Γράφει ο Βασίλης Μπαλάφας,
Τεχνολόγος Πληροφορικής και Δικτύων,
με μεταπτυχιακά στις Επικοινωνίες Δεδομένων και τις Διεθνείς Σχέσεις και Πολιτικές
Παρακολουθώντας τις τελευταίες ημέρες τις εικόνες που έρχονται από τα ελληνικά νησιά που συνορεύουν με την Τουρκία θορυβήθηκα. Συνειδητοποίησα ότι μέσα στην οχλαγωγία και τον κουρνιαχτό για το 3ο Μνημόνιο (γνωστό και ως Μνημόνιο της Αριστεράς), μέσα στον ορυμαγδό των ατελείωτων μέχρι πρωίας συνεδριάσεων της Βουλής, μέσα στο νεφελώδες τοπίο σχετικά με το τι ακριβώς περιλαμβάνει τελικά αυτή η Συμφωνία με τους εταίρους, μέσα στον παραδοσιακά ράθυμο για εμάς Αύγουστο, επισυμβαίνει μια από τις μεγαλύτερες στην Ιστορία μετακίνηση, ετερογενούς ως προς το ελληνικό-δυτικό στοιχείο, πληθυσμού και μάλιστα με τη μορφή της άτακτης παράνομης μετανάστευσης.
Το πρόβλημα δεν είναι καινούριο, ούτε κανονικά θα έπρεπε να μας αιφνιδιάσει δεδομένων των εξελίξεων στις περιοχές από όπου προκύπτουν αυτές οι ροές παράνομων μεταναστών. Όμως, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Σε μια περίοδο που εμείς νομίζουμε ότι τα μεγάλα Εθνικά μας θέματα έχουν μπει σε «παύση», τα πάντα έξω από τη σφαίρα μας εξελίσσονται κανονικά και δημιουργούν τα δικά τους τετελεσμένα που έχω την αίσθηση ότι πολύ αργότερα θα τα αντιμετωπίσουμε και πάλι με έκπληξη.
Θα ήθελα να σταθώ σε τρία βασικά σημεία. Σε τι ακριβώς αναφερόμαστε, στο πως αντιμετωπίστηκε το θέμα τα προηγούμενα χρόνια, και στο τι ίσως θα μπορούσε να είναι μια χρήσιμη προσέγγιση. Στην Κω έζησα περίπου 3 μήνες στα τέλη της δεκαετίας του ’90, δουλεύοντας σε μεγάλο ξενοδοχείο της περιοχής. Θυμάμαι καθημερινά η ματιά προς την Τουρκία ήταν μια ματιά περήφανη, ένιωθες κάτι σαν θεματοφύλακας της γαλανόλευκης και έπαιρνες δύναμη όταν άκουγες τις πτήσεις των ελληνικών μαχητικών. Νησί μεγάλο, πλούσιο, εντυπωσιακό και με πολύ τουρισμό κυρίως από το εξωτερικό. Κλασσικό Ελληνικό brand. Οι εικόνες που βλέπουμε σήμερα είναι ανησυχητικές. Δεν μπορεί να είναι τυχαίο ότι χτυπιούνται ναυαρχίδες του ελληνικού τουρισμού από τη λαθρομετανάστευση όπως η Κως, η Ρόδος, η Λέσβος κ.α.. Την ίδια ώρα η Ελληνική Πολιτεία αργεί πολύ να αντιδράσει, χαμένη στη μετάφραση και σε αριστερίστικες παρωχημένες ουτοπίες, όταν διεθνείς και ευρωπαϊκοί οργανισμοί σχεδόν εκλιπαρούν την ελληνική κυβέρνηση να σχηματοποιήσει μια στοιχειώδη πολιτική ώστε να μπορέσουν να συνδράμουν. Αν αναλογιστούμε ότι και τα Εθνικά θέματα έχουν μπει σε ύπνωση, τότε περιπτώσεις σαν αυτές πρέπει να αναχαιτιστούν άμεσα για να μην έχουμε κάποια στιγμή εξελίξεις τύπου Θράκης.
Έχω επίσης την εμπειρία ενός στρατοπέδου «φιλοξενίας» παράνομων μεταναστών στην πόλη που ζω, στην Κόρινθο. Διάσπαρτες τέτοιες δομές «φυτεύτηκαν» στο εσωτερικό της χώρας, στην περίπτωση της Κορίνθου εγκληματικά και ενάντια στο νόμο, εντός του αστικού ιστού, δίπλα σε σχολεία, Γυμνάσια και Λύκεια, και δίπλα σε εγκαταστάσεις άθλησης νέων παιδιών. Σχεδόν αυτόματα αναπτύχθηκε ένα «αλισβερίσι» με επιχειρήσεις που πουλάνε οδοντόκρεμες, οδοντόβουρτσες, πετσέτες, κουβέρτες, σάντουιτς. Οικονομικοί πόροι κατασπαταλήθηκαν σε διαφορετικά σημεία στη χώρα με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό ως προς την αποτελεσματικότητά τους.
