Γράφει ο Γεράσιμος Ταυρωπός
Σημαίνοντα στελέχη των Τόρηδων και των Εργατικών, σημαίνοντα μέλη της βρετανικής επιχειρηματικής ελίτ και πολυεθνικά μεγαθήρια, στην καμπάνια υπέρ της παραμονής της Μ. Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και από την άλλη, σημαίνοντα στελέχη των Τόρηδων και των Εργατικών, σημαίνοντα μέλη της βρετανικής επιχειρηματικής ελίτ και πολυεθνικά μεγαθήρια, στην καμπάνια υπέρ της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση! Μια εντυπωσιακή διάσπαση της βρετανικής πολιτικο-επιχειρηματικής ελίτ, αλλά και των διεθνών χορηγών των αντιτιθέμενων καμπανιών, είναι γεγονός – ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία του βρετανικού δημοψηφίσματος. Τα δύο στρατόπεδα, το στρατόπεδο της «Παραμονής» και το στρατόπεδο της «Εξόδου», υποδιαιρούνται σε επιμέρους καμπάνιες, αλλά το εντυπωσιακό είναι η σύνθεση των βασικών πυλώνων των δύο βασικών καμπανιών.
Από τη μια λοιπόν, είναι η καμπάνια «Η Βρετανία Πιο Δυνατή Εντός» (Britain Stronger In), που είναι η επίσημα αναγνωρισμένη για κρατική επιχορήγηση. Το συντονιστικό της απαρτίζεται από μεγαλοεπιχειρηματίες, υπουργούς και των δυο κομμάτων της Δεξιάς (Τόρηδες, Φιλελεύθεροι), αλλά επίσης Πράσινους και Εργατικούς, πολιτικούς και κορυφαίους ηγέτες των συνδικάτων. Επί της ουσίας, επικεφαλής της καμπάνιας είναι ο ίδιος ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ντέιβιντ Κάμερον. Στους χορηγούς συγκαταλέγονται οι Citibank, Goldman Sachs, αλλά και το μεγαλύτερο τμήμα της βρετανικής επιχειρηματικής ελίτ. Οι ιθύνοντες της καμπάνιας πιστεύουν ότι η Μ. Βρετανία διασφάλισε ήδη με τη συμφωνία ΕΕ – Μ. Βρετανίας της 8ης Μαρτίου 2016 τις ουσιαστικές διεκδικήσεις της όσον αφορά την εθνική κυριαρχία – και πράγματι, αυτή η συμφωνία, που δεν έτυχε ιδιαίτερης προσοχής, είχε εντυπωσιακά στοιχεία αλα καρτ σχέσης χώρας-μέλους με την ΕΕ.
Στον αντίποδα, η επίσημη καμπάνια υπέρ της εξόδου είναι η «Ψηφίζω Έξοδο» (Vote Leave). Σε αυτήνη συμμετέχουν επίσης… όλα τα μεγάλα κόμματα, επιφανή στελέχη της Δεξιάς πρώην και νυν υπουργοί του Κάμερον, η μειοψηφία των επιφανών Εργατικών, και βέβαια το ακροδεξιό UKIP του Νάιτζελ Φάρατζ. Ούτε εδώ λείπουν οι χορηγοί μεγάλου βεληνεκούς: η Salamanca Group, η Reebok, ο κάποτε πλουσιότερος άνθρωπος του City, Peter Cruddas, χορηγός των Τόρηδων, όπως και ο χορηγός των Εργατικών, μεγαλέμπορος John Mills.
Η καμπάνια αλληλεπικαλύπτεται με τις υπόλοιπες για την «Έξοδο», όπως η «Leave.Eu» ή η «Εργατική Έξοδος» (Labour Leave). Ενδεικτικό της έκτασης στην οποία έχουν σαρωθεί οι πολιτικές διαχωριστικές γραμμές με αποτέλεσμα να προκύπτουν εντυπωσιακές πολιτικές «επιμιξίες», είναι ότι μέχρι και στην «Leave.Eu», που ίδρυσε πέρσι ο ίδιος ο ηγέτης του UKIP, Νάιτζελ Φάρατζ, το 13% των δημοτικών συμβούλων που συμμετέχουν είναι στελέχη των Εργατικών, έναντι μόλις 18% του ίδιου του UKIP και 50% των Τόρηδων!
