Στους κινηματογράφους της Αθήνας Ααβόρα και Μαργαρίτα θα προβάλλεται από την ερχόμενη εβδομάδα (Πέμπτη, 20 Μαρτίου) το νέο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου “Η Νονά” που κάνει πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης στις 18 Μαρτίου. Ακολουθούν αποσπάσματα από τις πρώτες συνεντεύξεις του Σ. Κούλογλου για την νέα του ταινία, για την οποία συνεχίζεται η συλλογή χρημάτων ώστε να αποπληρωθεί η παραγωγή της. Tην μουσική της ταινίας υπογράφουν οι Active Member και ο Νίκος Ξύδης.
-Τι είναι η «Νονά»;
Η Νονά είναι η Μέρκελ και η υπόθεση της ταινίας είναι πως μια άσημη και αδιάφορη με την πολιτική φυσικός από την Ανατολική Γερμανία κατάφερε να γίνει βασίλισσα της Ευρώπης και η ισχυρότερη γυναίκα στον κόσμο. Ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από το ομώνυμο βιβλίο της Γερμανίδας δημοσιογράφου Γερτρούδης Χέλερ, που μιλά στην ταινία κάνοντας συγκλονιστικές αποκαλύψεις. Η έρευνα μου ξεκινά από την παιδική ηλικία της Μέρκελ και την Λαική Δημοκρατία της Γερμανίας, όπου η σημερινή καγκελάριος μεγάλωσε και διαμόρφωσε τις αξίες και την προσωπικότητα της.
-Και τι μαθαίνουμε για τη Μέρκελ στο ντοκιμαντέρ;
Ότι αξιοποίησε όλη την νοοτροπία του συστήματος εξουσίας στην Ανατολική Γερμανία, πρώτα για να κερδίσει τη μάχη εξουσίας στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα κι ύστερα να κυριαρχήσει στην Ευρώπη: η εξουσία είναι το παν, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και οι μάζες πρέπει να μένουν απληροφόρητες. Εχω μαρτυρίες στο ντοκιμαντέρ που αποδεικνύουν ότι οι Γερμανοί δεν έχουν ιδέα για τις πραγματικές αιτίες της κρίσης και τις επιπτώσεις της στην Ελλάδα και στον ευρωπαϊκό νότο, θέματα στα οποία επίσης επικεντρώνεται η ταινία. Μέσα από όμως από την ματιά και τα πειράματα της Μέρκελ, που λειτουργεί ακόμη σαν φυσικός. Η Εβελιν Ρολ, η επίσημη βιογράφος και φίλη της Μέρκελ, ομολογεί ότι αντιμετωπίζει την πολιτική ως φυσικός και πειραματίζεται.
-Γιατί αποκαλείτε τη Μέρκελ «Νονά»; Θυμίζει εκείνες τις γυναίκες αρχηγούς σπείρας στα αμερικανικά νουάρ.
Διότι “η κλίκα της Φρανκφούρτης”, των διεθνών τραπεζιτών και των ολιγαρχών που κυριαρχεί στην Ευρώπη, δουλεύει με τις μεθόδους της μαφίας. Την ομερτά και τον εκβιασμό. Η Μέρκελ, που είναι η επικεφαλής, χρησιμοποιεί μαφιόζικες μεθόδους για να επιβάλλει την πολιτική της: σιωπή, νόμος της ομερτά, συνεργάτες Γ’ διαλογής αλλά αποφασισμένους για όλα και όπου χρειάζεται προδοσίες, μια ακόμη ανατολικογερμανική κληρονομιά. Η αγαπημένη της ταινία την δεκαετία του 70 την οποία εκθείασε και πρόσφατα σε ειδική εκδήλωση, είναι γεμάτη από προδοσίες.
-Και οι εκβιασμοί;
Αποκαλυπτική σε αυτό το σημείο είναι η μαρτυρία του Χάραλντ Σούμαν, ενός ερευνητή δημοσιογράφου στην εφημερίδα «Tagespiegel» του Βερολίνου. Ερευνώντας την οικονομική κρίση, ο Σούμαν ανακάλυψε ότι χώρες όπως η Ιρλανδία, όπου δεν υπήρχε δημόσιο χρέος όπως στην Ελλάδα αλλά 1-2 ιδιωτικές τράπεζες είχαν το πρόβλημα, εκβιάστηκαν να μπουν σε μνημόνια από τον πολύ Τρισέ και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: “αν δεν δεχθείς Μνημόνιο για την τράπεζά σου που χρεοκόπησε και στην οποία έχουμε τα ομόλογά μας, θα σου κλείσω όλες τις τράπεζες, σταματώντας την χρηματοδότηση τους. Θα κάνω την οικονομία σου να καταρρεύσει”.
Αυτό έγινε για να σωθούν τα γερμανικά και γαλλικά κεφάλαια που είχαν επενδύσει στο ιρλανδικό τραπεζικό σύστημα. Στην Κύπρο, εξηγεί ο Σούμαν, επίσης τράπεζες ήταν το πρόβλημα, αλλά εδώ το Βερολίνο επέβαλλε να τιμωρηθούν οι τράπεζες, γιατί τα επενδυτικά κεφάλαια ήταν ελληνικά, ρωσικά και βρετανικά.
