Το καλοκαίρι είναι εδώ και, για πολλούς από εμάς, μας κάνει να νοσταλγούμε τις παιδικές μας διακοπές: μεγάλες, ξέγνοιαστες μέρες δίπλα στην παραλία, στο δάσος ή με φίλους και οικογένεια.
Ωστόσο, ως ενήλικες, αυτές οι αναμνήσεις μπορεί να φαίνονται πολύ μακρινές.
Εάν είστε Αμερικανός, πιθανότατα κάνετε πολύ λιγότερες διακοπές από τους εργαζόμενους άλλων χωρών. Πρώτον, οι περισσότεροι εργοδότες των ΗΠΑ προσφέρουν μόνο 10 ημέρες αμειβόμενων διακοπών, έναντι 28 στο Ηνωμένο Βασίλειο και 30 στη Γαλλία. Οι ΗΠΑ είναι η μόνη προηγμένη οικονομία που δεν εγγυάται διακοπές στους υπαλλήλους τους και σύμφωνα με έκθεση του Κέντρου Οικονομικής και Πολιτικής Έρευνας, 1 στους 4 Αμερικανούς δεν λαμβάνει καθόλου διακοπές μετ’ αποδοχών. Επιπλέον, από εκείνους τους Αμερικανούς που πραγματικά παίρνουν άδεια, οι περισσότεροι καταλήγουν να εργάζονται στις διακοπές τους. Η επικράτηση των smartphone και του wifi καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την αποσύνδεση.
Αλλά το πρόβλημα δεν περιορίζεται στις ΗΠΑ. Μια έρευνα των Ipsos/Reuters σε διάφορες χώρες δείχνει ότι μόνο τα δύο τρίτα των εργαζομένων χρησιμοποιούν πραγματικά όλες τις ημέρες των διακοπών τους. Και όπου κι αν βρίσκεστε, εάν είστε κάποιος που διευθύνει τη δική σας εταιρεία, εργάζεται ανεξάρτητα ή χρεώνει την ώρα, η άδεια μπορεί να σημαίνει απώλεια πελατών ή παραίτηση κερδών. Η αυξανόμενη τάση προς την επαγγελματική ζωή «ελεύθερων πρακτόρων», όπου οι άνθρωποι είναι ανεξάρτητοι εργολάβοι με λιγότερους δεσμούς με οργανισμούς, αφήνει ένα αυξανόμενο ποσοστό του εργατικού δυναμικού χωρίς καθόλου επιδόματα διακοπών.
Αλλά ακόμη και οι μισθωτοί σε εταιρείες με χρόνο αμειβόμενων διακοπών μπορεί να αισθάνονται εύλογα ότι δεν μπορούν να φύγουν από το γραφείο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η Monica Worline, εργάζεται σττη σχολή στο Κέντρο Θετικών Οργανισμών του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, εξηγεί ότι αυτό το φαινόμενο «αντανακλά την πίεση να είσαι στη δουλειά και να είσαι παραγωγικός». Ο πιο συνηθισμένος λόγος που δίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι οι πιθανές επιπτώσεις από τη λήψη άδειας. Τι γίνεται αν αντικατασταθούν; Θεωρείται ανεύθυνος; Τι θα συμβεί αν οι συνάδελφοί τους και οι ανταγωνιστές τους ξεπεράσουν τις επιδόσεις τους ή με κάποιο τρόπο αναλάβουν; Τι γίνεται αν συμβούν μεγάλα προβλήματα ενώ λείπουν; Τι γίνεται αν τα αφεντικά τους αμφισβητούν τη δέσμευσή τους; (Όταν ο Steve Jobs ανακάλυψε ότι ένας από τους υπαλλήλους του είχε ασχοληθεί με το γκολφ, αναφώνησε “Γκολφ; Ποιος έχει χρόνο για γκολφ;” Μαζί με τις διακοπές, ένα αφεντικό που οδηγούσε σκληρά μπορεί να βλέπει τα χόμπι και την αναψυχή ως τίποτα περισσότερο από τον χρόνο που είσαι σπαταλάω αντί να είσαι παραγωγικός.)
Όσο για τους εργοδότες, εκτιμούν ότι οι υπάλληλοί τους κάνουν check-in ενώ βρίσκονται σε διακοπές και είναι μόνο ένα email μακριά. Άλλωστε, η συνεχής παρουσία των εργαζομένων τους ακόμη και όταν βρίσκονται σε διακοπές θα διασφαλίσει ότι τίποτα δεν θα ξεφύγει και ότι θα υπάρχει πάντα ένα άτομο που θα το ζητήσει. Η έρευνα δείχνει ότι τα διευθυντικά στελέχη τείνουν να κρίνουν τη δέσμευση των εργαζομένων στον οργανισμό από τα επίπεδα «συμπεριφορών του πολίτη», που μερικές φορές περιλαμβάνει την υπέρβαση και πέρα από τα εργασιακά τους καθήκοντα για να υπηρετήσουν το κοινό καλό. Εάν οι διευθυντές συγχέουν τη μη λήψη διακοπών με την υπηκοότητα ή δεν υποστηρίζουν τη λήψη διακοπών, τότε οι εργαζόμενοι θα αφήσουν πολύ περισσότερο χρόνο διακοπών στο τραπέζι, ανεξάρτητα από τις συνολικές οργανωτικές πολιτικές.
