Σημαντικά αυξημένο θα είναι το κόστος μεταφοράς προϊόντων διά θαλάσσης το επόμενο διάστημα, καθώς οι προβλέψεις των αναλυτών εκτιμούν ότι μπορεί να ανακοινωθούν αυξήσεις στα ναύλα των πλοίων μεταφοράς containers μέχρι και 100% σε σύγκριση με την περίοδο προ των επιθέσεων ανταρτών Χούθι στα πλοία.
Η κρίση στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας έχει εκτοξεύσει το κόστος των θαλάσσιων εμπορευματικών μεταφορών στα ύψη, καθώς η αγορά συνεχίζει να αντιδρά στα πλοία που αναγκάζονται να αποφεύγουν τη Διώρυγα του Σουέζ, αναφέρει η εταιρεία συγκριτικών αναλύσεων Xeneta.
Με δεδομένο ότι η Διώρυγα του Σουέζ, η συντομότερη ναυτιλιακή διαδρομή μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, αντιπροσωπεύει περίπου το 12% της παγκόσμιας ναυτιλιακής κίνησης, είναι εύκολο κανείς να καταλάβει το φαινόμενο-ντόμινο που ετοιμάζεται η παγκόσμια οικονομία να διαχειριστεί από το κλείσιμο του εμπορικού δρόμου λόγω των επιθέσεων των ανταρτών Χούθι.
Οι συνεχόμενες επιθέσεις των ανταρτών Χούθι σε πλοία έχουν ωθήσει πολλές εταιρείες ‒κυρίως κοντέινερ και τάνκερ για την ώρα‒ να ανακοινώσουν ότι θα σταματήσουν να διέρχονται από τη Διώρυγα του Σουέζ και θα κάνουν τον κύκλο της Αφρικής για τα δρομολόγια προς την Ασία.
Σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή τόσο για τις παγκόσμιες πολιτικές εξελίξεις, όπως είναι οι αμερικανικές εκλογές, όσο και για τις εν εξελίξει πολεμικές εστίες σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή, το κλείσιμο της Διώρυγας μπορεί να φέρει παρατεταμένη κρίση.
Ήδη MSC, Maersk, Hapag Lloyd, CMA CGM, Yang Ming Marine Transport, Evergreen και Zim έχουν ανακοινώσει ότι σταματάνε τη διέλευση από το κανάλι του Σουέζ και την Ερυθρά Θάλασσα μέχρι να ξαναγίνει ασφαλής για τα πλοία και τα πληρώματα. Συλλογικά, αυτοί οι σημαντικοί μεταφορείς αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% του παγκόσμιου εμπορίου.
Η διακοπή έρχεται επίσης την ώρα που η άλλη κύρια αρτηρία, η Διώρυγα του Παναμά, επιβραδύνεται λόγω ξηρασίας. Είναι πιθανό η αναδρομολόγηση να σημάνει υψηλότερες τιμές – ειδικά για τις χώρες που εξαρτώνται περισσότερο από το θαλάσσιο εμπόριο μέσω της Διώρυγας.
Σύμφωνα με αναλυτές, περίπου 19.000 πλοία πλέουν μέσω της Διώρυγας του Σουέζ κάθε χρόνο και ο νέος χρόνος που το πλοίο χρειάζεται για να ολοκληρώσει ένα μακρύτερο σε μίλια και χρονική διάρκεια για να κάνει το γύρω της Αφρικής ταξίδι αναμένεται να απορροφήσει το 20% της παγκόσμιας χωρητικότητας του στόλου, οδηγώντας σε καθυστερήσεις στη διαθεσιμότητα.
Αντίστοιχα, για τα δεξαμενόπλοια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Vortexa για το 2023 (Ιανουάριος-Νοέμβριος), περίπου 8,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως (MBd) υγρών (αργό και προϊόντα) μεταφέρθηκαν από πλοία που κινούνται κατά μήκος αυτής της διαδρομής.
