Γράφει ο Γιάννης Νικήτας
Χθες, στις προγραμματικές δηλώσεις ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε στην κατάργηση της ΕΥΠ, και συγκρότηση Υπηρεσίας Προστασίας Εθνικής Κυριαρχίας με αποκλειστική προτεραιότητα την εξωτερική ασφάλεια. Είναι μια απόφαση εξαιρετικά ορθή δεδομένου πως η ΕΥΠ ασχολήθηκε έντονα τα προηγούμενα χρόνια με εγχώρια πολιτικά ζητήματα.
Η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (Ε.Υ.Π.) είναι η κύρια υπηρεσία συγκέντρωσης, επεξεργασίας και διανομής πληροφοριών στα αρμόδια στελέχη της Ελληνικής Κυβέρνησης. Με το νομοθετικό διάταγμα 2421/1953 ιδρύθηκε, κατά τα δυτικά πρότυπα, η “Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών” (Κ.Υ.Π.).
Με το νόμο 1645/1986 η Κ.Υ.Π. μετονομάστηκε και ουσιαστικά επανιδρύθηκε ως “Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών” (Ε.Υ.Π.).
Σύμφωνα με το νόμο 3649/2008 στις αρμοδιότητες της Ε.Υ.Π. ανήκουν:
- Η συλλογή και παροχή πληροφοριών και στοιχείων, η υποβολή εκτιμήσεων και προτάσεων στον Υπουργό Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και τους καθ’ ύλην συναρμόδιους Υπουργούς για την πρόληψη ή αποτροπή απειλής της εθνικής ασφάλειας ή του δημοκρατικού πολιτεύματος, καθώς και για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων της Χώρας.
- Η αναζήτηση, συλλογή, επεξεργασία και παροχή πληροφοριών, στο πλαίσιο της προηγούμενης παραγράφου, κυρίως για θέματα που αφορούν στη δράση τρομοκρατικών οργανώσεων ή άλλων ομάδων οργανωμένου εγκλήματος στους τομείς της παράνομης διακίνησης ανθρώπων, ανθρωπίνων μελών, όπλων, ναρκωτικών ή άλλων απαγορευμένων ουσιών, ιδίως πυρηνικών, ραδιοβιολογικών και χημικών (ΠΡΒΧ), καθώς και για θέματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
- Ο συντονισμός, στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΚΥ.Σ.Ε.Α., της δράση των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας της Χώρας στον τομέα συλλογής και διάθεσης των πληροφοριών, που έχουν σχέση με το αντικείμενο της αποστολής της. Παράλληλα, συνεργάζεται και ενημερώνει τη Διακλαδική Διεύθυνση Στρατιωτικών Πληροφοριών (Δ.Δ.Σ.Π.) και τις υπηρεσίες πληροφοριών των Επιτελείων που εποπτεύονται από αυτήν, για θέματα της αρμοδιότητάς τους.
- Η μέριμνα για την αντιμετώπιση της κατασκοπευτικής σε βάρος της Χώρας δραστηριότητας.
- Η παροχή στα αρμόδια για την αντιμετώπιση κρίσεων συλλογικά όργανα του Κράτους της αναγκαίας πληροφοριακής συνδρομής για την επιτέλεση της αποστολής τους.
- Η παροχή στους αρμόδιους φορείς του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της εντός των ορίων της αρμοδιότητάς της, πληροφοριακής υποστήριξης, που είναι αναγκαία για την επιχειρησιακή σχεδίαση του Γ.Ε.ΕΘ.Α.
- Η συνεργασία με τις αντίστοιχες Υπηρεσίες άλλων χωρών και διεθνών οργανισμών για την αποτελεσματικότερη εκπλήρωση της αποστολής της.
- Η σύνταξη με βάση τις πληροφορίες που διαθέτει, πληροφοριακών δελτίων, μελετών και εκθέσεων και η διαβίβαση αυτών στις κατά περίπτωση αρμόδιες αρχές.
Επιπροσθέτως η Ε.Υ.Π.:
- Αποτελεί Τεχνικής Φύσεως Αρχή Ασφαλείας Πληροφοριών (INFOSEC) και μεριμνά, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 2 του π.δ. 325/2003 (ΦΕΚ 273 Α’), για την ασφάλεια των εθνικών επικοινωνιών και συστημάτων τεχνολογίας πληροφοριών, καθώς και για την πιστοποίηση του διαβαθμισμένου υλικού των εθνικών επικοινωνιών. Η πιστοποίηση παρέχεται έναντι καταβολής παραβόλου, το ύψος του οποίου καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και Οικονομίας και Οικονομικών.
- Ορίζεται ως η Εθνική Αρχή Αντιμετώπισης Ηλεκτρονικών Επιθέσεων, η οποία μεριμνά για την πρόληψη και τη στατική και ενεργητική αντιμετώπιση ηλεκτρονικών επιθέσεων κατά δικτύων επικοινωνιών, εγκαταστάσεων αποθήκευσης πληροφοριών και συστημάτων πληροφορικής, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 2 του π.δ. 325/2003.
Σύμφωνα με το νόμο 3649/2008 αποστολή της Ε.Υ.Π. είναι η εντός του πλαισίου του Συντάγματος και των νόμων, αναζήτηση, συλλογή, επεξεργασία και γνωστοποίηση στις αρμόδιες αρχές των πληροφοριών που αφορούν:
- Στην προστασία και προώθηση των πολιτικών, οικονομικών, στρατιωτικών και εν γένει εθνικών στρατηγικών συμφερόντων της Χώρας.
- Στην πρόληψη και αντιμετώπιση δραστηριοτήτων που συνιστούν απειλή κατά του δημοκρατικού πολιτεύματος, των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου,της εδαφικής ακεραιότητας και της εθνικής ασφάλειας του Ελληνικού Κράτους, καθώς και του εθνικού πλούτου της Χώρας.
- Στην πρόληψη και αντιμετώπιση δραστηριοτήτων τρομοκρατικών οργανώσεων, καθώς και άλλων ομάδων οργανωμένου εγκλήματος.
Η Ε.Υ.Π. σε περίοδο πολέμου, επιστράτευσης ή άμεσης απειλής της εθνικής ασφάλειας υπάγεται στον Αρχηγό Γ.Ε.ΕΘ.Α., ο οποίος, δια του Διοικητή της Ε.Υ.Π., ασκεί πλήρη έλεγχο σε ό,τι αφορά τη συμβολή της στην άμυνα και την ασφάλεια της Χώρας. Στην περίπτωση οποιασδήποτε δράσης που αποβλέπει στη βίαιη κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος, η Ε.Υ.Π., μετά από απόφαση του ΚΥ.Σ.Ε.Α., λειτουργεί ως κεντρική υπηρεσία διαχείρισης πληροφοριών της Χώρας. Όπως σημείωσε ο νέος Υπουργός Δημόσιας Τάξης «η ΕΥΠ θα ασχολείται στο εξής με την εξωτερική και όχι την εσωτερική ασφάλεια της χώρας».
