη και αποτελεί μια «ιστορική αποτυχία» των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ, σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα της Μέσης Ανατολής Ντέιβιντ Κάλφα.
Η επίθεση έρχεται σε μια περίοδο πολιτικής αναταραχής στο Ισραήλ, το οποίο τους τελευταίους μήνες βιώνει κρίση εξαιτίας της δικαστικής μεταρρύθμισης που θέλει να κάνει ο Νετανιάχου. Ο Κάλφα, συν-διευθυντής του Παρατηρητηρίου για τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή στη γαλλική δεξαμενή σκέψης Fondation Jean-Jaurès, δήλωσε στο γαλλικό ειδησεογραφικό πρακτορείο France24 πως η Χαμάς εκμεταλλεύτηκε αυτή την πολιτική αναταραχή για να πραγματοποιήσει τη θανατηφόρα επιχείρηση «Al-Aqsa Storm».
Η επίθεση πραγματοποιήθηκε μια ημέρα μετά την 50ή επέτειο του Αραβοϊσραηλινού πολέμου του 1973, όταν το Ισραήλ δέχθηκε αιφνιδιαστική επίθεση από τη Συρία και την Αίγυπτο.
«Το Ισραήλ είναι μια χώρα που βρίσκεται σε διαρκή επιφυλακή, έτοιμη να μπει σε μάχη ανά πάσα στιγμή. Είναι πάντα σε εγρήγορση. Είναι σαφές ότι δεν είχαν προετοιμαστεί, για ένα τέτοιο ενδεχόμενο πιθανότατα ένα λάθος στην ανάλυση και την εκτίμηση εκ μέρους των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, αλλά και στην προετοιμασία των ισραηλινών ειδικών δυνάμεων για μια τέτοια επίθεση», εξήγησε ο Κάλφα.
«Το Ισραήλ είναι μια χώρα που βασίζεται στην τεχνολογία για να προβλέπει τις απειλές και να τις εξουδετερώνει πριν αυτές συμβούν. Είναι σαφές ότι υπήρχε ένα ζήτημα σχετικά με την πρόβλεψη και πιθανώς ένα πρόβλημα στην ανάλυσή τους για το επίπεδο της απειλής», είπε ο ειδικός.
Οι μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ θεωρούνται εδώ και καιρό ως μερικές από τις πιο ικανές στον κόσμο και καλύπτουν τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.
«Αυτή είναι η 11η Σεπτεμβρίου του Ισραήλ. Από το 1973 δεν έχει υπάρξει τέτοια καταστροφική αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ», δήλωσε στο NBC ο Μαρκ Πολυμερόπουλος, ο οποίος εργάστηκε επί 26 χρόνια για τη CIA, όπου ειδικεύτηκε στην αντιτρομοκρατία, τη Μέση Ανατολή και τη Νότια Ασία.
«Είναι σχεδόν αδιανόητο πώς τους ξέφυγε αυτό», δήλωσε.
Παραμένει επίσης ασαφές το γιατί οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ δεν προέβλεψαν την επίθεση, όπως και τα φιλικά αραβικά κράτη όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία, το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία, είπε.
Ωστόσο ο Κόλιν Κλαρκ, ανώτερος ερευνητής στο Κέντρο Σουφάν (Soufan Center), ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα που επικεντρώνεται σε θέματα παγκόσμιας ασφάλειας, δήλωσε ότι το Ισραήλ φέρει την κύρια ευθύνη για την αποτυχία του να προβλέψει την επίθεση του Σαββάτου.
«Το Ισραήλ διαθέτει εξαιρετικές, παγκόσμιας κλάσης δυνατότητες συλλογής και ανάλυσης πληροφοριών και θα είχε πολύ καλύτερη εικόνα για το τι συμβαίνει στο ‘σπίτι’ του. Για αυτό ευθύνονται εξ ολοκλήρου οι Ισραηλινοί», δήλωσε στο NBC.