Από τα 8,2 mbd, τα 2,9 mbd ταξιδεύουν προς Βορρά, τα 3,9 mbd προς Νότο και τα υπόλοιπα ως εισαγωγές/εξαγωγές που περιέρχονται στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας.
Περίπου 30 δεξαμενόπλοια εισέρχονται ή εξέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα καθημερινά μέσω του νότιου άκρου (Bab el Mandeb), ενώ 26 διέρχονται μέσω της βόρειας πλευράς (Διώρυγα Σουέζ). Κατά μέσο όρο, περίπου 230 δεξαμενόπλοια βρίσκονται εντός της Ερυθράς Θάλασσας – 155 φορτωμένα και 75 με έρμα.
Ενεργειακό πέρασμα
Η Ερυθρά Θάλασσα ιστορικά ήταν και είναι κρίσιμη περιοχή εδώ και αιώνες, καθώς συνδέει τον Ινδικό Ωκεανό με τη Μεσόγειο μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, και διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη μεταφορά υδρογονανθράκων. Η Διώρυγα του Σουέζ, που εκτείνεται σε 192 χλμ. (120 μίλια), αποτελεί την ταχύτερη θαλάσσια διαδρομή που συνδέει την Ασία και Ευρώπη. Είναι επίσης ένα από τα επτά κρίσιμα σημεία στον κόσμο για παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου, επιρρεπές σε διακοπές και πειρατεία. Το α’ εξάμηνο του 2023 το κανάλι ήταν πέρασμα για περίπου 9,2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα, σημειώνοντας αξιοσημείωτη αύξηση από 7,2 εκατομμύρια bpd το 2022 συνολικά και 5,1 εκατομμύρια bpd το 2021, υπογραμμίζοντας αυξανόμενη σημασία.
Ως βασικό σημείο πιθανής ασφυξίας για το παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου, το κανάλι φιλοξενεί πάνω από το 60% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενόπλοιων και έχει δημιουργήσει έσοδα-ρεκόρ 9,4 δισ. δολαρίων έως τις 30 Ιουνίου, αναδεικνύοντας την οικονομική σημασία της Αιγύπτου. Ωστόσο αυτή η κρίσιμη διαδρομή έχει αντιμετωπίσει προκλήσεις από την πειρατεία, την ένοπλη ληστεία και τη θαλάσσια τρομοκρατία, όλα εκ των οποίων έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου και έξοδα αποστολής.
Η κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα κλιμακώθηκε σημαντικά τον Δεκέμβριο του 2023, που σημαδεύτηκε από μια σειρά επιθέσεων σε τουλάχιστον επτά πλοία, υποδηλώνοντας ανησυχητική αύξηση των απειλών για την ασφάλεια στη θάλασσα σε αυτή την κρίσιμη παγκόσμια εμπορική οδό.
Επιπτώσεις στις τιμές του αργού πετρελαίου
Η αγορά πετρελαίου επηρεάζεται επί του παρόντος από μια λεπτή ισορροπία μεταξύ δύο βασικών παραγόντων. Πρώτον, η προμήθεια αργού πετρελαίου γίνεται σκόπιμα και περιορίζεται από τον ΟΠΕΚ+, μαζί με τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία, μέσω εθελοντικών περικοπών παραγωγής. Δεύτερον, υπάρχει μια αισθητή πτώση της ζήτησης, η οποία μπορεί να αποδοθεί σε μειωμένες βιομηχανικές δραστηριότητες των μεγάλων παγκόσμιων οικονομιών, και την πιθανότητα να μειωθεί η ζήτηση ως συνέπεια των αυξήσεων των ναύλων που στοχεύουν στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού.
Διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας
Η αλλαγή της διαδρομής των δεξαμενόπλοιων γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει καθυστερήσεις στην προμήθεια αργού πετρελαίου, οδηγώντας σε βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις στις τιμές του πετρελαίου. Ο βαθμός στον οποίο επηρεάζονται οι τιμές εξαρτάται από την ελαστικότητα της προσφοράς και ζήτησης, τη διάρκεια των διαταραχών και τη διαθεσιμότητα αποθεμάτων πετρελαίου.