Αν προσέξει κανείς τα βασικά επιχειρήματα που αναπτύσσουν οι εκπρόσωποι των αντιτιθέμενων καμπανιών, είναι φανερό ότι τους χωρίζει μια διαφορά εκτίμησης: μέσα ή έξω από την ΕΕ θα πορευτεί καλύτερα η Μ. Βρετανία στο αρχιπέλαγος του διεθνούς ανταγωνισμού; Εδώ, συχνά μπερδεύεται κανείς όταν βλέπει ποιος λέει τι.
Κεντρικό επιχείρημα της «Εξόδου» είναι η εκροή βρετανικών πόρων προς τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και μέσω αυτής η «βοήθεια» στους «τεμπέληδες» του Νότου. Καθώς οι εκπρόσωποι της καμπάνιας της «Παραμονής» έχουν ταυτιστεί με τη λιτότητα, οι εκπρόσωποι της «Εξόδου» αρπάζουν την ευκαιρία να λαϊκίσουν με άνεση υπέρ του Συστήματος Υγείας (που «χάνει έτσι ένα νοσοκομείο το χρόνο») και να καταφερθούν κατά των χορηγών της «Παραμονής» όπως η JP Morgan και «των πλουσίων που δεν καταλαβαίνουν τους φτωχούς». Και όλα αυτά τα λένε υπουργοί της Δεξιάς, όπως ο Μάικλ Γκόουβ!
Το δεύτερο κεντρικό επιχείρημα της καμπάνιας της «Εξόδου» είναι η καλύτερη «θωράκιση» της Μ. Βρετανίας έναντι των μεταναστών, περιλαμβανομένων και των Ευρωπαίων. Αυτοί φταίνε για την υποβάθμιση του κοινωνικού κράτους, αλλά και για τα χαμηλά μεροκάματα προσθέτουν οι «Εργατικοί» της Εξόδου.
Ο προστατευτισμός υιοθετείται εξίσου από την «Εργατική Έξοδο»: η Έξοδος θα κάνει καλό στις εξαγωγές, τη γεωργία και τη βιομηχανία χάλυβα που διαλύεται από τον ανταγωνισμό της Κίνας. Γενικά οι ευρωσκεπτικιστές φαίνεται να εκπροσωπούν ένα μειοψηφικό αλλά ισχυρό τμήμα της βρετανικής ελίτ που υπολογίζει να διαπραγματευτεί καλύτερα τη θέση της Μ. Βρετανίας στο διεθνές σύστημα εκτός της ΕΕ παρά εντός – μάλλον υποτιμούν τις αδυναμίες της πάλαι ποτέ αυτοκρατορίας, αλλά προφανώς οι ίδιοι δεν το βλέπουν έτσι…
Σε όλα τα παραπάνω οι οπαδοί της Παραμονής λένε τα ίδια αλλά… με άλλη κατάληξη. Ο Κάμερον ισχυρίζεται ότι εκτός ΕΕ «θα μας έρθει όλο το Καλαί», αφού είναι οι ευρωπαϊκές συμφωνίες που «μας προστατεύουν» τόσο από τους Πολωνούς όσο και από τους μουσουλμάνους μετανάστες!
Επιπρόσθετα, η πλειοψηφία των επιχειρηματιών συμφωνούν ότι η συμμετοχή στην ΕΕ είναι δύναμη – φυσικά, όχι γι’ αυτούς, αλλά για την «οικονομία», τις… δουλειές και τους μισθούς.
Τα ηγετικά συνδικαλιστικά στελέχη ρίχνουν το δικό τους βάρος στη μάχη των επιχειρημάτων. Και αν πρόσφατα, έκαναν εντύπωση οι απειλές του Κάμερον προς όσους σκέφτονται να ψηφίσουν υπέρ της εξόδου (πως σε περίπτωση εξόδου θα ληφθούν έκτακτα μέτρα περικοπών με έμφαση στο Σύστημα Υγείας), τι να πει κανείς για τις απειλές της Φράνσις Ογκρέιντι, ηγέτιδας της TUC (συνδικάτο 6 εκατ. εργαζομένων) πως «εκτός της ΕΕ οι μισθοί θα πέσουν 150 λίρες και θα αυξηθεί η ανεργία».