Γράφει ο Όμηρος Ταχμαζίδης
«Ολοκληρωτικές αντιλήψεις»: Η αμερικανική πολυεθνική εταιρία Coca Cola δεν έχει και πολύ καλές σχέσεις με τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας μας: και δεν υπονοώ το γεγονός της εγκατάστασής της στη χώρα μας την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας – η Coca Cola «επένδυσε» σε χώρες με πιο σκληρά τυραννικά καθεστώτα και ενεπλάκη ακόμη και σε δολοφονίες αθώων ανθρώπων και συνδικαλιστών (βλ. στο Διαδίκτυο το άκρως διαφωτιστικό The Coca Cola Case για τις δολοφονίες συνδικαλιστών στην Λατινική Αμερική με την άμεση υπευθυνότητα της αμερικανικής πολυεθνικής)
Εννοώ την αντίληψη για πλήρη έλεγχο της ζωής των εργαζομένων και της ισοπέδωσης των στοιχειωδών δικαιωμάτων τους: η Coca Cola είναι ένα επιχειρηματικό μόρφωμα με ολοκληρωτικές αντιλήψεις και πρακτικές – είναι μια «εταιρία-αφέντης»!
Η προσπάθεια απόλυτου ελέγχου των εργαζομένων είναι εμφανής στην πρακτική της. Άλλωστε φαίνεται και από τις εντολές και οδηγίες που αφορούν στη λειτουργία της, τις οποίες είναι υποχρεωμένοι να τηρούν αδιαμαρτύρητα οι εργαζόμενοι «της». Δεν είναι υπερβολή να υποστηρίξουμε ότι ο τρόπος λειτουργίας της Coca Cola θυμίζει τη λειτουργία ολοκληρωτικού καθεστώτος: η «εταιρεία» με κάθε τρόπο παρεμβαίνει στη ζωή και την προσωπική εξέλιξη των εργαζομένων της – πολλές φορές σε κατάφωρη αντίθεση με τους νόμους και το σύνταγμα.
Ο κώδικας της ντροπής: Μια τέτοια περίπτωση πολιτικού ολοκληρωτισμού από την πλευρά της εταιρίας είναι η προσπάθεια καθολικού ελέγχου της πολιτικής και κοινωνικής δραστηριότητας των εργαζομένων στα εργοστάσιά της. Η Coca Cola θέλει και επιχειρεί να ελέγξει απόλυτα τα συνταγματικά δικαιώματα των εργαζομένων στα εργοστάσιά της και τη χρήση αυτών των δικαιωμάτων.
Ο Κώδικας Δεοντολογίας στον οποίο πρέπει να υπακούν τυφλά οι εργαζόμενοι, αν δε θέλουν να υποστούν τις όποιες κυρώσεις από την πλευρά της εταιρίας με κυριότερη εκείνη της απόλυσης, προβλέπει, μεταξύ άλλων, το εξής αδιανόητο για ελεύθερη δημοκρατική χώρα: οι εργαζόμενοι θα πρέπει να παίρνουν την άδεια της εταιρίας, εάν θέλουν να πολιτευτούν – να συμμετέχουν στις δημοτικές ή περιφερειακές εκλογές.
Το συνταγματικώς κατοχυρωμένο δικαίωμα του «εκλέγεσθαι», αποτελεί για τη διεύθυνση της Coca Cola ένα «προνόμιο» που το παραχωρεί κατ΄ επιλογή η ίδια στους εργαζόμενους και δεν μπορούν να το ασκήσουν αυτοί ελεύθερα, όπως προβλέπει το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας. Οι εργαζόμενοι υπόκεινται πρώτα στον έλεγχο της εταιρείας και εάν αυτή κρίνει ότι μπορεί να είναι υποψήφιοι, τότε ο κατ΄ επίφαση ελεύθερος πολίτης, μπορεί να πάρει μέρος σε μια εκλογική διαδικασία!
Ο έλεγχος των υποψηφιοτήτων συμπεριλαμβάνεται στο πιο επίσημο έγγραφο για τη σχέση διεύθυνσης και εργαζομένων: στον Κώδικα Δεοντολογίας.
