Τι είναι οι αναλογικοί αστροναύτες, και τι τρώνε; Κάτω υπό ποιες συνθήκες γίνονται οι διαστημικές προσομοιώσεις;
Οι ειδικευμένοι επαγγελματίες που ασχολούνται με τη διατροφή των αστροναυτών σε όλον τον κόσμο είναι μετρημένοι στα δάχτυλα… Μία από αυτούς είναι Ελληνίδα: η διατροφολόγος αναλογικών αστροναυτών Χριστίνα Αριάδνη Βαλαγκούτη παραχώρησε μια ιδιαίτερη συνέντευξη στην εκπομπή Συνδέσεις της ΕΡΤ.
Ο όρος «αναλογικός αστροναύτης» δεν είναι πολύ κοινός, οπότε η Χριστίνα Αριάδνη Βαλαγκούτη χρειάστηκε να ξεκινήσει με μια επεξήγηση: «Οι αναλογικοί αστροναύτες είναι άνθρωποι που συμμετέχουν σε προσομοιώσεις αποστολών σε άλλους πλανήτες, οπότε είναι είτε επαγγελματίες είτε κάποιοι εθελοντές οι οποίοι επιλέγονται για να ανταπεξέλθουν σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, που πάνε πακέτο με μια αποστολή.»
Και συνεχίζει: «Τέτοιες είναι το να είσαι μακριά από τους δικούς σου, να μην έχεις επικοινωνία, να τρως συγκεκριμένο φαγητό, να έχεις ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Μπορεί να κρατάνε αυτές οι αποστολές από 2 εβδομάδες έως 8 μήνες, και μας δίνουν πολύ σημαντικά δεδομένα πριν στείλουμε κάποιον στο φεγγάρι.»
Αναφορικά με την αδυναμία να αναπαραστήσουν την έλλειψη της βαρύτητας, δήλωσε: «Ναι, δυστυχώς δεν έχουμε την έλλειψη της βαρύτητας, είναι από τα πράγματα που δεν μπορούμε να μετρήσουμε σε μια αναλογική αποστολή, γιατί λαμβάνουν χώρα στη Γη, αλλά μπορούμε να μετρήσουμε όλα τα άλλα. Δεν υπάρχουν αποστολές ή προσομοιώσεις που να μιμούνται την έλλειψη της βαρύτητας. Συνήθως είναι σε κάποιο άλλο περιβάλλον, π.χ. έχει γίνει μια αποστολή σε ένα σωλήνα λάβας. Γίνονται στην Ανταρκτική, γίνονται σε κάποιες ερήμους, σε ακραίες συνθήκες, αλλά όχι τόσο ακραίες όσο η έλλειψη βαρύτητας.»
Σε σχέση με το θέμα της διατροφής των αναλογικών αστροναυτών, ανέφερε: «Το φαγητό είναι προπαρασκευασμένο αποκλειστικά για τέτοιες συνθήκες συνήθως, όποτε είναι κάποιο φαγητό αφυδατωμένο, είναι σε σακουλάκια ώστε να ετοιμάζετε εύκολα και γρήγορα, γιατί ούτε χρόνο έχουν ούτε τις εγκαταστάσεις να κάτσουν να μαγειρέψουν. Οπότε είναι φαγητό το οποίο δεν είναι πάρα πολύ ορεκτικό, εκεί είναι κυρίως το πρόβλημα, είναι επεξεργασμένο. Είναι σαν τα νουντλς που βάζεις νερό μέσα, κάπως έτσι, σε όλα βάζεις ένα νερό και ετοιμάζονται, για να είναι έτοιμα γρήγορα.»