Δυστυχώς, η λογική τόσο των εργαζομένων όσο και των εργοδοτών είναι πολύ εσφαλμένη. Και οι δύο αποτυγχάνουν να συνειδητοποιήσουν ότι η μείωση του χρόνου των διακοπών είναι στην πραγματικότητα επιζήμια τόσο για τους οργανισμούς όσο και για τους υπαλλήλους τους τόσο σε οικονομικό όσο και σε κόστος παραγωγικότητας. Αλλά ενώ θα ήθελα να ήταν διαφορετικά, αναγνωρίζω ότι εάν δεν έχετε πολύ χρόνο διακοπών, δεν έχετε την πολυτέλεια να αφιερώσετε χρόνο ή να δουλέψετε για ένα αφεντικό που σκαρφαλώνει στην ιδέα των διακοπών δύο εβδομάδων – ή ακόμα και μια ολόκληρη εβδομάδα άδεια – θα πρέπει να βρείτε μια λύση.
Είναι ζωτικής σημασίας να το κάνετε. Έρευνα της Sabine Sonnentag υποδηλώνει ότι η απομάκρυνση από την εργασία είναι απαραίτητη για τη βελτίωση της παραγωγικότητας. Η δουλειά της έχει δείξει ότι, ενώ οι άνθρωποι που δεν αποσπώνται από την εργασία υποφέρουν από μεγαλύτερα επίπεδα εξάντλησης, εκείνοι που το κάνουν αναρρώνουν από το εργασιακό άγχος και είναι πιο πιθανό να έχουν υψηλότερα επίπεδα δέσμευσης στην εργασία. «Ένα υψηλό επίπεδο ανάκαμψης και εργασιακής δέσμευσης φαίνεται να ενισχύουν το ένα το άλλο», όπως μου εξήγησε σε μια συνέντευξη.
Όπως εξήγησε η Worline, «Όλοι πρέπει να αποσυνδέουμε κάθε τόσο! Στην πραγματικότητα, επιστρέφουμε πιο ικανοί να αποδίδουμε όταν επιτρέπουμε επαρκή διαλείμματα και υπάρχουν πολλά στοιχεία που το δείχνουν αυτό σε πολύ διαφορετικά είδη βιομηχανιών». Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν οι απαιτήσεις για εργασία είναι υψηλές – που είναι επίσης όταν οι επαγγελματίες μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να κάνουν διάλειμμα. «Η έρευνα σχετικά με το τι χρειάζεται για να ευδοκιμήσουμε στην εργασία δείχνει ότι οι εργασίες υψηλής έντασης που απαιτούν πολλή σκέψη και μάθηση έρχονται σε οριακό σημείο στο οποίο δεν μπορούμε πλέον να αποδώσουμε εάν δεν επιτρέψουμε περιόδους ανάκαμψης που ενισχύουν τη ζωτικότητά μας». Πώς μπορούν οι επαγγελματίες ανθρώπινου δυναμικού να διασφαλίσουν ότι το προσωπικό θα απομακρυνθεί πραγματικά από την εργασία; Ο Worline, ο οποίος συνεργάζεται επίσης με το κέντρο μας στο Stanford, το Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης για Συμπόνια και Αλτρουισμό, προτείνει ότι «οι επαγγελματίες ανθρώπινου δυναμικού μπορούν να εκπαιδεύσουν τους ανθρώπους εντός του οργανισμού σχετικά με την αξία των διαλειμμάτων και μπορούν να δουν τον χρόνο των διακοπών που έχουν συσσωρευτεί ως κόκκινη σημαία για επαγγελματική εξουθένωση».
Εάν πραγματικά δεν μπορείτε να κάνετε τις σωστές διακοπές, ο Adam Rifkin, επιτυχημένος επιχειρηματίας της Silicon Valley και ιδρυτής της PandaWhale, προτείνει «να κάνετε λίγο χρόνο διακοπής κάθε μέρα αντί να το πιέζετε για κάποια εβδομάδα απόδρασης». Η έρευνα του Sonnentag προτείνει επίσης ότι εάν κάνετε μια προσπάθεια να αποδεσμευτείτε πλήρως από τη δουλειά όταν τελειώσει η εργάσιμη ημέρα – για παράδειγμα, ασχολούμενοι με ένα χόμπι που σας αρέσει, ασκώντας ή κάνοντας μια βόλτα στη φύση – θα αποκομίσετε τα οφέλη: αισθάνεστε λιγότερο κουρασμένοι, περισσότερο αφοσιωμένοι στη δουλειά και περισσότερη ενέργεια όταν αφήνετε τη δουλειά. Έρευνα για τη διαχείριση ενέργειας στην εργασία δείχνει ότι τα μικροδιαλείμματα στην εργασία (για παράδειγμα, ακούγοντας μουσική) οδηγεί σε λιγότερη κόπωση και μεγαλύτερη ζωτικότητα.
