Αγωνιώδης εμφανίζεται η αρθρογραφία των Financial Times γύρω από τα θέματα της Μέσης Ανατολής και του πετρελαίου τον τελευταίο καιρό, σε σημείο μάλιστα που άρχισαν συγκρίσεις και παραλληλισμοί με την περίοδο 1981-86 που οδήγησε στην κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου.
Για τη Μέση Ανατολή οι FT εκτιμούν πως έχει μπροστά της «μία δεκαετία χάους», καθώς η κατάσταση στην Αίγυπτο είναι έκρυθμη, στην Τυνησία οι δολοφονίες πολιτικών συχνές, στη Συρία ο Μπασάρ αλ Άσαντ παραμένει στη θέση του, ενώ σε όλη την περιοχή αναδύεται το ρήγμα μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών. Η εφημερίδα χαρακτηρίζει «δονκιχωτική» την προσπάθεια του Τζον Κέρι να αναβιώσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων, την ώρα που πολλοί εκτιμούν ότι η στήριξη του Ισραήλ στους εποίκους της Δυτικής Όχθης καθιστά την όποια συζήτηση περί ύπαρξης δύο κρατών καθαρά ακαδημαϊκή. Η πολιτική των ΗΠΑ μοιάζει με εκκρεμές. Στην αρχή, η Ουάσιγκτον προσπαθούσε να πείσει τον στρατό να μην απομακρύνει τον Μόρσι και τώρα λέει ότι η απομάκρυνση ενός εκλεγμένου ηγέτη κατά κάποιον τρόπο δεν ήταν πραξικόπημα.
Είναι σαφές πως η δυναμική των πραγμάτων σε όλες τις αραβικές χώρες συσχετίζεται με την αδυναμία της Δύσης να κατανοήσει την ουσία των πραγμάτων, ενώ η αδυναμία των περισσοτέρων χωρών να προσφέρουν θέσεις εργασίας (ιδίως στην Αίγυπτο) ρίχνει λάδι στη φωτιά. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Ντέβιντ Μίλιμπαντ, εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη για να ηγηθεί της Επιτροπής Διεθνούς Διάσωσης που επιδιώκει να απαλύνει τις ανθρωπιστικές επιπτώσεις των συγκρούσεων, προειδοποίησε ότι «η δυτική αδιαφορία θα μετατρέψει μία δεκαετία πολέμων σε μία δεκαετία αναταραχών».
Μέσα στο κλίμα αυτό, οι FT προσπαθούν να αναλύσουν τις προθέσεις των αγορών στο ζήτημα του πετρελαίου και της ενέργειας, όπου διαμορφώνονται αντίρροπες δυναμικές. Το 2008 η εκτίμηση ήταν ότι το πετρέλαιο πρέπει να βρίσκεται στα 50 δολ. περίπου ανά βαρέλι για να ισορροπήσει η Σαουδική Αραβία τον προϋπολογισμό της, ενώ πέρσι ήταν κοντά στα 95 δολάρια. Οι FT βλέπουν δύο νέες συνιστώσες στις διεθνείς πετρελαϊκές αγορές, που μπορούν να οδηγήσουν σε ένα παγκόσμιο πετρελαϊκό σοκ τιμών: τις αραβικές εξεγέρσεις, και την εφαρμογή της σχιστολιθικής τεχνολογίας στην παραγωγή πετρελαίου, δηλαδή η οριζόντια άντληση με υδραυλική διάρρηξη σε σχιστολιθικά (shale) κοιτάσματα. Αν οι εξεγέρσεις οδηγήσουν ψηλά τις τιμές, όπως φαίνεται να εξελίσσονται τα πράγματα, η σχιστολιθική τεχνολογία μπορεί να είναι άμεσα εφαρμόσιμη.
Βέβαια, επισημαίνουν οι FT, εξαιτίας των υψηλών τιμών θα πέσει κάθετα η ζήτηση. Και παρατηρούν: «Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στο σήμερα και στην περίοδο 1981-86, οι οποίες περιπλέκουν την υπόθεση. Τότε δεν υπήρχαν χρηματιστηριακές αγορές όπου διαπραγματεύονταν «στα χαρτιά» μελλοντικά συμβόλαια πετρελαίου. Σήμερα, οι προθεσμιακές αγορές (futures) παίζουν μεγάλο ρόλο στον καθορισμό των τιμών και φέρνουν αλλαγές στις τιμές πολύ ταχύτερα από όσο στο παρελθόν. Επίσης, στη νέα προσφορά σήμερα η δομή του κόστους είναι διαφορετική: η προσφορά αντιδρά γρηγορότερα στην πτώση των τιμών, από όσο στη δεκαετία του ’80».
Τέλος επισημαίνουν oτι αν οι τιμές πέσουν, θα προκαλέσουν πρόσθετη αναταραχή στα κράτη που παράγουν πετρέλαιο, τρομάζοντας τις αγορές, με αποτέλεσμα να είναι πολύ μεγαλύτερη μεταβλητότητα στις τιμές.
