Γράφει ο Zbigniew Brzezinski*
Σχετικά με τη Ρωσική εχθρότητα εναντίον της Ουκρανίας, πολλά εξαρτώνται από το ποιο θα είναι το επόμενο βήμα του Βλαντιμίρ Πούτιν. Αλλά το τι κάνει ο Πούτιν εξαρτάται όχι μόνο στο υπολογισμό της αναμενόμενης απάντησης του NATO (και ειδικά των Ηνωμένων Πολιτειών) αλλά επίσης και από την εκτίμηση του, για το πόσο έντονα οι Ουκρανοί θα απαντούσαν σε οποιαδήποτε περεταίρω κλιμάκωση της επιθετικότητας από τη Ρωσία. Και, για να κλείσει ο κύκλος, η Ουκρανική απάντηση θα ήταν υπό την επιρροή της αντίδρασης των πολιτών σε οποιαδήποτε επανάληψη της εχθρότητας του Πούτιν στην Κριμαία και από το αν το Ουκρανικό έθνος πιστεύει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ είναι πραγματικοί υποστηριχτές.
Οι επιθετικές τακτικές του Πούτιν ως προς την «μαγκωμένη» Κριμαία προσφέρουν μερικούς υπαινιγμούς ως προς το μελλοντικό σχέδιό του. Γνώριζε εκ των προτέρων ότι η καμουφλαρισμένη εισβολή θα συμβάδιζε με τη λαϊκή υποστήριξη, από την Ρωσική πλειοψηφία στην Κριμαία. Δεν ήταν σίγουρος ωστόσο πως οι αδύναμες και ελαφριές στρατιωτικές μονάδες της Ουκρανίας που βρίσκονταν εκεί θα αντιδρούσαν, επομένως πήγε μασκοφορεμένος όπως ένας γκάνγκστερ της Μαφίας. Στην περίπτωση σοβαρής Ουκρανικής αντίστασης, θα μπορούσε να αποκηρύξει την πρωτοβουλία και να αποσυρθεί.
Η αρχική του επιτυχία μπορεί να τον δελέασε να επαναλάβει αυτήν την παράσταση ευθύτερα στις μακρινές ανατολικές επαρχίες της Ουκρανίας. Σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να κατευθυνθεί, μέσω ενός συνδυασμού πολιτικής αναταραχής και μιας αυξανόμενης ξεκάθαρης χρήσης των Ρωσικών δυνάμεων για να ανατρέψουν την κυβέρνηση του Κιέβου. Το αποτέλεσμα θα ήταν έτσι παρόμοιο με τις δύο φάσεις της Χιτλερικής επέκτασης της Σουδητίας μετά το Μόναχο το 1938 και την τελική κατάκτησης της Πράγας και της Τσεχοσλοβακίας στις αρχές του 1939.
Πολλά εξαρτώνται λοιπόν από το πόσο ξεκάθαρα η Δύση αντιμετωπίζει τον δικτάτορα του Κρεμλίνου –μία σχετική ιμιτασιόν του Μουσολίνι και μία απειλητικότερης υπενθύμισης του Χίτλερ- και κατά πόσο μπορεί το ΝΑΤΟ να είναι παθητικό, εάν ο πόλεμος ξεσπάσει στην Ευρώπη. Εάν η Ουκρανία είναι συνθλιμμένη και η Δύση είναι απλά παρατηρητής, η νέα ελευθερία και ασφάλεια στις γειτονικές χώρες (Ρουμανία, Πολωνία και τις Βαλτικές δημοκρατίες) θα απειλούνταν άμεσα.
Αυτό δε σημαίνει ότι η Δύση ή οι Ηνωμένες Πολιτείες, θα έπρεπε να απειλήσουν με πόλεμο. Αλλά οι μονόπλευρες και απειλητικές δράσεις της Ρωσίας σημαίνουν ότι η Δύση θα έπρεπε άμεσα να αναγνωρίσει την προσωρινή κυβέρνηση της Ουκρανίας ως νόμιμη. Έτσι θα μπορούσε να μεταφέρει το μήνυμα πως ο Ουκρανικός στρατός μπορεί να υπολογίζει στην άμεση και απευθείας Δυτική βοήθεια, ώστε να αναβαθμίσει σημαντικά τις αμυντικές της ικανότητες. Δε θα έπρεπε να έμεινε καμία αμφιβολία στο μυαλό του Πούτιν πως μία επίθεση στην Ουκρανία θα κόστιζε πολύ.
Την ίδια στιγμή, οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ, πρέπει να βρίσκονται σε επαγρύπνηση. Υψηλή ετοιμότητα σημαίνει πως μερικά αεροσκάφη από αμερικανικές αερομεταφερόμενες μονάδες στην Ευρώπη θα ήταν πολιτικά και στρατιωτικά σημαντικά. Εάν η Δύση θέλει να αποφύγει μία διαμάχη, δε θα πρέπει να αφήσει την παραμικρή αμφιβολία στο Κρεμλίνο, ως προς το τι θα μπορούσε επισπεύσει αυτή η χρήση της ισχύος στη μέση της Ευρώπης.
Παράλληλα η Δύση θα έπρεπε να διαβεβαιώσει τη Ρωσία ότι δε σκοπεύει να τραβήξει την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ ή να τη γυρίσει εναντίον της Ρωσίας. Οι Ουκρανοί από μόνοι τους ορίζουν το βάθος του πόσο κοντά είναι στην Ευρώπη και το αντικείμενο της οικονομικής τους συνεργασίας με τη Ρωσία , με κριτήριο το όφελος της ειρήνης και της σταθερότητας στην Ευρώπη. Και θα μπορούσαν να υπάρξουν κάποιες διαρρυθμίσεις για μία ειδική θέση για την Κριμαία, αλλά δε θα έπρεπε να γίνει ποτέ αυτό υπό την απειλή ή την επίθεση από έναν γείτονα, που τον οδηγούν αυτοκρατορικές ή προσωπικές φιλοδοξίες.
*To άρθρο του Zbigniew Brzezinski δημοσιεύτηκε στην Washington Post. Ο Zbigniew Brzezinski διετέλεσε σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ από το 1977 μέχρι το 1981.