Σύμφωνα με την Intermodal, σχετικά με τις τιμές του πετρελαίου, η κερδοσκοπία και το “συναίσθημα της αγοράς” παίζουν σημαντικό ρόλο στην τιμολόγηση του πετρελαίου. Οι επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν κερδοσκοπικές συναλλαγές που θα μπορούσαν να ανεβάσουν τις τιμές.
Οι χώρες με τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου μπορούν να επιλέξουν να αποδεσμεύσουν αυτά τα αποθέματα για τον μετριασμό των επιπτώσεων των διαταραχών του εφοδιασμού στις τιμές του πετρελαίου. Εξάλλου, οι περιφερειακοί παραγωγοί πετρελαίου εκτός της περιοχής της Ερυθράς Θάλασσας μπορούν να προσαρμόσουν τα δικά τους επίπεδα παραγωγής ως απόκριση στις αλλαγές στις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου και της ζήτησης.
Μέχρι πρόσφατα, οι τιμές του πετρελαίου ήταν σε καθοδική τροχιά. Αυτό οφείλεται σε παράγοντες όπως η αύξηση στην παραγωγή των Ηνωμένων Πολιτειών, τα υψηλά επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη και οι ανησυχίες για την αδύναμη αύξηση της ζήτησης πετρελαίου, ιδιαίτερα στην Κίνα.
Παρά τις διακοπές της Ερυθράς Θάλασσας και την αλλαγή δρομολογίου των δεξαμενόπλοιων, ο αντίκτυπος στις τιμές του πετρελαίου ήταν σχετικά περιορισμένος μέχρι στιγμής. Ενώ οι τιμές αυξήθηκαν κατά 1% τη Δευτέρα, παραμένουν σταθερές την Τρίτη, με σημείο αναφοράς το αργό Brent να διαπραγματεύεται περίπου στα 78 δολάρια το βαρέλι.
Μεγάλες αυξήσεις στα ναύλα
Τα πλοία που θα επέλεγαν να διέρχονται μέσω της Ερυθράς Θάλασσας μετά τις πρόσφατες εξελίξεις θα είχαν υψηλά ασφάλιστρα πολεμικού κινδύνου, ωθώντας προς τα πάνω τους ναύλους.
Η διακοπή της διέλευσης από την Ερυθρά Θάλασσα σημαίνει τη λήψη μεγαλύτερων διαδρομών κυρίως γύρω από την Αφρική, μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. Τα επιπλέον μίλια που θα προκύψουν θα αυξήσουν τις απαιτήσεις χωρητικότητας των πλοίων, αλλά και την κατανάλωση καυσίμων για τη λειτουργία των πλοίων τόσο στο φορτωμένο όσο και στο έρμα, με αποτέλεσμα να αυξηθεί και το κόστος των ναύλων.
Τα ναύλα για μεταφορά κοντέινερ μεταξύ Ευρώπης και Ασίας έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, από περίπου 1.400 δολάρια ανά κοντέινερ σε 2.500 την ημέρα. Για τα δεξαμενόπλοια, η νέα μεγαλύτερη διαδρομή έχει προσθέσει περίπου 13 μέρες στο ταξίδι τους, πλέοντας από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος προς την Ευρώπη. Οι νέες καθυστερήσεις ανεβάζουν και το κόστος των καυσίμων αλλά και το νέο κρίσιμο κόστος, αυτό των ρύπων, που από 1/1/2024 θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται η προσμέτρησή του στα ευρωπαϊκά λιμάνια.