Να βάλουμε και άλλη μια διάσταση. Πολλές φορές από την θαλπωρή του καναπέ μας εξισώνουμε ανόμοια πράγματα. Το ότι εμείς μπορούμε να μετακινούμαστε με τη χρήση απλώς της ταυτότητάς μας εντός της Ε.Ε. είναι ένα από τα ευεργετήματα της συμμετοχής μας σε αυτή. Δεν σημαίνει ότι ισχύει το ίδιο για όλους, ούτε για οπουδήποτε θέλουμε να πάμε. Πριν δύο χρόνια εξέταζα τη διαδικασία μετανάστευσης στην Αυστραλία. Όπως και σε άλλες χώρες οι διαδικασίες είναι σαφώς αποτρεπτικές. Για όσους έχουν ασχοληθεί, μόνο το να συμπληρώσεις τις φόρμες του SkillSelect αποτελεί μια δύσκολη δοκιμασία. Μόνο στην Ελλάδα θεωρούμε φυσιολογικό το να χρίζεται κάποιος μετανάστης απλά και μόνο επειδή φέρει ένα χαρτί ταυτοποίησης ή καταγραφής των στοιχείων του. Οι σοβαρές χώρες εξετάζουν ικανότητες, δεξιότητες, αρτιότητα, δυνατότητα για εργασία ή σπουδές, δείκτες υγείας κτλ.. Εμείς δημιουργούμε σε όλη τη χώρα διάσπαρτους πυρήνες συνεχώς πολλαπλασιαζόμενων ανεξέλεγκτων ετερογενών πληθυσμών.
Η Ελλάδα πρέπει να δημιουργήσει το δικό της «Ellis Island» άμεσα κατά τη γνώμη μου, όπως δημιούργησε ένα κατεξοχήν κράτος–προϊόν μετανάστευσης, η Αμερική, και λειτούργησε από το 1892 έως το1954. Δεν είναι ούτε κακό, ούτε αντιδημοκρατικό. Είναι Εθνική ανάγκη και λύση σοβαρή. Είμαστε κράτος, χώρα, δεν είμαστε διεθνής υποδοχέας παράνομων μεταναστών. Δεν έχουμε καν τέτοια δυνατότητα. Διαφωνούσα κάθετα με την ύπαρξη διάσπαρτων στρατοπέδων κράτησης και διαφωνώ και σήμερα. Πιστεύω ότι πρέπει να βρεθεί ένα νησί, να γίνουν εκεί οι απαραίτητες υποδομές με συνολική και στοχευμένη διεθνή και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση χωρίς διασπορά πόρων, και να αποτελέσει το Ελληνικό «Ellis Island» που θα μετεξελιχθεί σε Ευρωπαϊκό διότι όσο και αν η Ευρώπη λοξοκοιτά, όλο και περισσότερο συνειδητοποιεί ότι είναι και δικό της πρόβλημα. Άλλωστε η Ελλάδα είναι σύνορο της Ε.Ε.. Τα ψέματα πρέπει να τελειώσουν με αυτή την ιστορία. Το θέμα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε συγκεκριμένο χώρο και όχι να «χωνευτεί» από όλη την Επικράτεια. Είναι τόσο μεγάλες οι ροές που είναι αδύνατο να λειτουργήσουν παράλληλα με τις τοπικές κοινωνίες και μοιραία θα δημιουργήσουν σοβαρές αλλοιώσεις. Μόνο στη Μυτιλήνη το συγκεντρωμένο πλήθος είναι ίσο με το ? του συνολικού πληθυσμού στο νησί.
Με δεδομένη την εκτίμηση ότι οι ροές θα αυξηθούν η πρόταση αυτή είναι ρεαλιστική και ανθρωποκεντρική. Σε οργανωμένο ενιαίο χώρο οι άνθρωποι αυτοί θα έχουν ιατροφαρμακευτική πρόνοια, θα εξεταστούν, θα ταυτοποιηθούν και θα μπορέσουν να αξιολογηθούν. Κάποτε πολλοί θεώρησαν τη Σπιναλόγκα (1905–1957) απάνθρωπη, όμως απετέλεσε το μέσο ανάσχεσης και το χώρο παροχής πρόνοιας μέχρι να βρεθεί το φάρμακο για τη νόσο του Χάνσεν. Σαφώς και οι παράνομοι μετανάστες, οι πρόσφυγες, όπως θέλετε πείτε τους, δεν είναι άρρωστοι, όμως και πρόνοια χρειάζονται και δεν γίνεται να κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα και άτακτα μέσα σε μια μικρή χώρα με τις ιδιαιτερότητες και τις δυνατότητες της Ελλάδας. Με τη συνδρομή της Ευρώπης ίσως μια τέτοια δομή θα μπορούσε να παίξει το ρόλο του κέντρου ελέγχου και της πύλης εισόδου προς όλη την ευρωπαϊκή επικράτεια και έτσι το βάρος να διαμοιραζόταν με τέτοιο τρόπο που να μην προκαλούσε αλλοιώσεις και ανακατανομές αναλογιών στους εγχώριους πληθυσμούς. Είναι θέμα πολιτικής και όχι κομματικών – ιδεολογικών δήθεν ευαισθησιών και ήδη έχουμε καθυστερήσει πολύ και αδικαιολόγητα.
