Στην Ελλάδα στις 20-22/1 είχαμε προεκλογική εκστρατεία, αλλά στο Βερολίνο έλαβε χώρα ένα σημαντικό συνέδριο, το ετήσιο συνέδριο της οικονομικής εφημερίδας Handelsblatt για την ενέργεια. Φέτος την εναρκτήρια ομιλία την έκανε ο Johannes Teyssen, CEO της E.ON, της πιο μεγάλης ενεργειακής εταιρείας, και ήταν απολύτως σαφής : «Das Zeitalter der fossilen Energieträger wird nicht enden, weil die Ressourcen enden, sondern weil es…
bessere Lösungen geben wird. Heute aber ist die fossile Energieerzeugung in vielen Teilen der Welt die einzige und beste Art der Energieerzeugung. – Η εποχή των ορυκτών καυσίμων δεν θα τελειώσει επειδή τελείωσαν τα αποθέματα, αλλά επειδή θα βρεθεί κάποια καλύτερη λύση. Αλλά σήμερα, σε πολλά μέρη του κόσμου, τα ορυκτά καύσιμα είναι ο μοναδικός και ο καλύτερος τρόπος για παραγωγή ενέργειας».
Είναι προφανές πως η λίθινη εποχή δεν τελείωσε επειδή τελείωσαν οι πέτρες. Η εποχή του χαλκού δεν τελείωσε επειδή τελείωσε ο χαλκός. Η τεχνολογία βρήκε κάποια καλύτερη λύση, που έδωσε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και προώθησε τον ανθρώπινο πολιτισμό. Υπάρχει σήμερα κάποια αντίστοιχη τεχνολογική λύση, που να καθιστά ασύμφορη ή περιττή τη χρήση ορυκτών καυσίμων; Ασφαλώς όχι. Γι’ αυτό το 41% της παγκόσμιας ηλεκτροπαραγωγής γίνεται από κάρβουνο, γι’ αυτό και βλέπουμε την Κίνα να αυξάνει σταθερά την κατανάλωση κάρβουνου, γι’ αυτό βλέπουμε την Ινδία να τρέχει να επενδύει στο Αυστραλιανό κάρβουνο. Αν αύριο το πρωί τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα γίνουν εξίσου αξιόπιστα και πιο προσιτά απ’ τα βενζινοκίνητα, όλοι θα τα προτιμήσουν. Μέχρι τότε η επιλογή είναι ανάμεσα σε βενζίνη, πετρέλαιο ή αέριο.
Ο Teyssen ξεκίνησε την ομιλία του με αναφορά στις προκλήσεις και τις διακοπτόμενες τάσεις που προκαλούν οι κανονιστικές παρεμβάσεις στο χώρο της ενέργειας, καθώς δεν είναι πλέον δυνατόν να προβλέψει κανείς τις μελλοντικές εξελίξεις βασιζόμενος σε ιστορικές εμπειρίες. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί σοβαρά προβλήματα σε μια βιομηχανία που κατά το παρελθόν βασιζόταν στη μακροπρόθεσμη ασφάλεια για μεγάλης κλίμακας επενδύσεις. Πρόσθετες προκλήσεις προκύπτουν από νέες τεχνολογίες, τις ΑΠΕ και την «έξυπνη» ενέργεια, καθώς και την απαίτηση για λύσεις αποκεντρωμένης παραγωγής.
Στις 30/11 η EOn είχε ανακοινώσει μια νέα στρατηγική για την ηλεκτροπαραγωγή: η εταιρεία θα «σπάσει» σε δυο κομμάτια, απ’ τα οποία το ένα θα εστιάσει στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στα δίκτυα διανομής και σε τελικές λύσεις για τους πελάτες, μετατοπίζοντας την παραδοσιακή ηλεκτροπαραγωγή από θερμικές μονάδες και την εμπορία ενέργειας σε μια νέα εταιρεία. Ο Teyssen στην ομιλία του υπερασπίστηκε αυτή την απόφαση, που είχε προκαλέσει στη Γερμανία ρίγη ανησυχίας για την ενεργειακή ασφάλεια, λέγοντας πως στο μέλλον ο πελάτης θα επιλέγει τόσο τον τρόπο κάλυψης των ενεργειακών του αναγκών όσο και την τεχνολογία. Ως αποτέλεσμα θα προκύψουν αποκεντρωμένες και εξατομικευμένες λύσεις και οι ενεργειακές εταιρείες πρέπει να στραφούν σε πελατοκεντρικές πολιτικές, κάτι εντελώς διαφορετικό απ’ την ηλεκτροπαραγωγή σε μεγάλη κλίμακα.