Στην διατύπωση ότι ίσως αυτό το είδος φαγητού δεν είναι γευστικό, αλλά ίσως να μην είναι και βοηθητικό για την υγεία, τόνισε: «Δυστυχώς δεν είναι και το τέλειο. Είναι καλύτερα από το να μην τρως τίποτα προφανώς, αλλά πάλι οι αποστολές στο διαστημικό σταθμό είναι περίπου έξι μήνες κάθε φορά. Υπάρχει ένας ανεφοδιασμός κάθε δυο τρεις μήνες, αλλά πάλι αυτό δεν σημαίνει πως θα υπάρχουν πάντα φρέσκα τρόφιμα. Δεν είναι ότι είναι όλα σε σκόνη, υπάρχουν και κάποια τρόφιμα που μπορούν να τα καταναλώσουν όπως τα παίρνουμε εμείς από το σούπερ μάρκετ, κάτι μπισκότα, κάποια δημητριακά, ακόμα και αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς, τα οποία κρατάνε πολύ καιρό, γιατί κυρίως αυτό είναι το πρόβλημά μας, ότι δεν κρατάνε αρκετό καιρό εκτός ψυγείου. Θέλουμε κάτι εύκολο που να κρατάει πολύ καιρό. Το παστό το αποφεύγουμε επειδή έχει μια συγκεκριμένη οσμή, όπως και το ψάρι, τα αποφεύγουμε λόγω της μυρωδιάς.»
Ερωτηθείσα πώς αποφάσισε να γίνει διατροφολόγος αναλογικών αστροναυτών, απάντησε: «Έκανα το μπάτσελορ, το πτυχίο μου, στο Χαροκόπειο στην Αθήνα, σαν διαιτολόγος διατροφολόγος στην επιστήμη αυτή, και μετά έκανα το μάστερ μου στην Ολλανδία πάνω σε μοριακή διατροφή. Κανένα από αυτά δεν ήταν συγκεκριμένα για αστροναύτες. Δεν υπάρχει τέτοια εκπαίδευση. Απλά σε κάποια φάση αναρωτήθηκα τι μπορεί να τρώνε. Έβλεπα τις πυρκαγιές που είχαμε στην Αθήνα και ήμουν εγώ εδώ στην Ολλανδία. Ήταν αρκετά συναισθηματική κατάσταση για μένα και έβλεπα συνέχεια αυτά τα ποστ που έλεγαν ότι «οι άνθρωποι χρειάζονται φαγητό και φέρτε μας σας παρακαλώ και τρόφιμα και ρούχα» και αναρωτήθηκα τι φαγητό θα φέρουν, γιατί έβλεπα μόνο ρύζι και κάποια όσπρια. Δεν ήταν και πολύ ορεκτικά αυτά που έβλεπα, και κατέληξα μετά από λίγο ψάξιμο ότι δεν υπάρχει κάποιο πλάνο για αυτές τις καταστάσεις.»
«Τώρα είμαι στην Ολλανδία. Συνεχίζω. Είχα ένα μικρό συμβόλαιο με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Διαστήματος, και όταν έληξε αυτό, με προσέγγισε ένα άτομο το οποίο εκπαιδεύει αστροναύτες αναλογικούς και μου είπε: «Με την εμπειρία σου και με τις γνώσεις που έχεις θα μπορούσες να αναλάβεις το διατροφικό κομμάτι», οπότε συμφώνησα. Αυτό γίνεται προς το παρόν εξ αποστάσεως, γιατί η δουλειά είναι στην Αμερική, αλλά θα δούμε πώς θα πάει, γιατί τώρα τελειώνει και η πανδημία, σιγά σιγά αρχίσαμε να επιστρέφουμε. Τώρα δεν νομίζω να πάω στην Αμερική, αλλά θα υπάρξουν περισσότερα μίτινγκ πρόσωπο με πρόσωπο.»
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο θαυμασμός για αυτήν την επιστημονική καριέρα και αυτό το πεδίο ήταν έκδηλος. Στην ερώτηση για το πόσοι διατροφολόγοι αστροναυτών υπάρχουν ανά τον κόσμο, απάντησε: «Υπάρχει ένα άτομο στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία Διαστήματος, υπάρχουν τρεις τέσσερις στη ΝΑΣΑ και οι υπόλοιποι που έχω γνωρίσει, είναι ενδιαφερόμενοι, 3 – 4 άτομα. Είμαστε μια πολύ αγαπημένη κοινότητα θα έλεγα, γιατί είμαστε λίγοι και γενικά κοιτάμε πάρα πολύ να προωθούμε ο ένας τον άλλο.»
Τέλος, αναφορικά με το χειρότερο μάθημα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει στην σχολή, ανέφερε: «Ήταν σίγουρα η στατιστική. Για κάποιο λόγο είχα υποθέσει ότι δεν θα είχα τόσα μαθηματικά, και τελικά είχα. Είναι χρήσιμο, δε λέω, αλλά υπήρχε πάρα πολλή προσπάθεια από μέρους μου.»
