Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Πρόσφατα ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) ότι πλέον θα έχουν την δυνατότητα οι Έλληνες αγρότες, χωρίς τη μεσολάβηση της πολιτείας, να συμμετέχουν σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα προϋπολογισμού ύψους 111 εκατ. ευρώ για το 2016 με σκοπό την προώθηση των ελληνικών αγροτικών προϊόντων και σε νέες αγορές εντός και εκτός της ΕΕ.
Αναλυτικότερα, πέραν του γεγονότος ότι για πρώτη φορά οι αιτήσεις υποβάλλονται απευθείας στην Κομισιόν, αντί για τις αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών, παρακάμπτοντας τη γραφειοκρατία κατά την έγκριση των σχετικών δράσεων, αυξάνονται τα ποσοστά συγχρηματοδότησης τα οποία από 50% ανέρχονται σε 85%.
Η νέα πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέσω των προγραμμάτων προώθησης των γεωργικών προϊόντων, σκοπό έχει να βοηθήσει τους επαγγελματίες του αγροτικού τομέα να εισέλθουν στις διεθνείς αγορές ή να ισχυροποιήσουν την παρουσία τους σε αυτές. Ωστόσο, η ένταξη στα χρηματοδοτικά προγράμματα προϋποθέτει να υποβληθεί αίτηση από οργανώσεις αγροτών και όχι από μεμονωμένους παραγωγούς, πιέζοντας, ουσιαστικά, για την περαιτέρω ενίσχυση των συλλογικών μορφών οργάνωσης στη χώρα μας.
Η πρώτη πρόσκληση για το νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα προώθησης αγροτικών προϊόντων της ΕΕ από την Κομισιόν δημοσιεύθηκε και στις 26 Φεβρουαρίου 2016. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργανώνει εξειδικευμένη ημερίδα στις Βρυξέλλες, προκειμένου να παρουσιάσει τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων του 2016. Η ημερίδα θα επικεντρωθεί στην παρουσίαση της νέας ηλεκτρονικής υποβολής και θα παρέχει καθοδήγηση σχετικά με την προετοιμασία των προτάσεων. Υπάρχουν δύο τύποι διαθέσιμων προγραμμάτων: το απλό πρόγραμμα στο οποίο μπορούν να λάβουν μέρος οργανώσεις παραγωγών από το ίδιο κράτος-μέλος και το σύνθετο πρόγραμμα στο οποίο μπορούν να συμμετάσχουν από κοινού οργανώσεις παραγωγών από περισσότερα κράτη-μέλη.
Το πρόγραμμα στόχο έχει την εξεύρεση νέων αγορών και την προώθηση των ευρωπαϊκών αγροτικών προϊόντων σε νέες αγορές, καθώς και να ευαισθητοποιήσει τους Ευρωπαίους καταναλωτές όσον αφορά τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι Ευρωπαίοι αγρότες. Για την επίτευξη αυτού του στόχου η Κομισιόν προτίθεται να διαθέσει περισσότερα κονδύλια. Θα αυξήσει το ποσοστό συγχρηματοδότησης και θα μειώσει τη γραφειοκρατία κατά την έγκριση των σχετικών έργων. Τα μέτρα αυτά εντάσσονται σε μια πρωτοβουλία για σταδιακή αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ που διατίθεται για την προώθηση αγροτικών προϊόντων από 61 εκατομμύρια ευρώ το 2013, όταν προτάθηκαν οι νέοι κανόνες, σε 200 εκατομμύρια ευρώ το 2019.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, τα ποσοστά συγχρηματοδότησης της ΕΕ θα αυξηθούν από 50% σε 70-80% (σε 85% για την Ελλάδα και την Κύπρο). Ταυτόχρονα, η εθνική συγχρηματοδότηση καταργείται και δημιουργούνται, με τον τρόπο αυτό, ισότιμοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών-μελών. Η γραφειοκρατία θα μειωθεί αισθητά κατά τη διαδικασία επιλογής των έργων, με αποτέλεσμα να διευκολυνθεί η υποβολή σχετικών αιτήσεων.
