Γράφει ο Γεράσιμος Ταυρωπός
Το ΔΝΤ ζητεί μέτρα 3,6 δισ. ευρώ και μεταξύ αυτών μαχαίρι στις συντάξεις, και οι Ευρωπαίοι δεν δίνουν ρητή δέσμευση για ελάφρυνση χρέους. Αυτός είναι ο «θανάσιμος» συνδυασμός που ευθύνεται για το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες. Το ΔΝΤ θέλει σκληρά μέτρα για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του προγράμματος αλλά είναι σύμμαχος στην απαίτηση για ελάφρυνση του χρέους – που κατ’ αυτό είναι ο πιο γρήγορος και αποτελεσματικός δρόμος προς τη βιωσιμότητα. Από την άλλη, οι Ευρωπαίοι είναι διατεθειμένοι να συμβιβαστούν με πιο «ήπιο» μίγμα… επώδυνων μέτρων, αλλά δεν συζητούν τώρα τα περί ελάφρυνσης του χρέους.
Η τρίτη κορυφή του «τριγώνου», η ελληνική κυβέρνηση, μπορεί να συμβιβαστεί με δύο διαφορετικές εκδοχές: είτε μια πιο σκληρή συμφωνία αλλά με συγκεκριμένη δέσμευση για απομείωση του χρέους είτε με μια πιο ήπια συμφωνία και με το ζήτημα του χρέους να παραμένει ανοιχτό. Όμως, οι διαφωνίες στους κόλπους των δανειστών δεν επιτρέπουν τίποτε από τα δύο!
Επιπλέον, και οι τρεις πλευρές αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα πολιτικής διαχείρισης των συνεπειών μιας συμφωνίας.
Το ΔΝΤ, δυσκολεύεται να ξανακάνει τα «στραβά μάτια» για τους όρους βιωσιμότητας του ελληνικού προγράμματος – απαιτεί λοιπόν είτε τη μία (σκληρό πρόγραμμα, με περικοπές και στις συντάξεις) είτε την άλλη (πιο ήπιο πρόγραμμα αλλά με «κούρεμα» του χρέους) καθαρή λύση.
Οι Ευρωπαίοι, για λόγους που έχουμε εξηγήσει πολλές φορές, δεν θέλουν να δώσουν το «δωράκι» της ελάφρυνσης του χρέους στην Ελλάδα. Γενικότερα, δεν θέλουν να φανεί ότι υποχωρούν μπροστά σε μια αριστερή κυβέρνηση, γιατί έτσι θα τροφοδοτούνταν ένα γενικευμένο πολιτικό «ντόμινο», ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό Νότο, ενάντια στις πολιτικές λιτότητας. Θα μπορούσαν όμως να δεχτούν μια επώδυνη συμφωνία παράτασης του υπάρχοντος χωρίς περικοπή στις συντάξεις τώρα, θεωρώντας ότι μέχρι τη λήξη της παράτασης του προγράμματος θα έχουν δημιουργήσει ξανά όρους χρηματοδοτικής ασφυξίας, ώστε να εξαναγκάσουν την ελληνική κυβέρνηση σε πλήρη υποχώρηση σε «δεύτερο χρόνο».
Η ελληνική κυβέρνηση, μπορεί να υπογράψει μια επώδυνη συμφωνία, αρκεί να της αφήνει τα περιθώρια πολιτικής διαχείρισής της στο εσωτερικό. Οι «κόκκινες γραμμές» της είναι έτσι διατυπωμένες ώστε να εξασφαλίζουν αυτό ακριβώς: ότι υπογράφοντας μια επώδυνη συμφωνία, θα εξασφαλίσει την παραμονή της στην κυβερνητική εξουσία. Με μέτρα όπως αυτά που ζητεί το ΔΝΤ, δεν μπορεί να το πετύχει… Εκτός αν οι κακές εντυπώσεις των πολύ σκληρών μέτρων αντισταθμιστούν από «δωράκια» όπως η ελάφρυνση του χρέους και κάποιο «πακέτο» για την ανθρωπιστική κρίση ή και τις επενδύσεις.
Υπ’ αυτούς τους όρους, η λύση της «εξίσωσης» μοιάζει ανέφικτη. Το αδιέξοδο στις Βρυξέλλες αποδεικνύει ακριβώς την αδυναμία να βρεθεί «χρυσή τομή» που θα εξασφαλίζει και στις τρεις πλευρές την ικανοποίηση των ζωτικών τους στόχων. Τώρα, δύο πράγματα μπορούν να συμβούν: Είτε να αναλάβουν όλοι το ρίσκο μιας κρίσης, ελπίζοντας -κάθε πλευρά χωριστά- ότι αυτή θα έχει αποτέλεσμα να «συνετιστούν» οι υπόλοιπες. Θα είναι μια επιλογή υψηλού ρίσκου για όλους. Είτε να γεφυρωθεί το χάσμα στους κόλπους των δανειστών, παραδείγματος χάρη με ένα συνδυασμό πιο ήπιας συμφωνίας και μιας -γενικής έστω- δέσμευσης για ελάφρυνση του χρέους, αν η μεταβατική συμφωνία υλοποιηθεί στο ακέραιο, αν δηλαδή επιτευχθεί ο στόχος του πλεονάσματος.
Ίδωμεν…