Ο Κλαρκ πρόσθεσε ότι η πρόσφατη εσωτερική πολιτική αναταραχή στο Ισραήλ ενδεχομένως έπαιξε ρόλο στην προφανή αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών.
«Στα 40 ή περισσότερα χρόνια που παρακολουθώ το Ισραήλ με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, δεν έχω δει ποτέ να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Δεν έχω δει ποτέ να παραβιάζονται τα σύνορα με αυτόν τον τρόπο. Συνήθως, ακόμη και ένα άτομο από τη Γάζα να πλησιάσει τα σύνορα, αναχαιτίζεται και εξουδετερώνεται πολύ πριν προλάβει να κάνει οτιδήποτε. Αυτό είναι κάτι που δεν έχω ξαναδεί. Πρόκειται φυσικά για μια μεγάλη αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών», δήλωσε στο NBC ο Ντέιβιντ Φρίντμαν, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ κατά την προεδρεία του Ντόναλντ Τραμπ.
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις ο χρόνος της επίθεσης της Χαμάς σχετίζεται με τις προσπάθειες εξομάλυνσης των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ. Συμφώνησαν και αυτοί ότι η επέτειος των 50 χρόνων από τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1973 μπορεί επίσης να έπαιξε ρόλο.
Στον απόηχο της επίθεσης, τόσο η Χαμάς όσο και η Χεζμπολάχ δήλωσαν ότι η επίθεση αποτελούσε προειδοποίηση προς κάθε μουσουλμανική χώρα που επιδιώκει να συνάψει ειρήνη με το Ισραήλ. Ο εκπρόσωπος της Χαμάς, Ιμπραήμ Χαμάντ, δήλωσε στο Αλ Τζαζίρα ότι η επίθεση κατά του Ισραήλ είναι ένα μήνυμα προς τις μουσουλμανικές χώρες που επιδιώκουν εξομάλυνση με το Ισραήλ. Τους προέτρεψε να απαλλαγούν από αυτή τη «μεγάλη ντροπή».
Η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz ανέφερε ότι ανώτεροι ισραηλινοί στρατιωτικοί και αξιωματούχοι είχαν εκτιμήσει, μόλις την περασμένη εβδομάδα, ότι η Χαμάς ήθελε να αποφύγει μια πλήρη σύγκρουση με το Ισραήλ. Το NBC δεν μπόρεσε να επαληθεύσει άμεσα την αναφορά αυτή.
«Έχω πραγματικά εκπλαγεί από το γεγονός ότι συνέβη κάτι τέτοιο και οι Ισραηλινοί δεν είχαν ιδέα ότι αυτό επρόκειτο να συμβεί. Είμαι απλά άφωνος», δήλωσε ο Κλαρκ. «Είχαν πηγές μέσα σε αυτές τις παλαιστινιακές ομάδες εδώ και χρόνια», σημείωσε.
Ο διευθυντής της CIA Γουίλιαμ Μπερνς επρόκειτο να μιλήσει το Σάββατο σε συνέδριο εθνικής ασφάλειας στη Τζόρτζια που διοργανώθηκε από το μέσο ενημέρωσης Cipher Brief, αλλά ακυρώθηκε λόγω της κρίσης στο Ισραήλ, δήλωσε η εκπρόσωπός του, Τάμι Θορπ.
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στο NBC ότι αν οι Ισραηλινοί γνώριζαν ότι επίκειται επίθεση, δεν το μοιράστηκαν με την Ουάσιγκτον. Σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο και πηγή που γνωρίζει τις συζητήσεις, οι αξιωματούχοι συζητούν την ενίσχυση της ανταλλαγής πληροφοριών με τους Ισραηλινούς ώστε να υποστηρίξουν την ισραηλινή κυβέρνηση στην απάντηση στην επίθεση της Χαμάς, Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει πληροφορίες που συλλέγονται από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, υποκλοπές και δορυφόρους. Ωστόσο, οι αξιωματούχοι δεν ανέφεραν λεπτομέρειες.
