Χαιρετίστε τα ροναγκράμ και τα κβετάμετρα
Οι διεθνείς επιστήμονες που συγκεντρώθηκαν στη Γαλλία ψήφισαν την Παρασκευή νέα μετρικά προθέματα που θα εκφράζουν τις μεγαλύτερες και τις μικρότερες μετρήσεις στον κόσμο, με αφορμή τον ολοένα αυξανόμενο όγκο δεδομένων.
Σηματοδοτεί την πρώτη φορά εδώ και περισσότερες από τρεις δεκαετίες που προστίθενται νέα προθέματα στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων (SI), το συμφωνημένο παγκόσμιο πρότυπο για το μετρικό σύστημα.
Στις τάξεις των γνωστών προθεμάτων όπως το κιλό και το χιλιοστό προστίθενται τα ρόνα και κβέτα για τους μεγαλύτερους αριθμούς και τα ρόντο και κβέκτο για τους μικρότερους.
Η αλλαγή ψηφίστηκε από επιστήμονες και κυβερνητικούς εκπροσώπους από όλο τον κόσμο που συμμετείχαν στην 27η Γενική Διάσκεψη για τα βάρη και τα μέτρα, η οποία διέπει το SI και συνεδριάζει περίπου κάθε τέσσερα χρόνια στο παλάτι των Βερσαλλιών, δυτικά του Παρισιού.
Το Εθνικό Εργαστήριο Φυσικής του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο ηγήθηκε της προώθησης των νέων προθεμάτων, επιβεβαίωσε με ανακοίνωσή του ότι το ψήφισμα εγκρίθηκε.
Τα προθέματα διευκολύνουν την αποτύπωση μεγάλων ποσοτήτων, για παράδειγμα, η αναφορά ενός χιλιομέτρου ως 1.000 μέτρα ή ενός χιλιοστού ως ένα χιλιοστό του μέτρου θα γινόταν γρήγορα κουραστική.
Από την καθιέρωση του SI το 1960, οι επιστημονικές ανάγκες οδήγησαν σε αυξανόμενο αριθμό προθεμάτων. Η τελευταία φορά ήταν το 1991, όταν οι χημικοί που ήθελαν να εκφράσουν τεράστιες μοριακές ποσότητες παρότρυναν την προσθήκη των ζήτα και γιώτα.
Ένα γιωταμέτρο είναι ένα που ακολουθείται από 24 μηδενικά.
Αλλά ακόμη και το πανίσχυρο γιώτα δεν είναι αρκετό για να διαχειριστεί την αδηφάγο όρεξη του κόσμου για δεδομένα, σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Μπράουν, επικεφαλή της μετρολογίας στο Εθνικό Εργαστήριο Φυσικής του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Όσον αφορά την έκφραση δεδομένων σε γιώταμπιτ, που είναι το υψηλότερο πρόθεμα επί του παρόντος, είμαστε πολύ κοντά στο όριο», δήλωσε ο Μπράουν στο AFP.
«Στο κατώτερο άκρο, έχει νόημα να έχουμε ένα συμμετρικό ανάπτυγμα, το οποίο είναι χρήσιμο για την κβαντική επιστήμη, τη σωματιδιακή φυσική όταν μετράτε πραγματικά, πραγματικά μικρά πράγματα».
Το νέο βάρος του πλανήτη μας
Τα νέα προθέματα μπορούν να απλοποιήσουν τον τρόπο με τον οποίο μιλάμε για μερικά αρκετά μεγάλα αντικείμενα.
«Αν σκεφτούμε για τη μάζα, αντί για την απόσταση, η Γη ζυγίζει περίπου έξι ροναγκράμ», δηλαδή ένα εξάρι ακολουθούμενο από 27 μηδενικά, είπε ο Μπράουν.
«Ο πλανήτης Δίας, είναι περίπου δύο κβέταγραμ», πρόσθεσε, δηλαδή ένα δύο ακολουθούμενο από 30 μηδενικά.
Ο Μπράουν δήλωσε ότι του ήρθε η ιδέα για την ενημέρωση όταν είδε αναφορές στα μέσα ενημέρωσης που χρησιμοποιούσαν μη εγκεκριμένα προθέματα για την αποθήκευση δεδομένων, όπως μπρόντομπιτ και χέλλαμπιτ. Η Google συγκεκριμένα χρησιμοποιεί το χέλλα για τα μπίτ από το 2010.
«Αυτοί ήταν όροι που κυκλοφορούσαν ανεπίσημα, οπότε ήταν σαφές ότι η SI έπρεπε να κάνει κάτι», δήλωσε.
Ωστόσο, τα μετρικά προθέματα πρέπει να συντομεύονται μόνο στο πρώτο τους γράμμα και τα B και H ήταν ήδη κατειλημμένα, αποκλείοντας τα μπρόντο και χέλλα.
«Τα μόνα γράμματα που δεν χρησιμοποιήθηκαν για άλλες μονάδες ή άλλα σύμβολα ήταν τα R και Q», δήλωσε ο Μπράουν.
Η σύμβαση υπαγορεύει ότι τα μεγαλύτερα προθέματα τελειώνουν σε Α και τα μικρότερα σε Ο.
Και «η μέση των λέξεων είναι πολύ χαλαρά βασισμένη στα ελληνικά και λατινικά για το εννέα και το δέκα», είπε ο Μπράουν.
Τα νέα προθέματα θα πρέπει να «διασφαλίσουν το μέλλον του συστήματος» και να ικανοποιήσουν την ανάγκη του κόσμου για υψηλότερους αριθμούς τουλάχιστον για τα επόμενα 20 έως 25 χρόνια, πρόσθεσε.
