Ο πήλινος γίγαντας, η κατάρρευση της Κυβέρνησης της Κροατίας και οι οικονομικές προεκτάσεις
Πριν από λίγες μέρες έγινε γνωστή η διάλυση του Κροατικού κυβερνητικού σχηματισμού μετά από πρόταση δυσπιστίας που κατέθεσε η αντιπολίτευση για λογαριασμό του Υπουργού Οικονομίας. Για την παραπάνω πολιτική κρίση οφείλεται η κατάρρευση της Agrokor, ενός οικονομικού γίγαντα που απειλεί να ταράξει συθέμελα όλες τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Το αστρονομικό χρέος του διαβαλκανιακού γίγαντα Agrokor ανέρχεται στα 6 δις ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στο 14,5% του ΑΕΠ της Κροατίας, ενώ πέρα από την ναυαρχίδα που βρίσκεται στην Κροατία έχει καταφέρει να έχει μεγάλη διείσδυση στην Σερβία, Ουγγαρία, Σλοβενία, Βοσνία, ΠΓΔΜ, αλλά και στο Μοντενέγκρο.
Όλα ξεκίνησαν όταν η εταιρεία ανακοίνωσε πως πλέον δεν μπορεί να δανείζεται με τους ευνοϊκούς όρους που δανειζόταν έως σήμερα, και το χρέος προς τις ρωσικές τράπεζες να αυξάνεται. Άμεση ήταν η αντίδραση όσων είχαν στα χέρια τους ομόλογά της, οι οποίοι έσπευσαν να τα πουλήσουν μαζικά, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη της αγοράς προς την εταιρεία. Ακόμη, παγκόσμιοι γίγαντες της ασφαλιστικής αγοράς όπως η Fidelity International και η ΑΧΑ Investement Managers βρέθηκαν ξαφνικά αντιμέτωποι ενώπιον απαιτήσεων αποζημίωσης της μεγαλύτερης βιομηχανίας παραγωγής σοκολάτας και μπισκότων.
Αυτό έγινε μετά από παρέμβαση της κυβέρνησης της Κροατίας, η οποία έθεσε τα συμφέροντα περίπου 5.500 μικρών επιχειρήσεων ως πρώτη προτεραιότητα, ακυρώνοντας μια ρωσικής εμπνεύσεων επιχείρηση αναδιάρθρωσης της Agrokor εν μέσω κατηγοριών ότι τα λογιστικά της βιβλία ήταν “μαγειρεμένα”, διώχνοντας με αυτόν τον τρόπο και την τελευταία ελπίδα της εταιρείας για ανασυγκρότηση.
Αποτέλεσμα ήταν ο γίγαντας της σοκολατοβιομηχανίας να χάσει περισσότερα από 6 δισεκατομμύρια ευρώ εντός του τελευταίου τριμήνου. Η μετοχή της εταιρείας εξαϋλώθηκε και τώρα, οι πάντες έχουν ρίξει το βάρος στην προστασία και την επιβίωση των χιλιάδων προμηθευτών της.
Παρόλα αυτά για να επιβιώσει η εταιρεία, αλλά και οι επιχειρήσεις που την προμήθευαν, η Κυβέρνηση προώθησε ένα νόμο που ονομάστηκε νόμος Agrokor, με αντικείμενο την ενασχόλησή του με τις λεγόμενες «συστημικές» εταιρείες, με τον οποίο προστατεύει κυρίως τους μικρότερους προμηθευτές.
Αντίστοιχους νόμους περνούν και οι άλλες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, δηλαδή η Σλοβενία, η Σερβία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Μαυροβούνιο, στις οποίες η Agrokor είχε μεγάλη διείσδυση.
Η πτώση της Κυβέρνησης
Όπως είναι κατανοητό μία εταιρεία τέτοιου μεγέθους δεν μπορεί παρά να έχει συνδέσμους και με την Κυβέρνηση. Με την πτώση της λοιπόν πέρα από το οικονομικό πρόβλημα, δημιουργείται και πολιτικό πρόβλημα καθώς η αντιπολίτευση έθεσε θέμα αξιοπιστίας του υπουργού Οικονομικών καθ’ ότι ο ίδιος εργαζόταν μέχρι πέρυσι στην Agrokor ως διευθυντής για τις κεφαλαιαγορές.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, την δημιουργία κυβερνητικής κρίσης καθώς ένα μικρότερο κόμμα απέσυρε την εμπιστοσύνη του στην κυβέρνηση ως αποδοκιμασία για τον Μάριτς, εξέλιξη που οδήγησε τον πρωθυπουργό Αλεξέι Πλένκοβιτς στην αναζήτηση νέου κυβερνητικού συνασπισμού.
Μάλιστα ο Πρωθυπουργός Πλένκοβιτς που ηγείται του βασικού κόμματος του κυβερνητικού συνασπισμού, Croatian Democratic Union (HDZ), διέταξε την παύση τριών υπουργών (Δικαιοσύνης, Εσωτερικών, Περιβάλλοντος) του κεντροδεξιού συγκυβερνόντος κόμματος (Most) καθώς δεν έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στον υπουργό Οικονομικών της κυβέρνησης. Παρόλα αυτά ο Μάριτς πήρε ψήφο εμπιστοσύνης μόλις με μία ψήφο διαφορά.
