Τα παιχνίδια της μνήμης είναι γνωστά σε όλους. Και σε ποιον δεν έχει τύχει να θυμάται εικόνες, λέξεις και γεγονότα στα οποία ήταν κατά φαντασίαν παρόν ενώ στην πραγματικότητα δεν έχουν υπάρξει ποτέ; Μπορεί να σας έχει συμβεί να επιμένετε ότι τηλεφωνήσατε σε έναν φίλο σας και μετά να μάθετε ότι άλλαξε τον αριθμό του. Να είστε σίγουρος ότι δεν μετακινήσατε ένα πράγμα και αυτό να βρίσκεται σε διαφορετική θέση.
Τέτοιες καταστάσεις σίγουρα μας προκαλούν περίεργα συναισθήματα. Τι ακριβώς συμβαίνει όμως στον εγκέφαλο και τον οδηγεί στο να δημιουργεί ψευδείς εικόνες μνήμης;
Σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι σύνηθες να δημιουργούνται τέτοιες ψευδείς και λανθασμένες αναμνήσεις. Ερευνητές στο RIKEN-M.I.T δημιούργησαν μια ψεύτικη ανάμνηση σε ένα ποντίκι προσπαθώντας να συλλέξουν στοιχεία και να αναλύσουν το πώς λειτουργεί και ο ανθρώπινος εγκέφαλος σχετικά με τις αναμνήσεις. Μπορεί τα ποντίκια να μην είναι άνθρωποι αλλά οι βασικές λειτουργίες της μνήμης στα θηλαστικά είναι εξελικτικά αρχαίες.
Ποντίκια και άνθρωποι σχηματίζουν μνήμες σε μια περιοχή του ιππόκαμπου του εγκέφαλου που ονομάζεται οδοντωτός έλικας. Ο βραβευμένος με Νόμπελ για το έργο του στην ανοσολογία Δρ Tonegawa και η ομάδα του έκαναν ένα πείραμα πάνω σε αυτό.
Αρχίζοντας την πρώτη μέρα έβαλαν το ποντίκι σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον και το άφησαν να το συνηθίσει ώστε να το θυμάται, οι επιστήμονες εντόπισαν και επισήμαναν τα κύτταρα του εγκεφάλου όπου είχε διαμορφωθεί η μνήμη.
Τη δεύτερη μέρα οι ερευνητές έβαλαν το ποντίκι σε ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον όπου και του έκαναν ηλεκτροσόκ ενώ ταυτόχρονα εντόπισαν και ερέθισαν τα κύτταρα του εγκεφάλου όπου βρισκόταν η προηγούμενη μνήμη ώστε να την επαναφέρουν.
Την επομένη μέρα έβαλαν το ποντίκι στο πρώτο περιβάλλον. Εκείνο ήταν ανήσυχο και πάγωσε από τον φόβο κάτι που σημαίνει ότι θυμόταν να του έχει γίνει το ηλεκτροσόκ σε αυτό το περιβάλλον, πράγμα του δεν συνέβη ποτέ.
Το «γιατί» ο εγκέφαλος μπορεί να δημιουργήσει μια ψεύτικη μνήμη δεν έχει απαντηθεί ακόμα, όμως το ότι μπορεί να το κάνει είναι γεγονός. Κανείς δεν ξέρει αν το γεγονός πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος δημιουργεί τέτοιες λεπτομερείς ψεύτικες εικόνες και σκηνές, οφείλεται στη φυσική κλίση του ανθρώπου να οραματίζεται ή αν είναι απλά μια μυστήρια λειτουργία του εγκεφάλου του ανθρώπου… και των ζώων όπως αποδείχτηκε!