Η ολοκληρωτική πρακτική: Η Coca Cola εφαρμόζει τον έλεγχο των υποψηφιοτήτων συστηματικά και χωρίς καμία παρέκκλιση: στις τελευταίες αρχαιρεσίες για την ανάδειξη δημάρχων και περιφερειαρχών η πολυεθνική απαίτησε από τους εργαζόμενους της να δηλώσουν τις προθέσεις τους και τους σκοπούς τους ως προς τις εκλογές– και για να μην υπάρξουν «δικαιολογίες» των εργαζομένων, η εταιρία φρόντισε να ενημερώσει από πολύ νωρίς τους «δουλοπάροικούς» της για τον Κώδικα Δεοντολογίας και για τις «υποχρεώσεις» τους απέναντι στην «εταιρία-αφέντη».
Η Μαρία Τζουανάκου, κατά την «ξύλινη» γλώσσα της Coca Cola, legal counsel της εταιρίας, με εσωτερικό mail στις 22 Φεβρουαρίου 2014 προς τα υποκαταστήματα της πολυεθνικής υπενθύμιζε τον Κώδικα Δεοντολογίας και την υποχρέωση, όλων όσοι θέλουν να πάρουν μέρος στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές: «Αγαπητοί συνάδελφοι, ενόψει των επικείμενων Δημοτικών και Περιφερειακών εκλογών, θα θέλαμε να σας θυμίσουμε ότι με βάση τον Κώδικα Δεοντολογίας μας εάν προτίθεστε να είστε υποψήφιος/α για να εκλεγείτε σε κάποιο αξίωμα, θα πρέπει να εξασφαλίσετε προηγούμενη έγκριση από τους Υπεύθυνους Τήρησης Κώδικα Δεοντολογίας, υποβάλλοντας στο Νομικό Τμήμα συμπληρωμένη τη συνημμένη φόρμα, την οποία μπορείτε να βρείτε και στη βάση δεδομένων όπου τηρούνται όλες οι πολιτικές της εταιρίας μας, στην ενότητα COBC & Anti-Bribery Handbook» – είναι προφανές ότι η Coca Cola, ως «εταιρία αφέντης» έχει τις δικές της «πολιτικές» απέναντι στους εργαζόμενους, οι οποίες – όλως τυχαίως – βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση ακόμη και με το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας!
Η πρακτική της Coca Cola δε διέλαθε της προσοχής των πολιτικών κομμάτων: η κοινοβουλευτική ομάδα του ΚΚΕ, κατέθεσε «επίκαιρη ερώτηση» στη Βουλή με αποδέκτη το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας – «Σχετικά με τη διασφάλιση του δικαιώματος στη συνδικαλιστική δράση των εργαζομένων στην πολυεθνική εταιρία Coca Cola».
Η συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης είχε οριστεί για τις 20 Μαρτίου 2014, αλλά ακυρώθηκε γιατί δεν προσήλθε ο αρμόδιος υπουργός. Η κοινοβουλευτική ομάδα του Κομμουνιστικού Κόμματος, κατέθεσε χωρίς καθυστέρηση εκ νέου την «επίκαιρη ερώτηση», η οποία ορίστηκε να συζητηθεί στις 28 Μαρτίου 2014, αλλά και πάλι δεν προσήλθε ο αρμόδιος υπουργός και η συζήτηση ακυρώθηκε: η Coca Cola φαίνεται ότι χαίρει «ασυλίας» στη Βουλή αναφορικά με ζητήματα συνταγματικής τάξης και νομιμότητας!
Η έγκριση: Η «επίκαιρη ερώτηση» του ΚΚΕ έγινε με βάση το έγγραφο (mail) της Μαρίας Τζεβελάκου, προς τα διάφορα υποκαταστήματα και τμήματα της εταιρείας και το κείμενό της έχει ως εξής: «Σύμφωνα με e-mail που κοινοποιεί η πολυεθνική «Coca Cola» στο προσωπικό της, για να μπορεί ένας εργαζόμενος να αναπτύσσει πολιτική δράση και να ασκεί το συνταγματικό του δικαίωμα στο εκλέγειν και εκλέγεσθαι, θα πρέπει να παίρνει πρώτα την έγκριση της εργοδοσίας.