Ο Σούμαν ανακάλυψε μάλιστα ότι τα γερμανικά κεφάλαια που στα πλαίσια της δανειακής σύμβασης δίνονταν στην Ιρλανδία υποτίθεται για την διάσωση της, επέστρεφαν την ίδια μέρα στην Γερμανία! Τα χρήματα των Γερμανών φορολογούμενων γύρναγαν στις τσέπες των πλούσιων και εκείνων των τραπεζών που είχαν επενδύσει στις φούσκες! Αλλά η Νονά έχει επιβάλει και εδώ το νόμο της σιωπής.
-Πως ανακαλύψατε την ύπαρξη της οργάνωσης «λευκές χήρες» και πώς πείσατε τις γυναίκες των αυτόχειρων να σας εμπιστευτούν και να μιλήσουν για την εμπειρία τους;
Ερευνώντας τις επιπτώσεις της κρίσης στα «γουρουνάκια», στις άλλες χώρες του Νότου της Ευρώπης, Οι λευκές χήρες είναι μια οργάνωση που ίδρυσαν οι γυναίκες όσων αυτοκτόνησαν για οικονομικούς λόγους στην Ιταλία.. Η πρόεδρος της οργάνωσης στη Μπολόνια, δέχθηκε να καταθέσει μια συγκλονιστική μαρτυρία.
-Ποιοί άλλοι εμφανίζονται στο ντοκιμαντέρ και μιλούν για την Μέρκελ;
Από τον Ράινερ, έναν Γερμανό κωμικό που μιμείται την Μέρκελ με απολαυστικό τρόπο, μέχρι τον Μπέπε Γκρίλο που μιλάει για την Ελλάδα. Ο Γκρίλο είναι ένα από τα φρούτα της πολιτικής της Μέρκελ και μάλιστα τα πιο εύγευστα: είναι η πιο καλύτερη και δημοκρατική περίπτωση του ευρωσκεπτικισμού .Η γερμανική πολιτική έχει προκαλέσει σε όλη την Ευρώπη κύματα ξενοφοβίας και ρατσισμού, που θα εκφραστούν και στις προσεχείς ευρωεκλογές απειλώντας ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Αυτό είναι και το μεγάλο οικονομικό ρίσκο που συνειδητά παίρνει η Μέρκελ και η γερμανική οικονομική ολιγαρχία,η οποία κερδίζει δισεκατομμύρια από την κρίση: αν το ευρώ καταρρεύσει ή αντικατασταθεί από το «ευρώ του Βορρά» ή το μάρκο, η γερμανική οικονομία θα υποστεί ανυπολόγιστες καταστροφές.
-Και η Ναόμι Κλάιν που βουρκώνει σε κάποιο σημείο της ταινίας;
Η Καναδέζα ακτιβίστρια και συγγραφέας του “Δόγματος του Σοκ” λέει στο ντοκιμαντέρ ότι αν έγραφε ένα νέο βιβλίο αυτό θα ήταν για την Ελλάδα. Μιλάει για τον φόβο και τις ενοχές, που διευκολύνουν την αποδοχή των μέτρων λιτότητας. Σε ένα σημείο της ταινίας, η Μέρκελ λέει ότι στην Ελλάδα έχουν γίνει μεγάλες αλλαγές, όπως ότι οι βρεφικές τροφές πωλούνται πλέον στα σούπερ μάρκετ! Και η Ναόμι τής απαντάει με μια συγκινητική διήγηση για μέρη που επισκέφτηκε στην Ελλάδα, όπου δεν είχαν να αγοράσουν παιδικές τροφές.
-Ποια είναι η γνώμη σας μετά από την ερευνά σας και μετά από τις εξελίξεις όλων των τελευταίων χρόνων για τη Γερμανία και συγκεκριμένα για την Αγγελα Μέρκελ;
Μίλησα μέχρι και με τον δάσκαλο της Μέρκελ στο σχολείο,που λέει ότι ήταν η πιο έξυπνη μαθήτρια που είχε ποτέ. Ακόμη και αν πρόκειται για εξιδανίκευση, όλες οι μαρτυρίες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι θανάσιμο λάθος να υποτιμήσει κανείς τις ικανότητες της Μέρκελ: ο διάσημος Γερμανός κοινωνιολόγος Ούρλιχ Μπεκ, ο οποίος επίσης μιλάει στη ταινία, έχει δώσει στο σχετικό βιβλίο του τον τίτλο «Μερκιαβέλι». Η Μέρκελ παίζει άψογα το παιχνίδι της εξουσίας, χωρίς κανένα ηθικό φραγμό. Η Χέλερ, η συγγραφέας της «Νονάς», λέει ότι στο γραφείο της η Μέρκελ έχει μια φωτογραφία της Αικατερίνης της Μεγάλης. Είναι μια από τις αποκαλύψεις που με οδήγησαν σε ένα κινηματογραφικό τρικ στην ταινία, αλλά περισσότερα επί της οθόνης.
(Συνεντεύξεις στην Ελευθεροτυπία, το flix.gr και την “Ερευνα” Τρικάλων)