“Η προσπάθεια της Τουρκίας να προσελκύσει τουρίστες με την διαφημιστική καμπάνια “TurkAegean” – με φόντο ιστορικά ελληνικά μνημεία και τον ήχο του μπουζουκιού – έχει προκαλέσει οργή και αμηχανία στην Αθήνα”, αναφέρει σε δημοσίευμα της η βρετανική εφημερίδα Guardian.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, με τις δυτικές της ακτές να εκτείνονται στο Αιγαίο, η Τουρκία λέει ότι ήρθε η ώρα να σταματήσει να συνδέεται η περιοχή αποκλειστικά με την Ελλάδα. Τον περασμένο Δεκέμβριο κατέθεσε αίτημα στο γραφείο πνευματικής ιδιοκτησίας της ΕΕ για την κατοχύρωση του όρου TurkAegean.
Η έγκριση της αίτησης, που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα, αιφνιδίασε τους Έλληνες πολιτικούς. “Κάποιοι άνθρωποι … πολύ απλά, δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους”, δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Εν μέσω διαμαρτυριών για σφετερισμό του πολιτισμού τους, οι Έλληνες αξιωματούχοι πέρασαν στην αντεπίθεση. “Προφανώς η κυβέρνηση θα εξαντλήσει κάθε νομική δυνατότητα για να αντιμετωπίσει αυτή την εξέλιξη”, δήλωσε ο Μητσοτάκης σε δημοσιογράφους στο τέλος της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, την περασμένη εβδομάδα.
Με το αρχαίο ελληνικό του όνομα να προέρχεται από τον Αιγέα, τον πατέρα του μυθικού βασιλιά Θησέα που ίδρυσε την Αθήνα, η ελληνική κληρονομιά του Αιγαίου σπάνια αμφισβητείται – ακόμη και αν οι δύο αντίπαλοι – χώρες του ΝΑΤΟ έχουν εδώ και καιρό διαπληκτιστεί για θέματα εδαφικής κυριαρχίας στη θάλασσα.
Καθώς οι τουρκικές διεκδικήσεις αυξάνονται στην περιοχή, ο κορυφαίος αξιωματούχος της Ελλάδας στην ΕΕ, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, απαίτησε την αναθεώρηση της απόφασης. Σε μια λιτά διατυπωμένη επιστολή προς τον Τιερί Μπρετόν, τον ομόλογό του αρμόδιο για τις εσωτερικές αγορές, ο Σχοινάς επέπληξε τον οργανισμό της ΕΕ επειδή δεν δημοσιοποίησε σωστά το αίτημα της Άγκυρας να χρησιμοποιηθεί ο όρος στην τουριστική εκστρατεία.
Το σλόγκαν TurkAegean, που κυριαρχεί στη διαφήμιση αυτού που η Τουρκία έχει επίσης ονομάσει “ακτογραμμή της ευτυχίας”, έχει τις τελευταίες ημέρες ξεδιπλωθεί με σφοδρότητα, εξοργίζοντας περαιτέρω τους Έλληνες.
“Το τουρκικό Αιγαίο είναι μια από τις πιο εξαίσιες περιοχές που έχει να προσφέρει η Τουρκία”, δήλωσε στους Financial Times ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της χώρας, Mehmet Nuri Ersoy, αναφερόμενος σε μια περιοχή με μνημεία που περιλαμβάνουν την αρχαία Τροία και την πόλη-λιμάνι της Εφέσου, η οποία κάποτε θεωρούνταν από τους Έλληνες ως το σημαντικότερο εμπορικό κέντρο της Μεσογείου.
“Διαθέτει ακτογραμμές τυλιγμένες σε καταγάλανα νερά, πολυάριθμα ιστορικά μνημεία που χρονολογούνται από τον δεύτερο αιώνα π.Χ. και ειδυλλιακές παραλίες για να απολαύσετε τον ήλιο που λάμπει”.
Οι υποστηρικτές της προσέγγισης επισημαίνουν αυτό που το TurkAegean κάνει εμφανές: Οτι από τις εντυπωσιακές ακτές μέχρι τη μουσική και το φαγητό, οι δύο χώρες έχουν περισσότερα κοινά απ’ όσα θέλουν να πιστεύουν.