Αυτό προβλέπει ο λεγόμενος «Κώδικας Δεοντολογίας» της «Coca Cola Hellenic». Σε αυτόν αναγράφονται μια σειρά από ενέργειες, για τις οποίες οι εργαζόμενοι υποχρεώνονται να ζητάνε άδεια της εργοδοσίας πριν τις πραγματοποιήσουνε. Ανάμεσα στα ζητήματα αυτά, στην ενότητα «πολιτικές δωρεές και δραστηριότητα», περιλαμβάνεται και το εξής: «Αν σκοπεύετε να διεκδικήσετε ή να αποδεχθείτε ένα δημόσιο αξίωμα, θα πρέπει να λάβετε προηγούμενη έγκριση από τους Υπεύθυνους συμμόρφωσης με τον Κώδικα»
Δηλαδή, αν ένας εργαζόμενος θέλει να θέσει υποψηφιότητα στις εκλογές (εθνικές, τοπικές ή άλλες), θα πρέπει να πάρει έγκριση από την εργοδοσία και συγκεκριμένα από τον «υπεύθυνο συμμόρφωσης με τον Κώδικα». Επιπλέον, στον «Κώδικα» της εταιρίας δεν διευκρινίζεται αν το «δημόσιο αξίωμα» αφορά και τη συνδικαλιστική ιδιότητα. Αν, δηλαδή, χρειάζεται η έγκριση της εργοδοσίας για να συμμετάσχει κανείς σαν υποψήφιος και στις εκλογές του σωματείου του. Σε κάθε περίπτωση, ανάλογα με την ερμηνεία, ανοίγει ο δρόμος για να μπουν επιπλέον εμπόδια και στη συνδικαλιστική δράση, ιδιαίτερα σ΄ αυτή που εναντιώνεται στα συμφέροντα της εργοδοσίας. Στο τέλος της αίτησης που υπάρχει στη φόρμα του e-mail, ο εργαζόμενος καλείται να αποδεχτεί ότι θα συμμορφώνεται «με τυχόν όρους ή περιορισμούς που επιβάλλονται από την Coca Cola Hellenic σε σχέση με την παρούσα αίτηση έγκριση/ενημέρωσης».
Ο εισαγγελέας: Ο Κώδικας Δεοντολογίας της Coca Cola έχει και άλλα αμφιλεγόμενα σημεία, με τα οποία πρέπει να ασχοληθεί κάποια στιγμή ο αρμόδιος εισαγγελέας: η Coca Cola απροκάλυπτα υπονομεύει βασικές αρχές του Συντάγματος, προσπαθώντας να δημιουργήσει έναν θύλακα αυθαιρεσίας με επίφαση δημοκρατικής νομιμότητας μέσα στο πλαίσιο του δημοκρατικού μας πολιτεύματος και ένα εργασιακό μόρφωμα «υποτελών» και χωρίς δικαιώματα εργαζομένων – παραδείγματα έχουμε αρκετά από τον ελληνικό και διεθνή χώρο για αυτές τις πρακτικές της.
Η ήττα-κόλαφος: Δεν είναι τυχαίο ότι στη διαμάχη με τους εργαζόμενους της Θεσσαλονίκης για τη νομιμότητα ή όχι του μποϊκοτάζ ως μέσο αγώνα, η Coca Cola επιχείρησε να ακυρώσει στο δικαστήριο συνταγματικά δικαιώματα: αλλά και η απόφαση του Πρωτοδικείου της Αθήνας ( δίκη της 8ης Αυγούστου 2014) εις βάρος αυτής της ύπουλης προσπάθειας καταστρατήγησης του Συντάγματος που επιχείρησε η πολυεθνική εταιρεία είναι μια ακόμη απόδειξη ότι η Δημοκρατία σε αυτή τη χώρα έχει ρίζες – το σκεπτικό της δικαίωσης του μποϊκοτάζ που έχουν κηρύξει οι εργαζόμενοι στα προϊόντα της Cοca Cola (Amita, Fanta, Coca Cola, νερό ΑΥΡΑ, Tuborg, Nestea, Frulite, πατατάκια ΤΣΑΚΙΡΗΣ κλπ) από το Πρωτοδικείο της Αθήνας αποτελεί κόλαφο και ήττα της πολυεθνικής και του πολιτικού και νομικού επιτελείου της.
Σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου, που στηρίχθηκε στο άρθρο 14, παρ. 1 του Συντάγματος για την ελευθερία της έκφρασης, το μποϊκοτάζ είναι νόμιμο γιατί «αποτελεί μέσο πίεσης για την επίτευξη ενός συνδικαλιστικής, κοινωνικής φύσεως σκοπού» !