Η στρατηγική αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα:
- Την αύξηση του αριθμού των προγραμμάτων που προορίζονται για τρίτες χώρες και των πολυκρατικών προγραμμάτων (προγράμματα που καταρτίζονται από οργανώσεις διαφόρων κρατών-μελών), μέσω ενός υψηλότερου ποσοστού συγχρηματοδότησης γι΄ αυτές τις δύο κατηγορίες.
- Την κάλυψη του κενού ενημέρωσης των καταναλωτών σχετικά με τα πλεονεκτήματα των ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων εν γένει και ειδικότερα των προϊόντων που είναι αναγνωρισμένα από τα ευρωπαϊκά συστήματα ποιότητας.
- Διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής των μέτρων με τα εξής: επέκταση των επιλέξιμων δικαιούχων, ώστε να συμπεριληφθούν οργανώσεις παραγωγών• επέκταση των επιλέξιμων προϊόντων, ώστε να συμπεριληφθούν κυρίως τα μεταποιημένα γεωργικά είδη διατροφής, όπως π.χ. το ψωμί, τα ζυμαρικά ή η σοκολάτα• δυνατότητα προσδιορισμού, εντός ορισμένων ορίων, της προέλευσης των προϊόντων και των εμπορικών σημάτων τους.
- Απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών με την αξιολόγηση και την επιλογή των προγραμμάτων να γίνεται σε ένα μόνο στάδιο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αντί των δύο σταδίων που ισχύουν σήμερα (πρώτα στο κράτος-μέλος και μετά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή).
- Ευκολότερη διαχείριση των πολυκρατικών προγραμμάτων που καταρτίζουν από κοινού οι οργανώσεις διαφόρων κρατών-μελών χάρη σε μια υπηρεσία ενιαίας εξυπηρέτησης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στις αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε επιλεγμένες τρίτες χώρες (ΗΠΑ, Καναδάς, Κίνα, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Αφρική, Μέση Ανατολή και Νοτιοανατολική Ασία) στοχεύει το πρόγραμμα της Κομισιόν για την προώθηση αγροτικών προϊόντων με κονδύλια ύψους 111 εκατομμυρίων ευρώ για το τρέχον έτος.
Το πρόγραμμα εντάσσεται στο πλαίσιο του νέου κανονισμού Καν (ΕΕ) 1144/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις ενέργειες ενημέρωσης και προώθησης που αφορούν τα γεωργικά προϊόντα και εφαρμόζονται στην εσωτερική αγορά και σε τρίτες χώρες.
Οι αιτήσεις θα πρέπει να υποβληθούν διαδικτυακά, οι προτάσεις μπορούν να κατατεθούν μέχρι τις 28 Απριλίου 2016 και η Κομισιόν αναμένεται να αποφασίσει ποια έργα θα χρηματοδοτήσει το ερχόμενο φθινόπωρο.