Αλλά η τουριστική αυτή εκστρατεία, όπως αναφέρει ο Guardian, ακολουθεί επίσης την αυξανόμενη ένταση μεταξύ των δύο ιστορικών εχθρών για τις αντίθετες διεκδικήσεις τους στο Αιγαίο Πέλαγος, την εξερεύνηση ορυκτών πόρων στην ανατολική Μεσόγειο και τη διαιρεμένη από την τουρκική εισβολή Κύπρο.
“Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η επικοινωνία μέσω της διπλωματικής οδού έχει σχεδόν καταρρεύσει. Μέχρι την Παρασκευή, οι ελπίδες για εκτόνωση στον απόηχο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη είχαν μειωθεί δραματικά, αφού ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επανέλαβε ότι δεν θα συναντήσει τον Μητσοτάκη μέχρι να “συνέλθει”. Τον Μάιο, ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι θα διακόψει τους δεσμούς με τον Μητσοτάκη, αφού ο Έλληνας ηγέτης κάλεσε την Ουάσινγκτον να μην πουλήσει μαχητικά αεροσκάφη F-16 στην Τουρκία κατά τη διάρκεια ομιλίας του ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου”.
Η Άγκυρα έχει κατηγορήσει την Αθήνα ότι στρατιωτικοποιεί σκόπιμα νησιά κοντά στις τουρκικές ακτές κατά παράβαση διεθνών συνθηκών. Σε μια κίνηση που προκάλεσε περαιτέρω ανησυχίες μεταξύ των διπλωματών της ΕΕ που σταθμεύουν στην Αθήνα, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Mevlüt Çavuşoğlu, προειδοποίησε τον περασμένο μήνα ότι η Τουρκία θα αμφισβητήσει το καθεστώς των ανατολικών νησιών της Ελλάδας εάν δεν αποσυρθούν τα στρατεύματα.
Η Αθήνα υποστηρίζει ότι έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της στο έδαφός της, επισημαίνοντας τις επανειλημμένες αεροπορικές επιδρομές τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών και τη μακροχρόνια απειλή της Άγκυρας για πόλεμο σε περίπτωση επέκτασης των χωρικών υδάτων. Ο Ερντογάν έχει επανειλημμένα επικαλεστεί τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1919-22, ο οποίος έληξε με στρατιωτική ήττα για την Αθήνα, λέγοντας ότι, 100 χρόνια μετά, η Ελλάδα δεν θα πρέπει να αψηφά έναν αγώνα για τον οποίο θα “μετανιώσει” και πάλι.
Έλληνες πολιτικοί δήλωσαν ότι η εκστρατεία της Άγκυρας στο TurkAegean πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της στρατηγικής που ακολουθεί ο μαχόμενος Τούρκος πρόεδρος ενόψει των εκλογών του 2023.
“Δεν είναι απλώς μια αθώα διαφήμιση, αλλά ένα ακόμη επιχείρημα που χρησιμοποιείται για να αμφισβητηθεί τελικά η κυριαρχία μας επί των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο και τα δικαιώματά μας στις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες”, δήλωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος. “Αν έλεγαν απλώς ότι έχουν ακτογραμμή στο Αιγαίο, αυτό, βεβαίως, είναι γεωγραφικά σωστό. Αλλά ο όρος υπονοεί, ως επακόλουθο της προπαγάνδας τους, ότι όλο ή το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου είναι τουρκικό και αυτό είναι σαφώς λάθος”.
Με την Ελλάδα να αντιμετωπίζει επίσης την προοπτική πρόωρων εκλογών ήδη από τον Σεπτέμβριο, οι αναλυτές δεν έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο οι εντάσεις να εξελιχθούν σε στρατιωτική σύγκρουση είτε σκόπιμα είτε τυχαία.
“Υπήρξε μια πολύ επιθετική, σχεδόν αποκαλυπτική αναβάθμιση των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο”, δήλωσε ο Κωνσταντίνος Φίλης, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος. “Είναι σαν η Τουρκία να προετοιμάζει το διεθνές κοινό για το τι θα μπορούσε ενδεχομένως να ακολουθήσει”, καταλήγει το δημοσίευμα του Guardian.