Μπορεί ο Teyssen να βλέπει ένα αποκεντρωμένο μέλλον, ωστόσο να θυμίσουμε εδώ τι είχε πει ο αντιΚαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ τον περασμένο Απρίλιο στους φωτοβολταϊκούς, όταν αποκάλυπτε τις «άβολες αλήθειες» της Energiewende:
«Το ευγενές αντικείμενο του πόθου, ο αποκεντρωμένος ενεργειακός εφοδιασμός, η αυτο-επάρκεια, είναι πέρα για πέρα τρέλα».
«Οι περισσότερες άλλες χώρες στην Ευρώπη μας περνούν για τρελούς».
«Η απόλυτη εξαίρεση απ’ το να πληρώνετε για τις εγγυημένες ταρίφες είναι ένα θαυμάσιο επιχειρηματικό μοντέλο για σας, αλλά είναι πρόβλημα για όλους τους υπόλοιπους».
Επειδή ωστόσο οι μεγάλες εταιρείες, όπως η E.On, πάντα εκμεταλλεύονται τα περιθώρια των κανονιστικών ρυθμίσεων για να βρουν επιχειρηματικές ευκαιρίες, καλό θα είναι να παρακολουθήσουμε το μοντέλο λειτουργίας που θα προωθήσει η Ε.Οn, καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις στην αποκεντρωμένη παραγωγή πιθανά θα προσφέρουν τεχνολογικές λύσεις και για τα δικά μας μη διασυνδεμένα νησιά.
Το πλήρες άρθρο με τα λινκς τεκμηρίωσης βρίσκεται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2015/01/blog-post_29.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!
Τέλος, η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με τις ΑΠΕ στη Γερμανία έχει ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση για το κατά πόσο η αγορά του ηλεκτρισμού θα είναι αγορά μόνο ενέργειας ή θα έχει και μηχανισμό ισχύος. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση προωθεί την αγορά μόνο ενέργειας, ωστόσο η βιομηχανία, που καταλαβαίνει όλο και κάτι περισσότερο απ’ τους πολιτικούς από ηλεκτρισμό, δεν νιώθει σιγουριά και προτιμά να υπάρχει και μηχανισμός διασφάλισης επαρκούς ισχύος. Την άποψη αυτή υποστήριξε κι ο Teyssen, καθώς «αν δεν δοθούν έγκαιρα τα κατάλληλα σήματα για επενδύσεις σε νέες εγκαταστάσεις θα υπάρξουν περίοδοι έλλειψης ισχύος, που θα προκαλέσουν απότομες ανόδους των τιμών«.
Είναι μια «ευγενική» διατύπωση για να προειδοποιήσει, πως με το δρόμο που ακολουθούν φέρνουν τη Γερμανία όλο και πιο κοντά στο φιάσκο της Καλιφόρνια, με τα απανωτά μπλακ άουτ το 2000. Ωστόσο οι Γερμανοί είναι μεθοδικοί, δεν πρόκειται ποτέ να φθάσουν σε παρόμοια κατάσταση, γι’ αυτό και προωθούν τα φαραωνικά έργα διασυνδέσεων των ηλεκτρικών δικτύων όλης της Ευρώπης. Με τα λεφτά όλων των κρατών-μελών χτίζουν τα δίκτυα με τα οποία θα μπορούν να πουλάνε σ’ όλους τους «εταίρους» το άχρηστο αιολικό τους ρεύμα κι αν χρειαστεί να αντιστρέψουν προσωρινά τη ροή, εισάγοντας απ’ όλη τη γύρω γειτονιά.
Win-win για τους Γερμανούς σε κάθε περίπτωση. Και πάντα με τα λεφτά των άλλων … Κι αν κάποιος έχει αντίρρηση στην πιο πάνω διατύπωση για το «άχρηστο αιολικό ρεύμα», μπορούμε πάντα να δοκιμάσουμε να κλείσουμε τα σύνορα των δικτύων και να περιορίσουμε το αιολικό ρεύμα στο Γερμανικό δίκτυο υψηλής τάσης. Τότε θα δούμε πως το riesiges Problem, που είπε στις 14/1 η Μέρκελ στο Γερμανικό Σύνδεσμο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, θα είναι ένας μεγάλος ευφημισμός, η πραγματικότητα θα είναι πολύ πιο κοντά σ’ αυτό που έλεγε ο Καραγκιόζης: «Ε, ρε πλάκες!»
