Η μεγαλύτερη συλλογή στον πλανήτη «φαιάς ουσίας» στον πλανήτη βρίσκεται αποθηκευμένη σε δοχεία με φορμόλη στο υπόγειο του πανεπιστημίου της Δανίας και απαριθμεί σχεδόν δέκα χιλιάδες εγκεφάλους.
Η επιστημονική του αξία είναι τεράστια, αλλά υπάρχει ένα ηθικό πρόβλημα: όλοι αυτοί οι εγκέφαλοι ελήφθησαν από ψυχικά άρρωστα άτομα σε ψυχιατρικά ιδρύματα, χωρίς τη συγκατάθεση των ασθενών ή των οικογενειών τους.
«Τα περισσότερα από τα ιδρύματα της Δανίας ήταν μέρος της κρατικής ψυχιατρικής, επομένως ήταν κρατικά ψυχιατρικά νοσοκομεία και δεν υπήρχαν ξένοι να κάνουν ερωτήσεις σχετικά με το τι συνέβαινε σε αυτά τα ιδρύματα», λέει ο Jesper Vaczy Kragh, ιστορικός.
Ανεξάρτητα από τις συνθήκες υπό τις οποίες αποκτήθηκαν οι εγκέφαλοι, το Δανικό Συμβούλιο Ηθικής αποφάσισε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για έρευνα.
«Νομίζω ότι αυτή η συζήτηση έχει εξαντληθεί και λέει ότι αυτή είναι μια πολύ χρήσιμη επιστημονική μελέτη αν θέλουμε να μάθουμε περισσότερα για τις ψυχικές ασθένειες. Αυτή είναι η προσέγγιση που έχουμε τώρα», τονίζει ο Martin Wierenfeldt Nielsen, παθολόγος, επικεφαλής της Brain Collection.
Οι 10.000 εγκέφαλοι ελήφθησαν κατά την περίοδο 1945-1980 από τον Erik Strömgren, έναν γνωστό Δανό ψυχίατρο, μαζί με έναν νευροπαθολόγο σε κρατικά ψυχιατρικά νοσοκομεία, όπου κανείς δεν ήξερε τι συνέβαινε.