Τα στοιχεία της πλατφόρμας Xeneta δείχνουν ότι οι τιμές ανά FEU (ισοδύναμο εμπορευματοκιβώτιο 40 ποδών) διαμορφώθηκαν σε 1.875 δολάρια μεταξύ της Άπω Ανατολής και της Μεσογείου στις 14 Δεκεμβρίου – ήδη μια αύξηση 25% σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα.
Ωστόσο οι ναυλωτές λαμβάνουν τιμές άνω των 6.500 δολαρίων για αποστολές υψηλής προτεραιότητας στην υπηρεσία Diamond Tier της Mediterranean Shipping Company (MSC).
Οι φορτωτές θα αντιμετωπίσουν επίσης προσαυξήσεις περιόδου αιχμής (PSS) ύψους 2.000 δολ. ανά FEU για φορτία με προορισμό τη Μεσόγειο από την Άπω Ανατολή, ενώ η Βόρεια Ευρώπη και η Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ θα χρεώνουν 1.000 δολ. και 600 δολ. αντίστοιχα.
“Η αύξηση των ναύλων είναι ήδη εδώ ως αποτέλεσμα της εκτροπής της Διώρυγας του Σουέζ, αλλά, εν όψει της Κινεζικής Πρωτοχρονιάς και της παραδοσιακής αύξησης της ζήτησης που αυτή επιφέρει, το κόστος των θαλάσσιων εμπορευματικών μεταφορών θα μπορούσε να αυξηθεί ακόμα πιο δραματικά”, σημειώνει ο αναλυτής.
Εμπορευματοκιβώτια
Ο σύνθετος δείκτης αυξήθηκε κατά 9% και διαμορφώθηκε στα 1.661 δολάρια ανά εμπορευματοκιβώτιο την προηγούμενη εβδομάδα, ωστόσο έχει μειωθεί κατά 22% σε σύγκριση με την ίδια εβδομάδα πέρυσι.
Ο τελευταίος σύνθετος δείκτης Drewry WCI των 1.661 δολαρίων ανά εμπορευματοκιβώτιο είναι τώρα 17% υψηλότερος από τους μέσους ρυθμούς του 2019, της προ της πανδημίας περιόδου των 1.420 δολαρίων.
Ο μέσος σύνθετος δείκτης από την αρχή του έτους μέχρι σήμερα είναι 1.674 δολάρια ανά εμπορευματοκιβώτιο, το οποίο είναι 998 δολάρια χαμηλότερο από τον μέσο όρο της 10ετίας των 2.672 δολαρίων.
Οι ναύλοι από τη Σανγκάη προς το Ρότερνταμ αυξήθηκαν κατά 16% και διαμορφώθηκαν στα 1.667 δολάρια ανά FEU, ακολουθούμενοι από τις τιμές από τη Σανγκάη προς τη Γένοβα, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 15% και διαμορφώθηκαν στα 1.956 δολάρια ανά εμπορευματοκιβώτιο. Ομοίως, οι τιμές από τη Σανγκάη προς τη Νέα Υόρκη αυξήθηκαν κατά 8% και ανήλθαν στα 3.074 δολάρια ανά κοντέινερ.
Ομοίως, οι τιμές από Σανγκάη προς Λος Άντζελες, Ρότερνταμ προς Σανγκάη και Λος Άντζελες προς Σανγκάη αυξήθηκαν κατά 6% στα 2.100 δολάρια, 3% στα 466 δολάρια και 1% στα 774 δολάρια ανά FEU αντίστοιχα.
Οι τιμές μεταξύ Ρότερνταμ προς Νέα Υόρκη μειώθηκαν κατά 2%, στα 1.480 δολάρια ανά κοντέινερ, ενώ οι τιμές από τη Νέα Υόρκη προς το Ρότερνταμ παρέμειναν σταθερές.
Ο οίκος Drewry αναμένει ότι τα ποσοστά spot Ανατολής-Δύσης θα αυξηθούν τις επόμενες εβδομάδες, λόγω της κατάστασης στην Ερυθρά Θάλασσα και στη Διώρυγα του Σουέζ.
Πηγή capital.gr
