Γράφει ο Γεράσιμος Ταυρωπός
Ο Αντώνης Σαμαράς στη συνέντευξή του στη Real News όρισε την κατ’ αυτόν νέα διαχωριστική γραμμή που θα πρέπει να διέπει το πολιτικό σύστημα στο εξής: μνημόνιο με τη Δεξιά ή μνημόνιο με την Αριστερά; Η ιδέα αποτελούσε ταυτόχρονα «πατρική» συμβουλή προς τον αρχηγό της ΝΔ Κυριάκο Μητσοτάκη. Αυτός, ωστόσο, έδειξε να μην ανταποκρίνεται -τουλάχιστον όχι… επαρκώς- στη συμβουλή του Σαμαρά, καθώς σήκωσε μια άλλη σημαία: «Όχι στο ταξικό πόλεμο της κυβέρνησης που καταστρέφει τη μεσαία τάξη.».
Τυφλωμένος από την επιθυμία μιας ρεβάνς προς τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Τσίπρα, που θεωρεί πως αυτοί και όχι τα δικά του λάθη του πήραν «την μπουκιά από το στόμα», ο Αντώνης Σαμαράς δεν έδωσε καλές συμβουλές στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Μπορεί επιθυμία όλων, περιλαμβανομένου πλέον και του ΣΥΡΙΖΑ που έγινε μνημονιακότερος των μνημονιακών, να είναι η ακύρωση της «καταραμένης» διαχωριστικής γραμμής μνημόνιο – αντιμνημόνιο, η οποία παρ’ ολίγον να μετατρέψει το πολιτικό σύστημα σε «χωματερή» κατεστραμμένων κομμάτων, αλλά αυτή δεν υπήρξε έτσι αυθαίρετα.
Τα μνημόνια άλλαξαν βαθιά την κοινωνία, συσσωρεύοντας οδύνες και απόγνωση σε μεγάλη έκταση. Με την ανεργία πάνω από 25%, την ανεργία των νέων πάνω από 50% και τη φτώχεια να ξεπερνάει το 1/3 του πληθυσμού, με εκατομμύρια ανθρώπους -και όχι μόνο τους συνταξιούχους- να ζουν από τη σύνταξη του παππού και της γιαγιάς, καμία μνημονιακή κυβέρνηση αλλά και το πολιτικό σύστημα εν γένει, δεν μπορεί να εξασφαλίσει «νομιμοποίηση» στα μάτια της κοινωνίας. Αν όχι η διαχωριστική «μνημόνιο – αντιμνημόνιο», σίγουρα πάντως η κοινωνική πραγματικότητα που παράγουν τα μνημόνια, θα είναι η βάση πάνω στην οποία θα επιχειρηθεί να χτιστεί η «νέα πολιτική σκηνή». Όποιος δεν το πάρει αυτό υπόψη του, θα χτίζει πάνω στην άμμο.
Έτσι, η «συνταγή» Σαμαρά δεν έχει καμία στιβαρή βάση. Το ζήτημα είναι σε ποιο τμήμα των θυμάτων των μνημονίων θα απευθυνθεί κανείς κατά προτεραιότητα. Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης εννοεί τα περί «ταξικού πολέμου» και μεσαίας τάξης, τότε έχει διαλέξει target group: την κατεστραμμένη -ή απειλούμενη με καταστροφή- μεσαία τάξη. Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς: ο χαρακτήρας του κόμματος της ΝΔ και η γενικότερη πολιτική του αφήγηση κάνουν υποχρεωτική μια τέτοια επιλογή. Διότι δεν μπορείς να φιλοδοξείς να γίνεις ηγεμόνας της πολιτικής σκηνής αν η πολιτική σου αφήγηση δεν απευθύνεται στη μεγάλη δεξαμενή των θυμάτων των μνημονίων.
Ο Αλέξης Τσίπρας ποια επιλογή θα κάνει επ’ αυτού; Θα συνεχίσει να υποστηρίζει πως η αποστολή του ΣΥΡΙΖΑ είναι να υπερασπίζεται τα συμφέροντα των χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων; Τα μέτρα που θα κληθεί να υλοποιήσει, αλλά και η δαμόκλειος σπάθη του δημοσιονομικού «κόφτη», δεν εξασφαλίζουν πειστικότητα σε μια τέτοια αφήγηση. Οπότε; Θα αρκεστεί σε μια γενικόλογη υπόσχεση περί διασφάλισης των συμφερόντων όλων των Ελλήνων;
Πρέπει να εθελοτυφλεί κανείς για να μην κατανοεί πως χρειάζονται πολλά περισσότερα από την επιλογή κοινωνικού και εκλογικού target group για τη χάραξη στρατηγικής. Λόγος για την ανάπτυξη, λόγος για το κράτος, λόγος για το έθνος – και όλα αυτά να έχουν συνεκτικότητα και να μη μοιάζουν με ετερόκλητο άθροισμα επιμέρους επικοινωνιακών εφευρημάτων.
Η «κοινωνική βάση» θα εξακολουθήσει για μεγάλο διάστημα ακόμη να είναι σαθρή, οργισμένη και «ατίθαση» για όλα τα πολιτικά εγχειρήματα. Θα μοιάζει με κινούμενη άμμο, όπου θα κινδυνεύουν να βουλιάξουν οι κομματικοί στρατοί και οι στρατηγοί τους.
Υ.Γ. Καθώς η κυβέρνηση άνοιξε την αυλαία του έργου «συνταγματική αναθεώρηση», ήρθε η ώρα να δοκιμαστούν οι μεγάλες αφηγήσεις όλων των επίδοξων αναμορφωτών της πολιτικής σκηνής και του πολιτικού συστήματος.