Τα Σαββατοκύριακα, ωστόσο, αφήστε πίσω τα μικροδιαλείμματα και φροντίστε να εκμεταλλευτείτε πλήρως τις δύο ολόκληρες ημέρες ξεκούρασης για μέγιστη αποκατάσταση. Όπως μου είπε ο Βρετανός ερευνητής Peter Totterdell, «Η ευημερία τείνει να είναι χειρότερη την πρώτη ημέρα ανάπαυσης σε σύγκριση με τη δεύτερη ημέρα ανάπαυσης, και όταν οι εργαζόμενοι σε βάρδιες επιστρέφουν στη δουλειά, η ικανοποίησή τους είναι μεγαλύτερη μετά από δύο ημέρες άδειας αντί για μία ημέρα ανάπαυσης. Οπότε αυτό πραγματικά υποδηλώνει την αξία ενός διαλείμματος «Σαββατοκύριακου».
Και όταν κάνετε το καθημερινό σας διάλειμμα ή τις εβδομαδιαίες διακοπές σας, μην κάθεστε μόνο μπροστά στην τηλεόραση. Ο Totterdell προσθέτει, «Έρευνα για τις καταστάσεις διάθεσης κατά τη διάρκεια διαφορετικών δραστηριοτήτων δείχνει ότι ο ενεργός ελεύθερος χρόνος (π.χ. συνομιλία, χόμπι και άσκηση) σχετίζεται με πιο θετική διάθεση από τον παθητικό ελεύθερο χρόνο (π.χ. τηλεόραση, υπολογιστής στο σπίτι). Ωστόσο, ένα είδος δραστηριότητας δεν ταιριάζει σε όλους. Ο Totterdell προσθέτει ότι «η έρευνα για τη βιώσιμη ευτυχία δείχνει ότι οι δραστηριότητες πρέπει να ταιριάζουν με τους στόχους και την προσωπικότητα του ατόμου και πρέπει να ποικίλλουν». Εάν είστε πιο εσωστρεφείς, για παράδειγμα, μπορεί να βρείτε τον χρόνο μόνοι σας να διαβάζετε στο σπίτι για να είναι πιο αναζωογονητικός, ενώ πιο εξωστρεφείς άνθρωποι μπορεί να χρειαστεί να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους κοινωνικά με τους φίλους και την οικογένεια.
Φυσικά, αυτό που δείχνει αυτή η έρευνα είναι ότι, εάν είστε εργοδότης, όχι μόνο θα πρέπει να αισθάνεστε καλά που δίνετε στους υπαλλήλους σας κάποιο χρόνο άδειας, αλλά θα πρέπει να τους ενθαρρύνετε ενεργά να αποσυνδέσουν εντελώς. Ομοίως, εάν είστε υπάλληλος, καταλάβετε ότι θα είστε σε θέση να είστε πολύ πιο παραγωγικοί εάν πάτε διακοπές και αφήσετε τον εαυτό σας να χαλαρώσει πλήρως παρά αν συνεχίσετε να εργάζεστε.
Η αποτυχία των εργαζομένων να πάρουν άδεια κοστίζει στους εργοδότες των ΗΠΑ 224 δισεκατομμύρια δολάρια σε υποχρεώσεις ετησίως. Επιπλέον, ένας εργαζόμενος που δεν αποσυνδέεται ποτέ από την εργασία είναι ένας εργαζόμενος που αντιμετωπίζει εξάντληση και τις επιπτώσεις του χρόνιου στρες – οι οποίες κυμαίνονται από χαμηλότερο εύρος προσοχής έως προβλήματα υγείας. Στην πραγματικότητα, τα πολλά προβλήματα που σχετίζονται με το αγχωμένο εργατικό δυναμικό – ατυχήματα, απουσίες, εναλλαγή εργαζομένων, μειωμένη παραγωγικότητα και ιατρικό, νομικό και ασφαλιστικό κόστος κοστίζουν στην αμερικανική βιομηχανία 300 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Επομένως, οπωσδήποτε, χρησιμοποιήστε αυτές τις στρατηγικές μίνι διαλείμματος για να λύσετε το βραχυπρόθεσμο πρόβλημά σας. Απλά να ξέρετε ότι δεν είναι μια μακροπρόθεσμη λύση.
