Γράφει ο Σπύρος Μπόικος,
Τρία χρόνια μετά το πυρηνικό ατύχημα στην Φουκουσίμα, ένα ατύχημα που ακόμη δεν είναι σίγουρη η έκταση της καταστροφής που προκάλεσε, η Ιαπωνία εξετάζει το ενδεχόμενο να θέσει ξανά σε λειτουργία τα πυρηνικά της εργοστάσια.
Η αρχή πιθανότατα θα γίνει από το Σατσουμασεντάι, μια πόλη 100.000 κατοίκων 1000 χλμ νότια του Τόκυο. Οι αρχές της πόλης αποφάσισαν με ευρεία πλειοψηφία να επαναλειτουργήσει το εργοστάσιο της Kyushu Electric Power Co που υπάρχει την πόλη. Παρά την απόφαση, το εργοστάσιο δεν πρόκειται να επαναλειτουργήσει μέχρι τον επόμενο χρόνο, καθώς η εταιρία θα πρέπει να περάσει κάποιους ελέγχους λειτουργικής ασφάλειας. Η απόφαση όμως δείχνει ότι η ιαπωνική κοινωνία σιγά σιγά ξεπερνά το τραύμα που προκάλεσε ο σεισμός και το τσουνάμι του 2011.
Οι 48 πυρηνικοί αντιδραστήρες της χώρας σταδιακά τέθηκαν εκτός λειτουργίας μετά το ατύχημα στη Φουκουσίμα. Η Ιαπωνία έκτοτε αναγκάστηκε να εισάγει ακριβά (συγκριτικά με την πυρηνική ενέργεια) ορυκτά καύσιμα για να καλύψει το 30% των αναγκών της σε ενέργεια που μέχρι τότε κάλυπταν οι πυρηνικοί αντιδραστήρες.
Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός έχει δηλώσει ότι βλέπει θετικά την επαναλειτουργία των αντιδραστήρων, όμως έχει δηλώσει την πρόθεση του να αφήσει την απόφαση στις κατά τόπους αρχές, καθώς σημαντική μερίδα της ιαπωνικής κοινωνίας διαφώνει, ενθυμούμενο την καταστροφή στη Φουκουσίμα, καθώς τότε, περίπου 160.000 αναγκάστηκαν να απομακρυνθούν από της εστίες τους υπό το φόβο της ραδιενεργής μόλυνσης.
Ενώ η πυρηνική ενέργεια είναι από τις πλέον φθηνές στην παραγωγή τους, η εγκατάσταση και λειτουργία ενός πυρηνικού σταθμού είναι λογικό να ανησυχεί τους περίοικους. Παρ’ ό,τι τα πυρηνικά ατυχήματα είναι λίγα (τρία σοβαρά ατυχήματα μέσα σε 32 χρόνια) οι συνέπειες τους είναι σοβαρές για τον άνθρωπο και το περιβάλλον και η μόλυνση μπορεί να παραμείνει στην περιοχή για χρόνια. Η σύνδεση επιπλέον της ραδιενεργής μόλυνσης με ασθένειες όπως ο καρκίνος είναι περισσότερο από λογικό να ανησυχεί τους περίοικους των πυρηνικών σταθμών.
Σίγουρα η πυρηνική τεχνογνωσία έχει προχωρήσει αρκετά από τις μέρες του Τσέρνομπιλ, όμως και πάλι παραμένει ένας τρόπος παραγωγής ενέργειας με υψηλό ρίσκο. Ο ιδιωτικός χαρακτήρας των εταιριών που διαχειρίζονται τους πυρηνικούς σταθμούς υπονομεύει τα στάνταρ ασφάλειας που απαιτεί η παραγωγή αυτού του είδους ενέργειας, καθώς πέρα από τα ζητήματα της ασφάλειας υπεισέρχονται και προβληματισμοί σχετικά με τα κόστη και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Επιπλέον, ο κυβερνητικός έλεγχος σε επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας φαίνεται ότι είναι πάρα πολύ δύσκολος, τουλάχιστον στις ανεπτυγμένες δημοκρατίες, όπου η διαπλοκή της πολιτικής με το μεγάλο κεφάλαιο φαίνεται εκτεταμένη.
Το ερώτημα που παραμένει μέτα το πρώτο σοβαρό πυρηνικό ατύχημα στο Three Mile Island των ΗΠΑ το 1979 είναι αν η ανθρωπότητα θα συνεχίσει να παράγει πυρηνική ενέργεια, παρά το υψηλό ενδεχομενικό κόστος. Για την ώρα, με τα ορυκτά καύσιμα να γίνονται όλο και πιο σπάνια, και χωρίς να υπάρχει στον ορίζοντα το ενδεχόμενο ενός νέου τρόπου παραγωγής ενέργειας που θα καλύπτει σημαντικό μέρος των αναγκών του πλανήτη, η πυρηνική ενέργεια φαίνεται ακλόνητη, όπως δείχνουν και οι εξελίξεις στην Ιαπωνία. Μάλλον έχει έρθει η στιγμή να αρχίσουμε να εξετάζουμε ποιές είναι οι πραγματικές μας ανάγκες σε ενέργεια.
