Τα Βαλκάνια παραμένουν η μεγάλη πολιτική εκκρεμότητα της Ευρώπης που εξακολουθεί να εγκυμονεί κινδύνους. Δεκαεφτά χρόνια μετά το τέλος του πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, όλες οι εθνοτικές διευθετήσεις της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας παραμένουν χωρίς οριστική λύση, οι οποίες σε συνδυασμό με την ανεργία και την οικονομική καχεξία, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα. Αν σε αυτό προσθέσουμε το μεγαλοϊδεατισμό ορισμένων αλβανικών ηγεσιών και την επικυριαρχία του οργανωμένου εγκλήματος, τότε, ο κίνδυνος γίνεται πιο σαφής.
Δεδομένης μάλιστα της γεωπολιτικής σημασίας της περιοχής, τα ξένα συμφέροντα (Ρωσία, Τουρκία, Αυστρία, ΗΠΑ, ΕΕ) εμπλέκονται στις αντιπαλότητες και παίζοντας καταλυτικό ρόλο στην διαχείρισή τους.
Η περιοδεία της επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Χίλαρι Κλίντον, τον περασμένο Σεπτέμβριο στα δυτικά Βαλκάνια, με τη συνοδεία της Ύπατης Εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Κάθριν Άστον απλώς διαπίστωσε την αύξηση της έντασης. Η τριμερής ηγεσία της Βοσνίας είναι απογοητευτική, η Σερβία εξακολουθεί να αρνείται να αναγνωρίσει την μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου (2008), η Αλβανία μόλις πριν λίγες βδομάδες έχασε την ευκαιρία να αποκτήσει τον τίτλο της υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας, η ΠΔΓΜ τρίζει συθέμελα, η Σλοβενία ετοιμάζεται να μπει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης και η συνεχιζόμενη ελληνική οικονομική κρίση «τρομάζει» όλα τα Βαλκάνια. Μόνο η Κροατία που καλείται να ενταχθεί στην ΕΕ τον Ιούλιο του 2013, ενώ το Μαυροβούνιο μοιάζει να εκχωρηθεί στους Ευρωπαίους πιστωτές του.
Η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το ΑΕΠ των κρατών των Δ. Βαλκανίων (Αλβανία, Βοσνία, Σερβία, Σκόπια, Μαυροβούνιο και Κόσοβο) θα συρρικνωθεί κατά 0,6% το 2012, ενώ προέβλεπε ανάπτυξη 1,1%, με αποτέλεσμα να υποβαθμίσει τις προβλέψεις για το 2013 περιορίζοντας την ανάπτυξη στο 1,6%, αντί για 2,6% που προέβλεπε προηγουμένως. Το ΑΕΠ της Σερβίας, της μεγαλύτερης οικονομίας της περιοχής συρρικνώθηκε το 2012 κατά 2%.
Η Ρουμανία μετά από την ανάπτυξη 2,5% που σημείωσε το 2011, υποχώρησε φέτος στο 0,6%. Η νέα κυβέρνηση προσπαθεί να επανέλθει σε τροχιά δυναμικής ανάπτυξης και περιορισμού του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω από 3%. Το ίδιο και η Βουλγαρία. Κλείνει την χρονιά με χαμηλή ανάπτυξη 0,6% από 1,7% το 2011 και ελπίζει να επιστρέψει στο 1,5% το 2013, αν και υπάρχουν φόβοι ότι θα επηρεαστεί αρνητικά από την κάμψη της ευρωζώνης, παρά το γεγονός ότι η κινητήριος δύναμη της οικονομίας είναι η εσωτερική ζήτηση. Στη Σερβία το μεγάλο διακύβευμα είναι η τρικομματική κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα της χώρας να μπορέσουν να σταθεροποιήσουν το δηνάριο, το οποίο υποτιμήθηκε κατά 6% σε σχέση με το ευρώ, με αποτέλεσμα να χαθούν πολλά από τα συναλλαγματικά της αποθέματα. Η δεύτερη πρόκληση είναι να περιοριστεί το δημοσιονομικό έλλειμμα με την συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, με στόχο να επιτευχθεί μια νέα συμφωνία με το ΔΝΤ. Η Αλβανία εξακολουθεί να παρουσιάζει ασθενική ανάπτυξη (0,6% το 2012) με προοπτική να φθάσει το 1.3% το2013, ενώ η ΠΔΓΜ μοιάζει να επιστρέφει στην ανάπτυξη με 1% και συγκράτηση του πληθωρισμού.
Το European Center of Foreign Relations που χαρακτηρίζει τα Βαλκάνια «περιφέρεια της περιφέρειας», θεωρεί ότι η ΕΕ με τον χρηματοδοτικό μηχανισμό προετοιμασίας εισόδου (IPA) μπορεί να αποτελέσει μια επαρκή πηγή πόρων για την περίοδο της λιτότητας, η οποία σε συνδυασμό με τα 30 δισεκ. ευρώ που ανακοίνωσαν ότι θα επενδύσουν από κοινού στα Βαλκάνια η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και η Ευρωπαϊκή τράπεζα Επενδύσεων, να κρατήσει όλη την περιοχή σε τροχιά ανάπτυξης.
Άλλωστε, η συρρίκνωση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 18% από το 2008, η μεγάλη εσωτερική υποτίμηση και η ανεργία έχουν στερήσει τα Βαλκάνια από τις ευκαιρίες που τους παρείχε μέχρι πρότινος η μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής (εργασία και εμβάσματα). Η ελληνική κρίση έχει προβληματίσει πολλούς Ευρωπαίους πολιτικούς, καθώς η χώρα έχει λειτουργήσει ως ανάχωμα απέναντι στον κίνδυνο της εξάπλωσης διενέξεων, οι οποίοι θεωρούν πως πρέπει να στηριχθεί και για λόγους πολιτικής ασφάλειας.