Οι ενέργειες προώθησης και ενημέρωσης μπορεί να συνίστανται ιδίως στις ακόλουθες δραστηριότητες:
1. Διαχείριση του έργου
2. Στρατηγική
3. Δημόσιες σχέσεις, Δραστηριότητες PR, Εκδηλώσεις Τύπου
4. Ιστότοπος, μέσα κοινωνικής δικτύωσης / Δημιουργία, επικαιροποίηση, συντήρηση ιστοτόπου / Μέσα κοινωνικής δικτύωσης / Άλλα [κινητές εφαρμογές (apps), πλατφόρμες ηλεκτρονικής μάθησης, διαδικτυακά σεμινάρια, κα]
5. Διαφήμιση (στον Τύπο, τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαδίκτυο, σε εξωτερικούς χώρους, στον κινηματογράφο)
6. Εργαλεία επικοινωνίας / Δημοσιεύσεις, πακέτα με υλικό για τα ΜΜΕ, διαφημιστικά αντικείμενα / Διαφημιστικά βίντεο
7. Εκδηλώσεις / Περίπτερα σε εμπορικές εκθέσεις / Σεμινάρια, ημερίδες, συναντήσεις μεταξύ επιχειρήσεων (B2B), κύκλοι κατάρτισης εμπόρων/μαγείρων, δραστηριότητες σε σχολεία / Εβδομάδα ειδικών προσφορών εστιατορίων / Χορηγία εκδηλώσεων / Εκπαιδευτικά ταξίδια στην Ευρώπη
8. Προώθηση στα σημεία πώλησης
Ημέρες γευσιγνωσίας
Άλλα: Προώθηση σε δημοσιεύσεις που απευθύνονται στους λιανοπωλητές, διαφήμιση σε σημεία πώλησης.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό (EE) αριθ. 1144/2014, οι ενέργειες ενημέρωσης και προώθησης μπορεί να καλύπτουν τα ακόλουθα προϊόντα:
1) Τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο παράρτημα I της Συνθήκης της ΣΛΕΕ, εξαιρουμένου του καπνού [Κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, παρασκευάσματα κρέατος, ψάρια, λαχανικά – φρούτα, αροτραίες και δενδρώδεις καλλιέργειες, προϊόντα ανθοκομίας, βιομηχανικά και φαρμακευτικά φυτά, προϊόντα αρτοποιίας, βύνη, γλουτένη, μπαχαρικά, έλαια και λίπη (φυτικά και ζωικά), σταφύλια οίνος].
2) Τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο παράρτημα I του κανονισμού 1144/2014 (μπίρα, σοκολάτα και παράγωγα προϊόντα, προϊόντα αρτοποιίας, ζαχαροπλαστικής, ζαχαρώδη παρασκευάσματα και προϊόντα μπισκοτοποιίας, ποτά με βάση εκχυλίσματα φυτών, ζυμαρικά, αλάτι, καλαμπόκι, βαμβάκι).
3) Τα αλκοολούχα ποτά με προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη.
Τα προγράμματα χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση σύμφωνα με το εξής σχήμα:
-70% για την εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά
-80% για τρίτες χώρες
-85% για τα προγράμματα αντιμετώπισης σοβαρής διατάραξης της αγοράς
-5% επιπλέον για τα κράτη-μέλη που λαμβάνουν χρηματοδοτική συνδρομή (δηλαδή τα παραπάνω ποσοστά διαμορφώνονται ως 75%, 85% ή 90% αντίστοιχα).
Για την Ελλάδα, τα ποσοστά χρηματοδότησης διαμορφώνονται σε 75% και 85%. Με αφορμή τη δημοσίευση των πρώτων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για την προώθηση των ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων στο πλαίσιο των νέων κανόνων που έχουν τεθεί σε ισχύ, ο Phil Hogan, επίτροπος αρμόδιος για τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «η ευρωπαϊκή παραγωγή γεωργικών ειδών διατροφής είναι ασυναγώνιστη στην παγκόσμια αγορά. Είμαι πεπεισμένος ότι αυτά τα έργα -χάρη στην οικονομική στήριξη ύψους 111 εκατομμυρίων ευρώ για το 2016 και στο απλουστευμένο σύστημα εφαρμογής τους- θα μπορέσουν να συμβάλουν στην τόνωση των εξαγωγών μας και, κατά συνέπεια, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και συνθηκών ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Εν κατακλείδι, η μεταρρύθμιση αυτή είναι στην σωστή κατεύθυνση για δύο λόγους. Πρώτα από όλα θα δοθεί η δυνατότητα στους αγρότες να έχουν μεγαλύτερη προσβασιμότητα σε πόρους χωρίς μεσάζοντες, και δεύτερον οι αγρότες λόγω της απευθείας ενίσχυσης θα μπορούν να ξεπεράσουν το πρόβλημα της ελληνικής γραφειοκρατίας.
