Γράφει ο Δημήτρης Κατσαρός
Το ευρωπαικό δικαστήριο δικάζει την Ευρωπαική κεντρική Τράπεζα αναφορικά στην υπόθεση του προγράμματος επαναγοράς ομολόγων. Η απόφαση αναμένεται μετά τα μέσα του 2015. Ωστόσο φαίνεται πως το αποτέλεσμα θα έχει μεγάλη σημασία για την σχέση της Γερμανίας με την ευρωζώνη.
Όλοι θυμούνται το εφιαλτικό σκηνικό για την ευρωπαϊκή οικονομία όταν στα τέλη του 2011 η αγορά ομολόγων είχε χάσει την εμπιστοσύνη της στις οικονομίες του νότου όταν οι τόκοι των Ιταλικών και Ισπανικών κρατικών ομολόγων ακλουθούσαν την πορεία των ελληνικών στα ύψη.
Ήταν τότε που ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας Μάριο Ντράγκι δημιούργησε ένα σχέδιο στη βάση της αρχής του ότι έπρεπε να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να σώσει την ευρωζώνη. Αναπτύχθηκε έτσι ένας μηχανισμός που επέτρεπε στην ΕΚΤ να αγοράζει απεριόριστα κρατικά ομόλογα σταθεροποιώντας ένα κράτος μέλος και εκφοβίζοντας τους κερδοσκόπους εμπόρους ομολόγων.
Μόνο από την εκκίνηση του εν λόγω μηχανισμού ο σκοπός επετεύχθη χωρίς πραγματικά να μπει σε εφαρμογή. Όμως το εγχείρημα είχε ήδη ξεσηκώσει αντιδράσεις από πλευράς της Γερμανικής Bundesbank η οποία δεν ήθελε να φανταστεί ότι γερμανικά χρήματα θα ξοδεύονταν για να αγοράσουν τα ομόλογα των τεμπέληδων του νότου.
Η αντίδραση ήταν η συλλογή 35.000 υπογραφών από ακαδημαϊκούς και άλλους Γερμανούς που φέρνει σήμερα το ζήτημα προς εκδίκαση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ένα από τα μέλη αυτή της προσπάθειας είναι και ο σημερινός ηγέτης του ευρωφοβικού κόμματος Εναλλακτική για την Γερμανία για το οποίο έγραψα πρόσφατα. Η Μέρκελ βρέθηκε ξαφνικά σε μια μέγγενη πολιτικής κριτικής που από τη μία την κατηγορούσε για τις εξουθενωτικές πολιτικές λιτότητας που εφάρμοζε σε λαούς της Ευρώπης ενώ από την άλλη θεωρούσε πως η καγκελάριος υποστηρίζει απλόχερα τις οικονομίες του Ευρωπαικού Νότου.
Στην Γερμανία οι κινήσεις της ΕΚΤ που όλο και περισσότερο απομακρύνεται από την ορθόδοξη οικονομική διαχείριση αντιμετωπίζονται με δυσαρέσκεια από τους συντηρητικούς, τα media και με τον Σόιμπλε να εκφράζει αυτά τα συναισθήματα ξεκάθαρα σε ομιλία του στο κάτω κοινοβούλιο.
Σήμερα πλέον οι προκλήσεις για τη γερμανική κυβέρνηση αλλά και την ΕΚΤ είναι μεγαλύτερες με τις αγορές να ζητούν ποσοτική χαλάρωση, στα πλαίσια ενός ευρύτερου προγράμματος αγοράς ομολόγων που θα ρίξει ρευστό στην αγορά. Έτσι η σημερινή κατάσταση φέρνει τη Μέρκελ ανάμεσα στη Σκύλα και τη Χάρυβδη, περιμένοντας την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την υπόθεση του προγράμματος αγοράς ομολόγων.
Κρίνοντας από τα πιθανά αποτελέσματα του δικαστηρίου η Γερμανία θα βρεθεί στο μεγάλο δίλλημα να βάλει βαθειά το χέρι στην τσέπη και να στηρίξει τις οικονομίες της Ευρώπης που το έχουν ανάγκη, επενδύοντας έτσι στη σταθερότητα μια ένωσης που έχει απόδοση μεγάλα οφέλη στην ίδια με την συνέπια ωστόσο να δώσει μεγάλα ποσοστά στις εκ δεξιών αντιδράσεις των γερμανών ερωσκεπτικιστών. Η άλλη επιλογή, δηλαδή να αντιταχθεί στην πολιτική της ΕΚΤ θα καταλαγιάσει τα προβλήματα για την γερμανική κυβέρνηση στο εσωτερικό της χώρας αλλά πιθανόν θα γεννήσει ξανά τις εφιαλτικές μέρες του 2011 και 2012 με τα κρατικά ομόλογα να ανεβαίνουν στα ύψη. Κάτι τέτοιο είναι σίγουρο ότι θα προκαλούσε το μένος των Γάλλων που ζητούν μια πιο κεντροαριστερή διαχείριση της κρίσης αλλά και το τραγικό ενδεχόμενο εξόδου από το ευρώ της Ελλάδας ή και της Ιταλίας. Η Ευρώπη έρχεται αντιμέτωπη με την ιστορία και οι εξελίξεις αναμένονται δραματικές.
Πληροφορίες αντλήθηκαν από την μελέτη των Adriano Bosoni και Mark Fleming-Williams στο stratfor.
